Tự hào bến Âu Lâu lịch sử

Tượng đài Bến Âu Lâu lịch sử.

Trong lịch sử, bến Âu Lâu có vị trí quan trọng, nối liền hệ thống giao thông Việt Bắc với Tây Bắc, là nơi duy nhất có thể cẩu các loại vũ khí hạng nặng như: pháo mặt đất, pháo cao xạ, xe ô tô chở đạn dược, khí tài quân sự… qua sông tiếp viện cho chiến trường.

Trong 9 năm kháng chiến chống thực dân Pháp (1946-1954), bến Âu Lâu là cửa ngõ đi vào Tây Bắc được xác định là điểm vận chuyển vũ khí cực kỳ quan trọng cho chiến trường trong những năm kháng chiến. Ban đêm là lúc chủ yếu diễn ra các hoạt động ở bến Âu Lâu để tránh sự phát hiện của địch, những chuyến phà qua lại một cách nhanh nhất để thông đường cho xe tiếp viện.

Để ngăn chặn sự phá hoại của máy bay địch, ban ngày ta phải kéo phà lên thượng lưu vào Ngòi Lâu nhấn chìm phà, ban đêm lại tát nước kéo phà ra. Trải qua hàng trăm ngày đêm chuẩn bị chiến dịch, lực lượng dân công và công nhân bến Âu Lâu đã nỗ lực bảo đảm giao thông thông suốt…

Trong thời gian này, bến Âu Lâu được tăng cường cả về cơ sở vật chất và nhân lực để gồng mình chống đỡ những trận bom mà vẫn chuyên chở vũ khí, đạn dược, lương thực, thực phẩm, thuốc men và con người ùn ùn vượt sông Hồng tham gia Chiến dịch Lý Thường Kiệt (năm 1951), Chiến dịch Tây Bắc, giải phóng Nghĩa Lộ (năm 1952) và đỉnh cao là Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ ngày 7/5/1954, góp phần kết thúc thắng lợi cuộc kháng chiến chống Pháp của dân tộc Việt Nam...

Sau những ngày tháng phục vụ chiến dịch Điện Biên Phủ, từ năm 1955-1965, bến Âu Lâu được nâng cấp từ phà gỗ sang phà thép có ca nô dắt. Năm 1965-1968, với tinh thần: "Sống bám cầu đường, chết kiên cường dũng cảm”, Bến đã có 100 chuyến đưa 500 lượt xe pháo qua sông, chuyên chở gần 200.000 lượt ô tô, hàng ngàn tấn hàng hóa qua lại.

Trong những năm chiến đấu chống chiến tranh phá hoại của đế quốc Mỹ, bến Âu Lâu đã hứng chịu rất nhiều bom đạn của kẻ thù mà vẫn đều đều vận chuyển con người và hàng hóa phục vụ tiền tuyến, vào với "miền Nam ruột thịt”. Bến Âu Lâu đã góp sức cùng cả nước làm nên đại thắng mùa xuân năm 1975, giải phóng miền Nam, thống nhất Tổ quốc…

Sau khi đất nước thống nhất, bến Âu Lâu tiếp tục hoạt động và xây dựng thành đơn vị chủ chốt của ngành giao thông vận tải tỉnh Yên Bái. Ngày 30/12/1992, cầu Yên Bái được khánh thành và đi vào hoạt động là lúc bến Âu Lâu kết thúc sứ mệnh của mình sau gần 60 năm hoạt động bền bỉ. Do ý nghĩa và giá trị lịch sử của bến Âu Lâu, tỉnh Yên Bái đã xây dựng tượng đài "Bến Âu Lâu lịch sử” ở phường Hồng Hà ngày nay, trên ngã ba đường gần bến.

Tượng đài là một biểu tượng cho tinh thần của những người đã chiến đấu, hy sinh để giành lại độc lập, tự do cho Tổ quốc. Với những thành tích được ghi nhận trong những năm kháng chiến hào hùng của dân tộc, ngày 7/8/2012, bến Âu Lâu được Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch công nhận là Di tích lịch sử cấp quốc gia theo Quyết định số 3027/QĐ-BVHTTDL…

Cụ Phạm Văn Xiển, 97 tuổi, thương binh hạng 2/4, trú tại số 14, đường Nguyễn Khắc Nhu, phường Hồng Hà, thành phố Yên Bái chia sẻ: "Bản thân tôi đã tham gia chiến đấu trong cả 2 cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ, đã bị thương trong Chiến dịch lịch sử Điện Biên Phủ… Những người lính chúng tôi hiểu rõ những tuyến đường giao thông huyết mạch có vai trò sống còn đối với quân ta. Vì có đường thì mới có quân, có nhu yếu phẩm phục vụ chiến trường. Bến Âu Lâu có vai trò hết sức to lớn, góp phần quan trọng vào chiến thắng của quân và dân ta”…

Theo chiều dài thời gian, Di tích lịch sử Bến Âu Lâu, luôn phát huy tốt các giá trị lịch sử, là địa điểm thường xuyên được các nhà trường lựa chọn đưa học sinh đến tham quan nhằm giáo dục truyền thống, khơi dậy tình yêu quê hương, đất nước cho thế hệ trẻ, khơi dậy niềm tự hào dân tộc, truyền thống đấu tranh cách mạng anh dũng của các thế hệ cha ông đã giành và giữ vững nền độc lập nước nhà. Kế thừa và phát huy truyền thống anh hùng của quê hương, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân các dân tộc tỉnh Yên Bái tiếp tục phát huy sức mạnh đoàn kết, thực hiện thắng lợi hai nhiệm vụ chiến lược là xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; tích cực khai thác tiềm năng, thế mạnh, sử dụng có hiệu quả các nguồn lực để phát triển kinh tế - xã hội địa phương…

Thiên Cầm