Trung Quốc áp thuế trả đũa Mỹ, thương chiến leo thang

Giá dầu thô trên thị trường quốc tế giảm, đồng đô la Mỹ mạnh lên, trong khi các chỉ số chứng khoán tương lai ở Phố Wall chuyển sang sắc đỏ sau thông báo trên.

Trung Quốc thông báo tăng thuế thêm từ 10-15% đối với than, dầu thô, LNG, thiết bị nông nghiệp và một số sản phẩm ô tô từ Mỹ kể từ 10-2. Động thái này nhằm đáp sắc lệnh của Tổng thống Trump về tăng thuế thêm 10% đối với hàng hóa Trung Quốc, có hiệu lực hôm nay (4-2). Ảnh: Shutterstock

Sắc lệnh của Tổng thống Donald Trump tăng thuế thêm 10% đối với hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc chính thức có hiệu lực vào 12 giờ trưa ngày 4-2, theo giờ Việt Nam.

Chỉ ít phút sau đó, Bộ Tài chính Trung Quốc tuyên bố sẽ tăng thuế thêm 15% đối với các sản phẩm than và LNG, thêm 10% đối với dầu thô, thiết bị nông nghiệp và một số sản phẩm ô tô từ nền kinh tế lớn nhất thế giới.

Tuyên bố của Trung Quốc một lần nữa khẳng định, việc Mỹ tăng thêm thuế đối với hàng hóa Trung Quốc vi phạm nghiêm trọng các quy tắc của Tổ chức Thương mại thế giới (WTO).

Các mức thuế mới của Trung Quốc đối với các mặt hàng xuất khẩu bị nhắm mục tiêu của Mỹ sẽ có hiệu lực vào ngày 10-2. Điều này cung cấp cho Washington và Bắc Kinh một khoảng thời gian để đàm phán tiến tới thỏa thuận. Trước đó, người phát ngôn của Nhà Trắng cho biết, Tổng thống Trump kế hoạch nói chuyện với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình vào cuối tuần này.

Hôm 3-2, ông Trump thông báo dừng áp mức thuế 25% đối với hàng hóa từ Mexico và Canada trong 30 ngày sau khi hai nước láng giềng đưa ra cam kết mạnh mẽ để siết chặt an ninh biên giới, ngăn chặn nạn buôn lậu ma túy và dòng người nhập cư trái phép vào Mỹ. Tuy nhiên, ông không đưa ra động thái tương tự với Bắc Kinh.

Cũng trong hôm nay, Bộ Thương mại Trung Quốc thông báo đưa hai công ty Mỹ là PVH Corp. và Illumina vào danh sách “thực thể không đáng tin cậy”. PVH sở hữu các thương hiệu thời trang gồm Calvin Klein và Tommy Hilfiger, còn Illumina là công ty công nghệ sinh học lớn ở Mỹ. Hai công ty này bị cáo buộc thực hiện các biện pháp phân biệt đối xử, gây tổn hại đến quyền và lợi ích hợp pháp của các doanh nghiệp Trung Quốc.

Các công ty bị Trung Quốc đưa vào danh sách thực thể không đáng tin cậy có thể phải chịu tiền phạt và nhiều biện pháp trừng phạt khác, bao gồm cả lệnh đóng băng thương mại và thu hồi giấy phép lao động đối với nhân viên nước ngoài.

Bộ Thương mại Trung Quốc cũng xác nhận đã nộp đơn khiếu nại các biện pháp thuế quan mới của Mỹ lên WTO. Trong một tuyên bố riêng rẽ, Bộ Thương mại và Tổng Cục Hải quan Trung Quốc cho biết sẽ áp đặt kiểm soát xuất khẩu sang Mỹ đối với một số loại đất hiếm và kim loại quan trong sử dụng trong các thiết bị công nghệ cao và quá trình chuyển đổi năng lượng sạch.

Cùng ngày, Cơ quan quản lý thị trường nhà nước Trung Quốc (SAMR) thông báo đang tiến hành điều tra chống độc quyền đối với Google. SAMR không cung cấp thêm thông tin chi tiết về cuộc điều tra hoặc về những gì mà họ cáo buộc Google vi phạm luật. Các sản phẩm của Google như công cụ tìm kiếm bị chặn ở Trung Quốc, nhưng công ty này đang hợp tác với các đối tác địa phương bao gồm các nhà quảng cáo trong nước.

Trong nhiệm kỳ đầu tiên vào năm 2018, ông Trump đã khởi xướng một cuộc chiến thương mại kéo dài hai năm với Trung Quốc để giải quyết tình trạng thặng dư thương mại khổng lồ của nước này với Mỹ. Cuộc chiến thương mại này đã làm đảo lộn chuỗi cung ứng toàn cầu và gây tổn hại đến nền kinh tế thế giới.

“Cuộc chiến thương mại mới đang ở giai đoạn đầu nên khả năng Mỹ áp đặt thêm thuế quan là rất cao”, hãng tư vấn Oxford Economics nhận định trong một báo cáo khi hạ dự báo tăng trưởng kinh tế Trung Quốc trong năm 2025.

Hôm qua, Tổng thống Trump cảnh báo về việc có thể tăng thuế quan đối với hàng hóa Trung Quốc thêm nữa trừ khi Bắc Kinh ngăn chặn thành công fentanyl, một loại thuốc phiện gây chết người, được buôn lậu vào Mỹ.

Mỹ là nguồn cung cấp dầu thô tương đối nhỏ cho Trung Quốc, chiếm 1,7% lượng dầu nhập khẩu của nền kinh tế lớn thứ hai thế giới vào năm ngoái. Trong khi đó, chỉ hơn 5% lượng LNG nhập khẩu của Trung Quốc đến từ Mỹ.

Thông báo áp thuế trả đũa nhắm vào các mặt hàng năng lượng của Mỹ khiến giá dầu thô trên thị trường quốc tế mở rộng đà giảm lên gần 2%, còn giá cổ phiếu tại Hồng Kông thu hạp mức tăng. Các chỉ số chứng khoán tương lai của Mỹ chuyển từ sắc xanh sang màu đỏ.

Trên thị trường ngoại hối, đồng đô la Mỹ mạnh lên trong khi đồng nhân dân tệ Trung Quốc, đồng euro, đô la Úc và đô la Canada cũng như đồng peso Mexico đều giảm, phản ánh mối lo ngại ngày càng tăng của nhà đầu tư về rủi ro của một cuộc chiến thương mại toàn cầu kéo dài.

“Không giống như Canada và Mexico, rõ ràng là Mỹ và Trung Quốc khó có thể nhất trí về những gì ông Trump đòi hỏi về mặt kinh tế và chính trị. Sự lạc quan trước đó của thị trường về một thỏa thuận tiềm năng giữa hai nước vẫn có vẻ không chắc chắn”, Gary Ng, chuyên gia kinh tế cấp cao của ngân hàng Natixis bình luận.

Chuyên gia này cho rằng, ngay cả khi hai nước có thể nhất trí về một số vấn đề, thuế quan vẫn có khả năng được ông Trump sử dụng như một công cụ thường xuyên, có thể là nguồn chính gây ra biến động thị trường trong năm nay.

Theo Reuters, Bloomberg

Chánh Tài