Trung Quốc kêu gọi Nga, Mỹ duy trì đối thoại
Đại diện thường trực của Trung Quốc tại LHQ, ông Trương Quân cho rằng, Mỹ và Nga cần duy trì đối thoại về giải trừ hạt nhân, tuy nhiên Washington nên là bên thực hiện các bước có trách nhiệm để giải quyết các vấn đề song phương liên quan lĩnh vực này.
Ông Trương Quân đưa ra phát biểu trên với báo giới ngày 21-2 sau khi Tổng thống Nga Vladimir Putin thông báo nước này tạm đình chỉ tham gia Hiệp ước Cắt giảm vũ khí tấn công chiến lược mới (New START).
Ông Trương Quân nhấn mạnh lập trường của Trung Quốc cho rằng, "đối với vấn đề quan trọng này, các bên liên quan cần tiếp tục đàm phán để tìm ra giải pháp". Theo ông, Mỹ đã rút khỏi các công cụ đó trước, do đó "Mỹ nên là bên thực hiện các biện pháp trách nhiệm để làm cho các công cụ này hoạt động".
Cùng ngày, người phát ngôn của Thủ tướng Anh Rishi Sunak kêu gọi Nga cân nhắc lại quyết định đình chỉ tham gia hiệp ước New START. Người phát ngôn này nhấn mạnh, kiểm soát vũ khí rất quan trọng đối với an ninh toàn cầu.
Trong khi đó, giới quan sát lưu ý rằng, năm 2002, Mỹ dưới chính quyền của Tổng thống khi đó là ông George W.Bush đã rời khỏi Hiệp ước Chống tên lửa đạn đạo (ABM) sau 30 năm thực thi. Trong nhiệm kỳ tổng thống của ông Donald Trump, Mỹ đã rút khỏi thỏa thuận hạt nhân Iran, Hiệp ước Bầu trời mở và Hiệp ước Các lực lượng hạt nhân tầm trung (INF).
New START là hiệp ước có tính ràng buộc pháp lý duy nhất còn lại về kiểm soát vũ khí hạt nhân giữa Nga và Mỹ. Hiệp ước được ký kết năm 2010 nhằm hạn chế kho vũ khí của 2 nước ở mức tối đa là 1.550 đầu đạn hạt nhân, giảm gần 30% so với mức đặt ra hồi năm 2002. Tháng 1-2021, Tổng thống Putin đã nhất trí gia hạn hiệp ước này thêm 5 năm, tới năm 2026.
Ngày 21-2, trong thông điệp liên bang 2023, Tổng thống Putin thông báo, Nga tạm đình chỉ tham gia New START với Mỹ. Ông Putin nêu rõ bất kỳ động thái nào của Nga trở lại đàm phán về vấn đề này sẽ đòi hỏi làm rõ về khả năng tấn công hạt nhân của Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO).
Bộ Ngoại giao Nga ra tuyên bố khẳng định, mặc dù đình chỉ tham gia New START, Moskva sẽ tiếp tục tuân thủ các hạn chế định lượng vũ khí tấn công chiến lược được quy định theo hiệp ước này trong thời gian hiệu lực.
Tổng thống Putin đã đưa lên Duma quốc gia Nga (Hạ viện) dự thảo luật liên bang về việc đình chỉ tham gia New START và dự luật sẽ được xem xét tại phiên họp toàn thể của cơ quan lập pháp này trong ngày 22-2, sau đó sẽ được gửi đến Hội đồng Liên bang (Thượng viện).