Trung Quốc rơi vào giảm phát

Bên trong một xưởng sản xuất xe quét rác chạy bằng điện ở tỉnh An Huy, Trung Quốc.

Lần đầu tiên trong hơn 2 năm

Hãng tin Bloomberg dẫn số liệu do Tổng cục Thống kê Trung Quốc (NBS) công bố ngày 9-8 cho thấy chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 7 của nước này giảm 0,3% so với cùng kỳ năm ngoái, đánh dấu tháng giảm đầu tiên kể từ tháng 2/2021. Tuy nhiên, mức giảm này thấp hơn so với mức dự báo giảm 0,4% mà các nhà kinh tế học được Bloomberg khảo sát đưa ra trước đó. Chỉ số giá nhà sản xuất (PPI) giảm tháng thứ 10 liên tiếp, với mức giảm 4,4% trong tháng 7 so với cùng kỳ năm ngoái, một mức giảm sâu hơn dự báo.

Đây là lần đầu tiên kể từ tháng 11-2020 Trung Quốc chứng kiến cả CPI và PPI cùng giảm. Khác với đợt giảm tạm thời vào cuối năm 2020 và đầu năm 2021, đợt giảm giá tiêu dùng mới nhất này đáng lo ngại hơn. Giai đoạn 2020-2021, chỉ số PPI của Trung Quốc giảm chủ yếu do giá thịt lợn hạ. Giờ đây, xuất khẩu suy yếu đã trở thành nguyên nhân chính góp phần vào tình trạng giảm phát của Trung Quốc khi đây vốn là nguồn tăng trưởng chính của nền kinh tế lớn thứ hai thế giới. Suy giảm kéo dài trong lĩnh vực bất động sản của Trung Quốc cũng góp phần đẩy giá thuê nhà, đồ nội thất và thiết bị gia dụng đi xuống. Chuyên gia kinh tế Andrew Batson của công ty nghiên cứu thị trường Gavekal Dragonomics nhận định, những bất ổn đang diễn ra trong lĩnh vực bất động sản là nguồn gốc chính cho "cú sốc giảm phát" này. Đây vốn là lĩnh vực chiếm tới 25% Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của Trung Quốc. Ngoài ra, cuộc chiến giá xe điện (EV), bắt nguồn từ việc "gã khổng lồ" Tesla giảm giá bán, khiến một loạt các thương hiệu lớn khác cũng phải hạ giá theo, tạo ra một mặt bằng giá mới thấp hơn trên toàn thị trường ô-tô vào đầu năm nay.

Giới phân tích cho rằng lý do chính khiến giá cả hàng hóa của Trung Quốc rơi xuống mức thấp trong những tháng gần đây là vì lượng tồn kho tích tụ từ trong đại dịch và quý 1/2023, khi các doanh nghiệp vẫn còn rất lạc quan sau khi chính sách "Không COVID" được dỡ bỏ hoàn toàn. Nhưng giờ đây điều đó đã bị đảo ngược, các doanh nghiệp đang hạ giá để giảm hàng tồn kho.

Về lý thuyết, nếu giá giảm trên nhiều loại hàng hóa, trong một thời gian dài, thì người tiêu dùng có thể trì hoãn mua hàng, gây ra tác động hạn chế hoạt động kinh tế hơn nữa và buộc các doanh nghiệp phải tiếp tục giảm giá. Vòng tuần hoàn giá giảm và giảm tiêu dùng sẽ "bóp nghẹt" doanh thu và lợi nhuận, khiến các công ty hạn chế đầu tư và giảm việc làm - dẫn đến tình trạng trì trệ kinh tế.

Giải pháp của PBoC

Khảo sát của hãng tin kinh tế Bloomberg (Mỹ) dự đoán lạm phát cả năm 2023 của cường quốc lớn thứ hai thế giới chỉ vào khoảng 0,8%, thấp nhất kể từ năm 2009. Lạm phát thấp đang làm tăng lãi suất thực, đẩy chi phí trả nợ của các doanh nghiệp lên cao và làm suy yếu cam kết thúc đẩy hoạt động cho vay của Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBoC tức ngân hàng trung ương).

Các nhà kinh tế đánh giá PBoC nhiều khả năng sẽ phải bổ sung các biện pháp kích thích mới cho nền kinh tế. Tuy nhiên, cơ quan này hiện đang phải đối mặt với một số vấn đề hạn chế, bao gồm đồng nhân dân tệ (NDT) yếu hơn và mức nợ trong nền kinh tế tăng cao. Các quan chức PBoC đã ra tín hiệu cho biết có thể áp dụng một số biện pháp nới lỏng, chẳng hạn như giảm tỷ lệ dự trữ bắt buộc của các ngân hàng thương mại. Nhiều nhà kinh tế dự đoán PBoC sẽ hạ lãi suất tham chiếu thêm 10 điểm cơ bản (0,1%) trong quý 3/2023.

Ông Ken Cheung, Giám đốc chiến lược ngoại hối tại ngân hàng Mizuho, nói: "Dữ liệu kinh tế yếu của Trung Quốc sẽ tiếp tục kìm hãm tiêu dùng. Các hộ gia đình sẽ vẫn thận trọng hơn trong việc mua các sản phẩm có giá trị cao do lo ngại nguy cơ mất việc làm và cắt giảm lương". Ông Ken tin rằng trong bối cảnh hiện nay, PBoC sẽ sớm thực hiện các biện pháp nới lỏng tiền tệ bổ sung.

AN BÌNH