Từ tháng 10, nhiều khoản thu nhập của nhà khoa học được miễn thuế thu nhập

Hỗ trợ doanh nghiệp đầu tư trang thiết bị ứng dụng AI

Quốc hội vừa ban hành Luật số 93/2025/QH15 Luật Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, có hiệu lực từ ngày 1.10.2025.

Theo đó, luật khuyến khích việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong nghiên cứu và phát triển, song yêu cầu hoạt động liên quan trực tiếp đến con người như y tế, công nghệ sinh học, trí tuệ nhân tạo phải tuân thủ nghiêm ngặt pháp luật và đặt dưới sự giám sát của con người. Đặc biệt, Nhà nước hỗ trợ doanh nghiệp đầu tư trang thiết bị, cho phép chi phí cho nghiên cứu và đổi mới sáng tạo được tính vào chi phí hợp lệ khi xác định thu nhập chịu thuế, nhằm khuyến khích doanh nghiệp đầu tư nhiều hơn cho khoa học công nghệ.

Nhiều khoản thu nhập của nhà khoa học được miễn thuế thu nhập cá nhân

Khoản 3 Điều 71 Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo 2025 (có hiệu lực từ 1.10.2025) đã liệt kê cụ thể các trường hợp được miễn thuế thu nhập cá nhân.

Thứ nhất, thu nhập từ tiền lương, tiền công khi tham gia thực hiện nhiệm vụ khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo. Đây là chính sách khuyến khích đội ngũ nhà khoa học, nhà nghiên cứu, chuyên gia tích cực tham gia hoạt động nghiên cứu, ứng dụng và triển khai các nhiệm vụ khoa học - công nghệ.

Thứ hai, thu nhập từ quyền tác giả đối với nhiệm vụ khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, khi kết quả nghiên cứu được thương mại hóa theo quy định của pháp luật về khoa học - công nghệ và pháp luật về sở hữu trí tuệ. Quy định này nhằm tạo động lực cho các nhà khoa học, tổ chức nghiên cứu yên tâm sáng tạo, phát triển sản phẩm có giá trị ứng dụng cao.

Nhiều khoản thu nhập của nhà khoa học được miễn thuế thu nhập cá nhân

Thứ ba, thu nhập của nhà đầu tư cá nhân, chuyên gia làm việc cho dự án khởi nghiệp sáng tạo; sáng lập viên doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo; nhà đầu tư cá nhân góp vốn vào quỹ đầu tư mạo hiểm. Việc miễn thuế cho nhóm đối tượng này được kỳ vọng góp phần khuyến khích mạnh mẽ hoạt động khởi nghiệp, thu hút vốn đầu tư mạo hiểm, tạo môi trường thuận lợi để hình thành các doanh nghiệp công nghệ có sức cạnh tranh.

Các chuyên gia nhấn mạnh chính sách miễn thuế mới này sẽ trở thành “đòn bẩy vô hình” cho hệ sinh thái khởi nghiệp công nghệ tại Việt Nam, đồng thời phát đi thông điệp rõ ràng về cam kết của Nhà nước trong việc đồng hành cùng trí thức, chuyên gia và nhà đầu tư.

Xóa bỏ cơ chế Nhà nước độc quyền vàng

Chính phủ vừa ban hành Nghị định số 232/2025/NĐ-CP của Chính phủ: Sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 24/2012/NĐ-CP ngày 3.4.2012 của Chính phủ về quản lý hoạt động kinh doanh vàng. Nghị định có hiệu lực từ 10.10.2025.

Theo đó, Nghị định chính thức xóa bỏ cơ chế Nhà nước độc quyền sản xuất vàng miếng, xuất khẩu và nhập khẩu vàng nguyên liệu để sản xuất vàng miếng. Nghị định mở rộng phạm vi điều chỉnh, bổ sung định nghĩa vàng miếng và quy định chỉ ngân hàng thương mại, doanh nghiệp đủ điều kiện mới được phép sản xuất.

Nghị định cũng nêu rõ, hoạt động sản xuất vàng miếng là kinh doanh có điều kiện, phải được Ngân hàng Nhà nước cấp phép. Ngoài ra, Nghị định yêu cầu mua bán vàng từ 20 triệu đồng/ngày trở lên phải thanh toán qua tài khoản; đồng thời bổ sung trách nhiệm công bố tiêu chuẩn, bảo hành sản phẩm, lưu trữ và kết nối dữ liệu với Ngân hàng Nhà nước.

Ngân hàng Nhà nước được cho vay không lãi suất

Căn cứ theo Điều 1 Luật Các tổ chức tín dụng sửa đổi 2025 sửa đổi, bổ sung khoản 1 Điều 93 Luật 2024, từ 15.10.2025, Ngân hàng Nhà nước có thể cho vay đặc biệt không cần tài sản bảo đảm với lãi suất 0%/năm, theo quy định của Thống đốc Ngân hàng Nhà nước.

Trước 15.10.2025, theo khoản 4 Điều 193 Luật Các tổ chức tín dụng 2024, việc cho vay đặc biệt không tài sản bảo đảm phải do Thủ tướng Chính phủ quyết định, không có quy định cụ thể về lãi suất 0%.

Luật Các tổ chức tín dụng sửa đổi 2025 còn có điều khoản liên quan đến lãi suất khoản vay. Theo đó, khoản vay đặc biệt đã được Thủ tướng quyết định trước ngày 15.10.2025 tiếp tục thực hiện theo hợp đồng cũ, được xem xét gia hạn với lãi suất 0%/năm.

Cũng tại luật này, lần đầu tiên quy định rõ quyền thu giữ tài sản bảo đảm; bổ sung quy định về xử lý tài sản đang bị kê biên và hoàn trả vật chứng

Ngân hàng Nhà nước giảm 50% tỷ lệ dự trữ bắt buộc cho một số tổ chức tín dụng.

Ngày 12.8, Ngân hàng Nhà nước ban hành Thông tư 23/2025/TT-NHNN, sửa đổi Thông tư 30/2019 về quy định dự trữ bắt buộc. Thông tư có hiệu lực từ ngày 1/10/2025.

Điểm đáng chú ý, các tổ chức tín dụng hỗ trợ hoặc nhận chuyển giao bắt buộc ngân hàng thương mại được kiểm soát đặc biệt sẽ được giảm 50% tỷ lệ dự trữ bắt buộc theo phương án phục hồi, chuyển giao đã được phê duyệt.

Thông tư cũng bổ sung quy định đối với ngân hàng chính sách, đồng thời thay đổi tên gọi “Ngân hàng Nhà nước chi nhánh tỉnh, thành phố” thành “Ngân hàng Nhà nước chi nhánh Khu vực”. Ngoài ra, văn bản nêu rõ trách nhiệm của Cục Quản lý, giám sát tổ chức tín dụng và Thanh tra Ngân hàng Nhà nước trong xử lý vi phạm liên quan đến dự trữ bắt buộc.

Lam Thanh