Từ rẫy nương lên 'chợ mạng' - nông dân Ea Kiết, Đắk Lắk tự tin làm chủ kinh tế số

Theo báo Đắk Lắk, ở xã Ea Kiết, suốt nhiều năm qua, nông sản do người dân làm ra thường gắn liền với những gùi hàng nặng trĩu trên vai, chỉ quanh quẩn ở các phiên chợ truyền thống hoặc phụ thuộc hoàn toàn vào thương lái. Việc tiêu thụ vì thế bị bó hẹp trong phạm vi nhỏ, giá cả bấp bênh. Tuy nhiên, cùng với làn sóng chuyển đổi số, công nghệ đã mở ra một kênh tiêu thụ mới, giúp nông dân nơi đây từng bước thay đổi tư duy sản xuất và kinh doanh.

Đưa hàng hóa từ rẫy nương lên “chợ mạng”

Gia đình chị Quang Thị Thơ, người dân tộc Thái ở buôn Thái, xã Ea Kiết, có hơn 7 ha đất trồng nếp nương, hạt điều, mắc ca. Trước đây, mỗi mùa thu hoạch đến là nỗi lo đầu ra lại thường trực vì phụ thuộc vào thương lái. Chị Thơ chia sẻ: “Họ mua bao nhiêu thì mình bán bấy nhiêu, giá cả do thương lái quyết định, đôi khi còn bị ép giá”.

Mọi thứ bắt đầu thay đổi cách đây 4 năm, khi chị Thơ có điện thoại thông minh và biết sử dụng mạng xã hội. Thay vì chỉ sản xuất thô, chị quyết định vừa chế biến, vừa học cách đưa nông sản của gia đình lên “chợ mạng”.

Chị Quang Thị Thơ (bìa phải)đã chủ động tiêu thụ nông sản do mình làm ra trên kênh trực tiếp và bán hàng online. Ảnh: Báo Đắk Lắk.

Gian bếp nhỏ trong nhà được chị tận dụng làm “studio”. Chị chụp ảnh, quay video, livestream, đăng bài viết giới thiệu các công đoạn rang hạt điều trên củi than hồng, kể câu chuyện văn hóa về hành trình làm ra hạt nếp nương dẻo thơm, hay quá trình ủ rượu cần, rượu nếp cẩm. Những hình ảnh đời thường, chân thực cùng cam kết sản phẩm “made in nhà làm” đã tạo được niềm tin với khách hàng.

Chị Thơ cho biết: “Tôi bán lẻ, sỉ cho khách hàng khắp cả nước; bán trực tiếp tại nhà, qua các hội chợ, triển lãm, nhưng chủ yếu vẫn là kênh online. Trung bình mỗi tháng, tôi tiêu thụ hơn 2 tạ hạt các loại, nếp nương. Quan trọng nhất là tôi đã tự chủ được đầu ra với mức giá tốt hơn nhiều”.

Giữ nghề truyền thống nhờ công nghệ

Buôn Thái có hơn 95% dân số là người dân tộc Thái. Nếu chị Thơ thành công với nông sản, thì chị Vi Thị Ân lại là người “giữ lửa” cho nghề làm thịt heo, thịt bò gác bếp, một món ăn truyền thống đòi hỏi sự khéo léo, bí quyết tẩm ướp và thời gian chế biến công phu.

Trước đây, sản phẩm của chị Ân chủ yếu bán cho khách địa phương và một số quán ăn nhỏ nên sức tiêu thụ còn hạn chế. Nhận thấy tiềm năng từ môi trường số, chị mạnh dạn đưa sản phẩm lên các kênh online. Chị tập trung xây dựng nội dung hướng dẫn khách cách nhận biết bò gác bếp chuẩn vị, cách bảo quản, đồng thời kể câu chuyện về bếp lửa, về nét văn hóa ẩm thực của người Thái qua hình ảnh, video.

Chị Ân cho biết: “Từ khi bán qua mạng, đơn hàng tăng vọt. Khách hàng ở khắp nơi đặt mua. Tôi không chỉ bán lẻ mà còn bỏ sỉ cho các cửa hàng đặc sản lớn. Vào dịp lễ, Tết, lượng tiêu thụ đạt hơn 6 tạ/tháng”.

Sản lượng tăng giúp gia đình chị có thu nhập ổn định hơn, đồng thời tạo động lực mở rộng sản xuất và quan trọng nhất là góp phần bảo tồn nghề truyền thống của dân tộc một cách bền vững.

Chị Vi Thị Ân livestream bán đặc sản truyền thống của dân tộc Thái. Ảnh: Báo Đắk Lắk.

Bước ngoặt từ “cuộc cách mạng” mới

Thành công của chị Thơ, chị Ân đang lan tỏa cảm hứng mạnh mẽ đến nhiều hộ dân ở Ea Kiết. Công nghệ không chỉ là công cụ bán hàng mà đã trở thành đòn bẩy giúp nông dân tự tin khởi nghiệp, chủ động tiếp cận thị trường và thay đổi tư duy sản xuất truyền thống.

Chị Quang Thị Thơ chia sẻ: “Giờ mỗi vụ thu hoạch, tôi không còn lo thương lái có mua hay không. Mỗi sáng, việc đầu tiên là mở điện thoại kiểm tra tin nhắn, trả lời khách. Từ làm hàng đến đóng gói, mọi thứ đều phải chỉn chu để giữ uy tín”.

Ông Nguyễn Thanh Bình, Phó Chủ tịch UBND xã Ea Kiết, cho biết: “Xã Ea Kiết có 42% dân số là đồng bào DTTS, với 18 dân tộc anh em cùng sinh sống. Điều đáng mừng là chuyển đổi số đã ‘chạm’ đến người dân ở các thôn, buôn xa và còn khó khăn, giúp họ thay đổi thói quen, tư duy sản xuất, sinh hoạt. Công nghệ giờ đây là công cụ để người dân vươn lên làm giàu chính đáng”.

Từ những chiếc điện thoại thông minh, kinh tế số đang dần hình thành ở Ea Kiết, mở ra hướng đi mới cho khởi nghiệp nông thôn và phát triển bền vững vùng đồng bào dân tộc thiểu số.

Bảo Ngọc