Trường phổ thông chỉ ra lý do học sinh thay đổi tổ hợp môn học và cách hạn chế

Năm học 2024 - 2025 là năm thứ 3 học sinh lớp 10 thực hiện chương trình giáo dục phổ thông 2018. Ngoài các môn học bắt buộc, người học được tự chọn một tổ hợp môn do nhà trường xây dựng.

Theo đó, học sinh lớp 10 cần học 8 môn bắt buộc gồm Ngữ văn, Toán, Ngoại ngữ 1, Lịch sử, Giáo dục thể chất, Giáo dục quốc phòng và an ninh; Hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp và Giáo dục địa phương.

Học sinh cần chọn 4 môn trong 9 môn học bao gồm: Địa lý, Giáo dục kinh tế và pháp luật, Vật lý, Hóa học, Sinh học, Công nghệ, Tin học, Âm nhạc, Mỹ thuật. Đồng thời, học sinh cũng cần lựa chọn các chuyên đề học tập khác nhau.

Tuy nhiên, không ít học sinh sau khi lựa chọn tổ hợp và học một thời gian lại thay đổi lựa chọn vì cảm thấy không phù hợp. Điều đó gây ảnh hưởng lớn đến công tác đào tạo cũng như quá trình học tập của các em.

Vì sao học sinh muốn thay đổi tổ hợp môn học giữa chừng?

Trao đổi với phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, cô Nguyễn Thị Mai Huệ, Hiệu trưởng Trường Trung học phổ thông Nguyễn Huệ (Bắc Từ Liêm, Hà Nội) chia sẻ: Học sinh ở tuổi 15 vẫn còn khá non nớt để nhận thức về nghề nghiệp trong tương lai, dẫn đến chọn môn học một cách cảm tính, chọn theo bạn bè hoặc bị tác động từ gia đình. Vì vậy trong quá trình học các em không theo kịp chương trình dẫn tới phải thay đổi lựa chọn giữa chừng.

Đồng thời, định hướng nghề nghiệp trong tương lai của học sinh thay đổi sau một năm học cũng là nguyên nhân khiến các em thay đổi môn học.

Hoạt động tư vấn hướng nghiệp cho học sinh của Trường Trung học phổ thông Nguyễn Huệ. (Ảnh: website nhà trường)

Ngoài ra, một số học sinh chuyển trường không theo kịp tổ hợp môn học ở trường mới cũng có thể thay đổi. Theo cô Mai, học sinh chuyển đi hay học sinh chuyển đến nếu có môn học chưa đáp ứng thì cần chuyển đổi môn học để phù hợp với năng lực của bản thân.

Tại Trường Trung học phổ thông Trương Định (Hà Nội), từ tháng 5/2024, nhà trường đã thống nhất và công khai về các tổ hợp môn lựa chọn trên website nhằm cung cấp cho học sinh và phụ huynh các thông tin cần thiết về học tập nếu học sinh mong muốn đăng ký thi tuyển vào trường.

Thầy Lê Việt Dương, Hiệu trưởng Trường Trung học phổ thông Trương Định cho biết: “Sau một năm học lớp 10, cũng có học sinh và gia đình có nguyện vọng đổi tổ hợp môn học lựa chọn. Lý do là sau một năm học, học sinh mới định hình được sở trường và nguyện vọng của mình.

Tuy nhiên số lượng học sinh chuyển đổi môn học ở Trường Trung học phổ thông Trương Định rất ít do nhà trường đã tư vấn cho các em từ đầu khi tuyển sinh. Cuối năm học 2023–2024, nhà trường chỉ có 4/720 học sinh đăng ký chuyển đổi tổ hợp môn học”.

Chia sẻ về kế hoạch thực hiện chuyển đổi môn học, thầy Lê Việt Dương cho hay: Nhà trường đã căn cứ vào Công văn số 68/BGDĐT-GDTrH hướng dẫn chuyển đổi môn học lựa chọn, cụm chuyên đề học tập cấp trung học phổ thông năm 2023 của Bộ Giáo dục và Đào tạo và hướng dẫn của Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội. Từ đó, công khai nội dung cụ thể đến giáo viên, học sinh và phụ huynh theo đúng quy định. Những học sinh muốn chuyển đổi môn học, cần nắm rõ thông báo của nhà trường.

“Từ tháng 5/2024, nhà trường đã ra thông báo về việc chuyển đổi môn học để học sinh và phụ huynh có định hướng và chủ động tự ôn tập các môn học muốn chuyển đổi.

Đến đầu tháng 7/2024, nhà trường ban hành kế hoạch kiểm tra khảo sát môn học chuyển đổi. Cuối tháng 7 tổ chức kiểm tra khảo sát, đánh giá và phê duyệt kết quả với những học sinh đủ điều kiện chuyển đổi môn học”, thầy Lê Việt Dương thông tin.

Thầy Lê Việt Dương, Hiệu trưởng Trường Trung học phổ thông Trương Định. (Ảnh: Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội)

Cần công khai, tư vấn rõ ràng tổ hợp môn cho phụ huynh và học sinh

Theo cô Nguyễn Thị Mai Huệ, để hạn chế việc học sinh chuyển đổi tổ hợp giữa chừng, việc tư vấn hướng nghiệp cho học sinh cần được chú trọng hơn. Bên cạnh đó, nhà trường hỗ trợ kịp thời các em có mong muốn chuyển đổi nguyện vọng để đảm bảo quyền lợi của học sinh.

“Nhà trường đã tổ chức các buổi học chuyển đổi hoàn toàn miễn phí cho học sinh; hướng dẫn học sinh tự học, tự luyện tập và bổ sung kiến thức đảm bảo đáp ứng được yêu cầu cần đạt của bộ môn các em mong muốn chuyển đổi và tổ chức kiểm tra đánh giá kết quả.

Đồng thời, chúng tôi luôn linh hoạt trong việc thực hiện đổi nguyện vọng hỗ trợ tối đa cho học sinh, đảm bảo quyền lợi cho người học. Nhà trường chú trọng tư vấn cho học sinh lựa chọn môn học theo định hướng nghề nghiệp trong tương lai. Việc xác định tổ hợp môn phù hợp sẽ giúp học sinh tập trung vào thế mạnh và mục tiêu, đem lại hiệu quả cao, tiết kiệm thời gian”.

Cô Huệ cũng chia sẻ thêm, Trường Trung học phổ thông Nguyễn Huệ đã xây dựng tổ hợp môn học bám sát hướng dẫn triển khai chương trình giáo dục phổ thông 2018 của Bộ Giáo dục và Đào tạo và hướng dẫn của Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội; bám sát phương án tổ chức thi, xét công nhận tốt nghiệp trung học phổ thông từ năm 2025 của Bộ Giáo dục và Đào tạo.

Hiện tại, nhà trường có một số tổ hợp môn học bao gồm: Các môn Khoa học xã hội, Tin học, Ngoại ngữ, Vật lý; Các môn Khoa học xã hội, Tin học, Ngoại ngữ, Hóa học; Các môn Khoa học tự nhiên, Tin học, Ngoại ngữ, Lịch sử.

Khi các bạn làm thủ tục nhập học, nhà trường tổ chức cho giáo viên có kinh nghiệm thành lập phòng tư vấn 1-1 cho học sinh để các em xác định được sở thích, năng lực và mong muốn nghề nghiệp của bản thân.

Nhà trường công khai chi tiết các tổ hợp môn lựa chọn, trong đó có tư vấn rõ các khối tuyển sinh đại học và các ngành nghề tương ứng, điều kiện cần và đủ, các kỹ năng cần có cũng như cơ hội việc làm, mức thu nhập sau khi tốt nghiệp đại học, cao đẳng để học sinh, phụ huynh tìm hiểu.

Trong trường hợp sau khi kết thúc năm học, học sinh có nguyện vọng thay đổi tổ hợp môn học, nhà trường sẽ phân công giáo viên hướng dẫn các môn học chuyển đổi theo đúng Công văn số 68/BGDĐT-GDTrH hướng dẫn chuyển đổi môn lựa chọn, cụm chuyên đề học tập cấp trung học phổ thông năm 2023 của Bộ Giáo dục và Đào tạo để đảm bảo quyền lợi học tập của các em.

Cùng bàn về vấn đề này, cô Phạm Thị Hiền, Hiệu trưởng Trường Trung học phổ thông Liên Hà (Hà Nội) cho biết, nhà trường đã tổ chức xong cho học sinh lựa chọn tổ hợp môn năm học 2024 - 2025.

Trường đã tổ chức buổi gặp mặt với học sinh và phụ huynh cung cấp đầy đủ thông tin chương trình giáo dục của nhà trường. Đồng thời trao đổi, hỗ trợ học sinh, phụ huynh lựa chọn môn học phù hợp với năng lực, sở trường của các em.

Cũng theo cô Hiền, hiện nay ngoài kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông, các trường đại học tổ chức nhiều hình thức thi khác nhau đề xét tuyển, nhà trường hiểu rõ điều phụ huynh quan tâm là việc đào tạo chuẩn đầu ra để đáp ứng kiến thức cho học sinh vào đại học.

“Căn cứ vào tình hình lựa chọn các khối thi của học sinh hàng năm, xu hướng các tổ hợp môn của trường đại học, nguồn nhân lực giáo viên và điều kiện của nhà trường, tập thể lãnh đạo chủ chốt nhà trường đã thông qua định hướng các tổ hợp môn học phù hợp cho năm học và tập trung vào 4 nhóm tổ hợp: Khoa học tự nhiên 1 (Vật lý, Hóa học, Sinh học, Tin học); Khoa học tự nhiên 2 (Vật lý, Hóa học, Sinh học, Địa lý); Khoa học xã hội 1 (Địa lý, Kinh tế pháp luật, Vật lý, Công nghệ thiết kế); Khoa học xã hội 2 (Địa lý, Kinh tế pháp luật, Sinh học, Công nghệ trồng trọt). Các em học sinh sau khi nghe phân tích từ phía nhà trường, cùng với sự đồng hành, góp ý từ phía gia đình sẽ chọn 1 trong 4 tổ hợp đó.

Mới bước vào lớp 10 các em còn lúng túng trong việc chọn ngành, sau khi kết thúc năm học đầu tiên, học sinh sẽ hình dung và nhận thức rõ hơn, nhà trường luôn tạo điều kiện cho học sinh để đảm bảo quyền lợi của các em”, cô Hiền cho biết.

Trường Trung học phổ thông Liên Hà tổ chức buổi gặp mặt học sinh và phụ huynh đầu năm (Ảnh: Fanpage nhà trường)

Bên cạnh đó, theo Hiệu trưởng Trường Trung học phổ thông Liên Hà, để chọn đúng tổ hợp, đầu tiên học sinh cần xác định rõ ngay từ đầu là thích các môn theo hướng tự nhiên hay xã hội. Sau đó các bạn cần suy nghĩ cụ thể về nghề nghiệp mà bản thân muốn theo đuổi trong tương lai. Từ đó, các em cân nhắc lựa chọn tổ hợp môn sao cho hợp lý. Đồng thời, việc lựa chọn tổ hợp môn không thể thiếu sự đồng hành của phụ huynh.

Trong khi đó, thầy Lê Việt Dương chia sẻ, sau khi trúng tuyển, học sinh đến nhập học sẽ được nhà trường tư vấn trực tiếp về việc lựa chọn tổ hợp môn học.

Nhiều cơ sở giáo dục chọn phương án tư vấn tập trung tất cả phụ huynh và học sinh trong một buổi. Trường Trung học phổ thông Trương Định chọn phương án tư vấn trực tiếp cho từng phụ huynh và học sinh khi có nhu cầu tham khảo. Phương án này mất nhiều thời gian hơn nhưng sẽ hiệu quả hơn. Đồng thời qua đó nhà trường cũng nắm bắt sâu hơn những mong muốn của phụ huynh và học sinh.

Theo thầy Dương, học sinh cần chọn môn học phù hợp năng lực và sự yêu thích của bản thân. Ngoài ra, các em cũng cần có định hướng tương lai sau khi kết thúc bậc phổ thông để chọn môn học phù hợp. Chính vì thế, học sinh nên tránh việc chọn môn học dễ với mục đích chỉ để tốt nghiệp bởi sau 3 năm học trung học phổ thông, nếu học sinh muốn học tiếp lên đại học, ngành học sinh muốn thi có thể sẽ lệch với tổ hợp môn học đã học ở trung học phổ thông. Như vậy, các em sẽ ít có cơ hội xét tuyển vào các trường đại học.

Lương Hiền