Trung Đông sẽ thế nào khi Iran chế tạo nội địa tiêm kích Su-30 và Su-35 của Nga?

Tehran được cho là đã nhận được giấy phép sản xuất các máy bay chiến đấu Su-30 và Su-35, và họ đang chuẩn bị xây dựng một nhà máy lắp ráp trong tương lai gần. "Đây sẽ là một bước tiến quan trọng trong sự phát triển của ngành hàng không Iran", truyền thông Thổ Nhĩ Kỳ cho biết.

Iran dự kiến sẽ sản xuất từ 48 đến 72 máy bay chiến đấu Su-35 để phục vụ nhu cầu của không quân nước này. Số lượng chính xác các máy bay Su-30 được lên kế hoạch lắp ráp tại Iran vẫn chưa rõ ràng.

Việc triển khai sản xuất lắp ráp chiến đấu cơ Nga tại Iran không chỉ giúp nước này cung cấp cho lực lượng vũ trang của mình máy bay chiến đấu hiện đại mà còn tạo ra việc làm mới và phát triển ngành công nghiệp hàng không trong nước.

Bước đi này cũng sẽ làm giảm sự phụ thuộc của Iran vào nguồn cung cấp thiết bị quân sự bên ngoài, điều này đặc biệt quan trọng trong bối cảnh các lệnh trừng phạt quốc tế hạn chế quyền tiếp cận một loạt các công nghệ và vũ khí.

Tuy nhiên, không rõ liệu giấy phép Nga cấp cho Iran cho có phép nước này quyền sản xuất và xuất khẩu máy bay chiến đấu cho các nước thứ ba hay không.

Nếu thông tin là thật thì đây là một bước tiến lớn trong quá trình phát triển hợp tác quân sự-kỹ thuật giữa Nga và Iran.

Việc chuyển giao giấy phép sản xuất máy bay chiến đấu làm nổi bật sự củng cố quan hệ chiến lược giữa Moscow và Tehran, có khả năng ảnh hưởng đến cả an ninh khu vực và quốc tế.

Các nhà phân tích quân sự Iran đã nhiều lần nhấn mạnh trong những năm gần đây rằng việc sản xuất Su-30 và Su-35 trong nước sẽ giúp Tehran đảm bảo tính tự chủ và linh hoạt trong hoạt động cao hơn.

Cho đến nay, vẫn chưa có thông tin xác nhận từ Nga về việc chuyển giao công nghệ Su-35 cho Iran.

Khi được hỏi vào tháng 7/2023, Bộ trưởng Quốc phòng Iran Mohammad-Reza Gharaei Ashtiani đã ám chỉ đến một sự thay đổi trong chiến lược, trong đó cho thấy Iran có khả năng sản xuất những máy bay chiến đấu Nga ngay trong nước.

Mặc dù ngần ngại tiết lộ thông tin chi tiết, nhưng ông Ashtiani cho biết: “Có một thời điểm, chúng tôi đã đồng ý mua, nhưng chúng tôi nhận ra rằng chúng tôi có khả năng sản xuất những máy bay này ngay trong nước"

Tuy nhiên, ông Ashtiani không loại trừ khả năng xem xét lại việc mua hàng, đồng thời tuyên bố rằng các nhà chức trách đang “đánh giá tình hình” và có thể đánh giá lại nếu cần thiết.

Việc mua máy bay chiến đấu Su-35 từ Nga sẽ mang lại sự cải thiện đáng kể cho năng lực của không quân Iran. Su-35 là máy bay chiến đấu đa năng có khả năng cơ động tiên tiến, radar tinh vi và hệ thống vũ khí được cải tiến.

Những tính năng này sẽ cho phép Iran tăng cường khả năng phòng thủ trước các mối đe dọa trên không, đặc biệt là ở các khu vực chiến lược quan trọng như Vịnh Ba Tư.

Việc sở hữu Su-35 cũng sẽ có những tác động khu vực, củng cố vị thế của Iran ở Trung Đông. Nó có thể giúp cân bằng sức mạnh quân sự trong khu vực và tăng cường ảnh hưởng của Iran so với các quốc gia như Ả Rập Saudi.

Ngoài ra, việc chuyển giao công nghệ liên quan đến những đợt giao hàng này sẽ cho phép Iran nâng cấp cơ sở kỹ thuật của mình và có khả năng phát triển sản xuất trong nước.

Su-30 và Su-35 là hai trong số những máy bay chiến đấu đa năng tiên tiến nhất do nhà sản xuất Sukhoi của Nga phát triển. Chúng có nhiều đặc điểm chung nhưng cũng có những điểm khác biệt chính khiến chúng phù hợp với các nhiệm vụ khác nhau.

Su-30 là máy bay chiến đấu đa năng hai chỗ ngồi có tầm bay xa hơn và khả năng thực hiện nhiều nhiệm vụ chiến đấu khác nhau.

Nó được trang bị hai động cơ AL-31F và có bán kính chiến đấu lên đến 3.000 km mà không cần tiếp nhiên liệu, khiến nó phù hợp cho các nhiệm vụ dài ngày và tuần tra.

Hệ thống điện tử hàng không của Su-30 bao gồm radar đa chức năng N001VE, cho phép nó phát hiện các mục tiêu trên không và trên mặt đất ở khoảng cách xa.

Máy bay cũng có hệ thống kiểm soát hỏa lực và màn hình buồng lái kỹ thuật số, cung cấp nhận thức tình huống tối đa cho phi công.

Su-35, ngược lại, đại diện cho một sự tiến hóa đáng kể dựa trên Su-30, cung cấp động cơ mạnh hơn và hệ thống điện tử hàng không tiên tiến hơn.

Sự khác biệt chính nằm ở động cơ AL-41F1S, cung cấp khả năng cơ động tốt hơn và khả năng siêu cơ động. Các động cơ này kết hợp công nghệ vectơ lực đẩy, cho phép máy bay thực hiện các thao tác trên không phức tạp và duy trì kiểm soát ở tốc độ thấp hơn.

Su-35 cũng được trang bị radar Irbis-E cải tiến, cung cấp phạm vi phát hiện mục tiêu lên đến 400 km đối với các vật thể trên không và 200 km đối với các mục tiêu trên mặt đất. Điều này giúp nó hiệu quả hơn trong việc phát hiện và theo dõi nhiều mục tiêu cùng lúc.

Về vũ khí, cả hai máy bay đều có khả năng mang theo nhiều loại vũ khí. Su-30 thường được trang bị tên lửa không đối không như R-77 và R-73, cũng như tên lửa không đối đất như Kh-29 và Kh-31. Nó cũng đi kèm với một khẩu pháo 30 mm GSh-30-1.

Tuy nhiên, Su-35 có khả năng vũ khí được tăng cường và có thể mang theo tên lửa thế hệ tiếp theo như R-77-1 và R-37M, cũng như vũ khí không đối đất có độ chính xác cao, bao gồm tên lửa Kh-58 và Kh-59.

Hệ thống điện tử hàng không của Su-35 bao gồm hệ thống đối phó điện tử được nâng cấp, giúp nó chống lại các mối đe dọa hiện đại tốt hơn, bao gồm tên lửa dẫn đường bằng radar và hồng ngoại.

Sự khác biệt giữa Su-30 và Su-35 khiến chúng phù hợp với các nhiệm vụ riêng biệt. Su-30 được ưa chuộng cho các nhiệm vụ tuần tra đường dài và các cuộc tấn công tầm xa do có tầm hoạt động mở rộng và thiết lập hai phi công, tạo điều kiện cho các hoạt động kéo dài.

Ngược lại, Su-35 phù hợp hơn cho các cuộc không chiến nhanh và cường độ cao, nhờ khả năng cơ động siêu việt và hệ thống điện tử hàng không vượt trội.

Khả năng xử lý nhiều mục tiêu trên không khiến nó trở thành một thành phần quan trọng trong quá trình hiện đại hóa bất kỳ lực lượng không quân nào, mang lại lợi thế trong các hoạt động trên không đương đại.

Việt Hùng