Tự mua thuốc ho, nam thanh niên chân 'mềm nhũn', không đứng dậy nổi sau một đêm

Cảnh báo thói quen tự ý dùng thuốc

Bác sĩ Dương Minh Tuấn, Khoa Nội tiết – Đái tháo đường, Bệnh viện Bạch Mai cho biết, khoa vừa tiếp nhận một bệnh nhân nam 22 tuổi được người nhà đưa vào cấp cứu trong tình trạng hai chân “mềm nhũn”, không thể tự ngồi dậy và phải được bế vào viện.

Theo bác sĩ Tuấn, bệnh nhân là một nam thanh niên cao lớn, trước giờ hoàn toàn khỏe mạnh. Khi xuất hiện ho nhẹ, kèm đau họng, cậu tự đến hiệu hiệu thuốc gần nhà xin “thuốc ho mạnh cho nhanh khỏi”. Cậu được nhân viên bán cho vài viên corticoid và uống ngay tối hôm trước khi phải nhập viện.

Đến sáng, khi tỉnh dậy, cậu không thể ngồi dậy được, hai chân mềm nhũn và được người nhà bế tới bệnh viện.

Qua khám nhanh cho thấy điện tim bệnh nhân có sóng U, xét nghiệm kali máu giảm, hạ kali cấp tính do dùng corticoid không kiểm soát.

Nhiều nam giới trẻ, sức khỏe tốt bị ho, cảm nhẹ nhưng uống thuốc chứa corticoid và sau đó rơi vào tình trạng liệt hai chân cấp. (Ảnh minh họa)

Trường hợp của bệnh nhân này không phải là trường hợp hiếm, bác sĩ Tuấn cho biết. Chỉ trong vài tuần gần đây, Khoa Nội tiết - Đái tháo đường của Bệnh viện Bạch Mai đã liên tục tiếp nhận nhiều nam giới trẻ, sức khỏe tốt, gặp tình trạng tương tự như: ho, cảm nhẹ nhưng uống thuốc chứa corticoid và sau đó rơi vào tình trạng liệt hai chân cấp.

Hạ kali máu nghe tưởng nhẹ, nhưng khi kali tụt xuống mức thấp, cơ thể bắt đầu “mất điện”: cơ bắp yếu dần, phản xạ giảm, đi lại khó khăn, có người đang ngồi dậy cũng không tự đứng lên được.

Bác sĩ Tuấn giải thích, cơ chế khiến người bệnh rơi vào trạng thái liệt mềm rất rõ ràng: "Corticoid liều cao làm tăng thải kali qua thận, đồng thời đẩy kali từ máu vào trong tế bào. Khi lượng kali trong máu tụt xuống, tế bào cơ mất khả năng dẫn truyền tín hiệu".

"Điều đáng nói, cảm giác chân vẫn còn, đầu óc tỉnh táo, nhưng hai chân hoàn toàn “không nghe lời”", bác sĩ Tuấn nhấn mạnh thêm.

Nhiều ca bệnh chỉ hồi phục khi được truyền kali và đưa nồng độ về mức bình thường, sức cơ mới dần hồi phục. Phần lớn bệnh nhân là người trẻ đáp ứng tốt, vài giờ sau đã đi lại được, nhưng với họ, đó là trải nghiệm khiến ai cũng “hoảng sợ” và đến mức không dám tự ý mua thuốc nữa.

Lưu ý để tránh nguy cơ hạ kali và liệt do corticoid

Bác sĩ Tuấn cho biết, nhiều người vẫn nghĩ “corticoid là thuốc giảm viêm thôi, uống vài viên chắc không sao”. Nhưng trên thực tế, đây là nhóm thuốc rất mạnh, được dùng trong hen phế quản, lupus, viêm khớp… và luôn phải có chỉ định rõ ràng của bác sĩ.

Khi bệnh nhân dùng corticoid không có chỉ định, đặc biệt là dùng để trị ho cảm có thể gây tăng đường huyết, tăng huyết áp, bùng phát nhiễm trùng, và hạ kali nguy hiểm dẫn đến liệt tạm thời.

Để tránh nguy cơ hạ kali và liệt do corticoid, bác sĩ Dương Minh Tuấn đưa một số lưu ý:

Tuyệt đối không tự mua thuốc chứa corticoid… khi không có chỉ định.
Nếu ho, đau họng: ưu tiên nước ấm, nghỉ ngơi, thuốc giảm triệu chứng thông thường.
Nếu ho kéo dài, sốt cao, đau ngực, khó thở cần tới ngay các cơ sở y tế gần nhất thay vì tự uống thuốc mạnh.
Khi đang dùng thuốc theo toa cần tuân thủ liều lượng, không tự tăng – tự giảm.
Nếu có yếu cơ, tê bì, chuột rút bất thường, đi khám sớm vì đó có thể là dấu hiệu hạ kali.

Linh Thương/VOV.VN