Trung Quốc chưa thể vượt Nhật Bản trở thành nước xuất khẩu ô tô hàng đầu thế giới

Số lượng lớn ô tô chuẩn bị xuất khẩu tại Liên Vân Cảng, tỉnh Giang Tô, Trung Quốc, ngày 17/1/2024 (Ảnh: Getty)

Dữ liệu hải quan Nhật Bản cho thấy nước này đã xuất khẩu 5,97 triệu xe vào năm ngoái, nhiều hơn 5,22 triệu xe mà dữ liệu hải quan Trung Quốc công bố.

Theo Bộ Thương mại Trung Quốc, hơn 70% lượng ô tô xuất khẩu của nước này trong năm 2023 là xe chạy bằng xăng, đồng thời lưu ý rằng xuất khẩu ô tô sử dụng năng lượng mới đang tăng nhanh.

Sarah Tan, chuyên gia kinh tế tại Moody's Analytics cho biết, nhiều ô tô chạy bằng xăng đã được xuất sang Nga.

“Sau khi chiến sự bùng phát ở Ukraine vào tháng 2/2022, nhiều nhà sản xuất ô tô đã rời khỏi nước này, chỉ để các nhà sản xuất Trung Quốc lấp đầy khoảng trống đó”, bà Tan cho hay. “Trong 11 tháng đầu năm 2023, các lô hàng ô tô đến Nga đã tăng khoảng 6 lần so với năm 2022 xét về giá trị”.

Bà Tan cho biết, Mexico cũng là điểm đến chính cho xuất khẩu ô tô chạy bằng xăng của Trung Quốc, trong khi xuất khẩu ô tô sang Bỉ và Anh chủ yếu là phương tiện sử dụng năng lượng mới.

Trên thực tế, Mexico là điểm đến lớn thứ hai của ô tô Trung Quốc sau Nga, Jorge Guajardo, đối tác của Dentons Global Advisors có trụ sở tại Washington và là cựu đại sứ Mexico tại Trung Quốc, cho biết.

Ông Guajardo cho biết trong một cuộc phỏng vấn rằng ô tô do Trung Quốc sản xuất đã nhanh chóng giành thị phần trên thị trường ô tô Mexico, một “hiện tượng mới” vì quốc gia Trung Mỹ này có truyền thống bảo vệ cao độ đối với ngành công nghiệp ô tô của mình.

Mặc dù ông cho biết vẫn chưa rõ chính xác lý do tại sao ô tô Trung Quốc lại phát triển nhanh chóng ở Mexico nhưng một phần lý do là do các nhà sản xuất ô tô quốc tế.

“Các nhà máy mà họ có ở Trung Quốc trước đây chỉ dành cho thị trường Trung Quốc mà giờ thị phần đó đã mất, họ sẽ bắt đầu chuyển hướng năng lực đó sang xuất khẩu từ Trung Quốc ra nước ngoài”, ông nói và lưu ý rằng “có rất nhiều công suất dư thừa ở Trung Quốc dành cho sản xuất ô tô”.

Doanh số bán xe điện

Tỷ lệ sử dụng phương tiện sử dụng năng lượng mới của Trung Quốc đạt 40% doanh số bán ô tô chở khách mới vào cuối năm 2023, cao hơn nhiều so với mức khoảng 7% ở Mỹ.

Phân tích của CNBC vào cuối năm ngoái cho thấy quá trình chuyển đổi nhanh chóng sang ô tô điện đang nhanh chóng làm xói mòn thị phần từ các gã khổng lồ ô tô quốc tế, những bên chậm tung ra các mẫu xe mới trong danh mục này. Volkswagen của Đức là một trong những hãng xe hơi nước ngoài có doanh số bán hàng tồi tệ nhất tại thị trường Trung Quốc trong nhiều năm.

Công ty ô tô điện và pin BYD của Trung Quốc cũng vượt mặt Tesla về tổng sản lượng xe vào năm 2023 - hơn 3 triệu chiếc - và bán được nhiều ô tô chạy bằng pin hơn hãng xe Mỹ trong quý 4.

Theo tính toán dữ liệu công khai của BYD vào năm 2023, doanh số bán hàng ở nước ngoài của BYD đã vượt quá 242.000 xe chở khách sử dụng năng lượng mới. Công ty không tiết lộ số liệu so sánh năm 2022.

Thị trường trong nước và nước ngoài

Francoise Huang, nhà kinh tế cấp cao tại Allianz Trade cho biết, các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc có thể sẽ tăng thị phần ô tô trong nước lên 75% vào năm 2030. Bà cho biết điều đó sẽ khiến doanh số bán ô tô châu Âu tại Trung Quốc giảm gần 40%.

Khi ô tô điện do Trung Quốc sản xuất cũng mở rộng phạm vi hoạt động sang châu Âu, Liên minh châu Âu đã tiến hành một cuộc điều tra về vai trò của trợ cấp của chính phủ đối với việc sản xuất những chiếc xe điện đó.

“Tôi nghĩ họ sẽ sớm nhận ra rằng họ đang nhắm mục tiêu sai lĩnh vực”, ông Guajardo nói.

“Những chiếc xe điện do Trung Quốc sản xuất vượt trội hơn bất kỳ chiếc xe điện nào của châu Âu, vì vậy họ chỉ đang cố gắng ngăn chặn thứ gì đó tốt hơn mà thôi”, ông nói, thêm rằng những chiếc xe điện đó cũng không chiếm phần lớn lượng hàng ô tô xuất khẩu của Trung Quốc.

Ông Guajardo dự đoán những diễn biến này sẽ dẫn tới chiến tranh thương mại, ít nhất là trong trường hợp Trung Quốc bán ô tô cho Mexico.

Theo CNBC

Huyền Chi