Từ khuôn khổ pháp lý đến chuyển biến trong thực tiễn

Tại Gia Lai, việc triển khai thực hiện Luật đã tạo ra nhiều chuyển biến tích cực, từ nhận thức của cấp ủy, chính quyền các cấp, trách nhiệm của doanh nghiệp đến ý thức tự bảo vệ mình của người lao động.

Những kết quả đạt được không chỉ phản ánh hiệu quả của chính sách mà còn cho thấy sự thay đổi căn bản trong cách tiếp cận công tác an toàn, vệ sinh lao động trên địa bàn tỉnh.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lâm Hải Giang tặng bằng khen cho các tập thể, cá nhân có thành tích xuất sắc tiêu biểu trong thực hiện công tác ATVSLĐ. Ảnh: Nguyễn Muội

Công tác quản lý từng bước đi vào nề nếp

Ngay sau khi Luật An toàn, vệ sinh lao động (ATVSLĐ) năm 2015 có hiệu lực, các cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương đã xác định đây là nhiệm vụ chính trị thường xuyên, gắn với mục tiêu phát triển bền vững và bảo đảm an sinh xã hội.

Việc quán triệt Chỉ thị số 29-CT/TW ngày 18-9-2013, tiếp đó là Chỉ thị số 31-CT/TW ngày 19-3-2024 của Ban Bí thư và Nghị quyết số 209/NQ-CP ngày 28-10-2024 của Chính phủ về tiếp tục tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác ATVSLĐ trong tình hình mới được triển khai nghiêm túc, đồng bộ, tạo nền tảng pháp lý và định hướng hành động rõ ràng cho công tác ATVSLĐ tại cơ sở.

Từ cấp tỉnh đến cấp xã, nội dung ATVSLĐ được đưa vào chương trình công tác hằng năm, gắn với trách nhiệm người đứng đầu. Hệ thống văn bản chỉ đạo, kế hoạch triển khai được ban hành kịp thời, góp phần nâng cao nhận thức của chính quyền các cấp, doanh nghiệp và người lao động về vai trò, ý nghĩa của công tác bảo đảm an toàn, vệ sinh lao động trong bối cảnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lâm Hải Giang (bìa trái) và Phó Giám đốc Sở Nội vụ Phan Đình Hòa (bìa phải) tặng Bằng khen của UBND tỉnh cho các cá nhân có thành tích trong thực hiện công tác ATVSLĐ. Ảnh: Nguyễn Muội

Một trong những điểm nhấn trong 10 năm thực hiện Luật ATVSLĐ là việc kiện toàn tổ chức bộ máy và nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước. Hội đồng ATVSLĐ tỉnh được thành lập, phân công nhiệm vụ cụ thể cho các thành viên; trong đó, Sở Nội vụ giữ vai trò cơ quan thường trực, tham mưu UBND tỉnh tổ chức triển khai các nhiệm vụ trọng tâm.

“Công tác thanh tra, kiểm tra được thực hiện thường xuyên, theo hướng liên ngành, tránh chồng chéo nhưng vẫn bảo đảm chiều sâu. Trong 10 năm, các cơ quan chức năng đã tiến hành thanh tra hơn 190 doanh nghiệp, kiểm tra trên 320 lượt doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh về ATVSLĐ, pháp luật lao động và BHXH. Qua đó, kịp thời phát hiện, chấn chỉnh các hành vi vi phạm, đồng thời hướng dẫn doanh nghiệp khắc phục tồn tại, hạn chế nguy cơ tai nạn lao động” - ông Nguyễn Quốc Việt - Trưởng phòng Lao động, Việc làm, Sở Nội vụ - cho biết.

Công tác thanh tra, kiểm tra về việc thực hiện Luật ATVSLĐ được thực hiện thường xuyên, theo hướng liên ngành, tránh chồng chéo nhưng vẫn bảo đảm chiều sâu. Ảnh: Nguyễn Muội

Song song với kiểm tra, việc tuyên truyền, phổ biến pháp luật về ATVSLĐ được đẩy mạnh với nhiều hình thức đa dạng. Hơn 120 lớp tập huấn, tuyên truyền được tổ chức, thu hút trên 36.000 lượt người sử dụng lao động, người lao động và mạng lưới an toàn vệ sinh viên tham gia; hàng trăm nghìn tờ rơi, áp phích được phát hành, góp phần lan tỏa thông điệp “an toàn để sản xuất, sản xuất phải an toàn” trong cộng đồng doanh nghiệp và xã hội.

Chuyển biến rõ nét từ doanh nghiệp và người lao động

Sau 10 năm thực thi Luật ATVSLĐ, nhận thức của người sử dụng lao động về trách nhiệm bảo đảm ATVSLĐ đã có nhiều thay đổi tích cực. Nhiều doanh nghiệp chủ động xây dựng kế hoạch ATVSLĐ hằng năm, tổ chức huấn luyện an toàn lao động, trang bị phương tiện bảo vệ cá nhân, thực hiện chế độ khám sức khỏe định kỳ, bồi dưỡng hiện vật cho người lao động làm việc trong môi trường nặng nhọc, độc hại.

Theo ông Trần Vũ Thanh Quang - Phó Tổng Giám đốc Công ty CP Cảng Quy Nhơn, thời gian qua, công ty đã đẩy mạnh tuyên truyền pháp luật về ATVSLĐ qua băng rôn, tài liệu, hoạt động tập thể; đồng thời thực hiện quan trắc môi trường, hướng dẫn phòng tránh rủi ro, tổ chức huấn luyện định kỳ và đầu tư đầy đủ trang thiết bị PCCC, bảo hộ lao động. Ngoài ra, công ty còn tuân thủ quy định thời gian làm việc, tổ chức khám sức khỏe định kỳ, trang bị tủ thuốc y tế và thực hiện đầy đủ các chế độ bảo hiểm cho người lao động.

Đoàn công tác của Sở Nội vụ - cơ quan Thường trực Hội đồng ATVSLĐ tỉnh - thăm nạn nhân tai nạn lao động Nguyễn Đình Liêm, người lao động Công ty CP Năng lượng Sinh học Phú Tài. Ảnh: ĐVCC

“Doanh nghiệp tiếp tục cam kết thực hiện nghiêm các quy định pháp luật về ATVSLĐ, chủ động nhận diện nguy cơ, rủi ro và chủ động triển khai các biện pháp bảo đảm an toàn tại nơi làm việc” - ông Quang nói.

Cùng với đó, người lao động ngày càng ý thức hơn về quyền và nghĩa vụ của mình trong việc bảo đảm an toàn lao động. Mạng lưới an toàn vệ sinh viên tại doanh nghiệp từng bước được củng cố, trở thành “cánh tay nối dài” hỗ trợ người sử dụng lao động trong giám sát, nhắc nhở và phòng ngừa rủi ro tại nơi làm việc.

Đoàn công tác của Hội đồng ATVSLĐ tỉnh thăm một nạn nhân tai nạn lao động. Ảnh: Nguyễn Muội

Là một trong những cá nhân có thành tích xuất sắc tiêu biểu trong công tác ATVSLĐ, anh Nguyễn Thành Phát - Nhân viên phụ trách An toàn lao động tại Truyền tải Điện Bình Định (Công ty Truyền tải Điện 3) chia sẻ từ trải nghiệm thực tế: An toàn bắt đầu từ những điều nhỏ nhất. Chỉ 5 phút kiểm tra trước khi bắt đầu ca làm việc có thể giúp ngăn chặn tai nạn nghiêm trọng. Đừng ngần ngại lên tiếng, dù chỉ là một dây điện hở hay một van hơi rò rỉ... Chủ động báo cáo là hành động trách nhiệm với chính mình và đồng đội.

Người lao động tham dự lễ phát động Tháng hành động về ATVSLĐ năm 2025. Ảnh: Nguyễn Muội

Anh cũng nhấn mạnh rằng: “An toàn không chỉ nằm ở nhận thức, nó cần được cụ thể hóa bằng hành động. Tuân thủ sử dụng trang bị bảo hộ, nhắc nhở đồng nghiệp khi thấy sai phạm hay đề xuất cải tiến quy trình làm việc đều là những bước thiết thực. Chúng ta làm việc không chỉ vì bản thân, mà còn vì gia đình - những người luôn mong chờ ta trở về bình an”.

NGUYỄN MUỘI