Từ WISE HCMC 2025 nhìn về tương lai kinh tế số của TP.HCM

Tuần lễ đổi mới sáng tạo khoa học công nghệ và khởi nghiệp sáng tạo TP.HCM 2025 (WISE HCMC 2025) không chỉ là một chương trình trưng bày công nghệ mà còn là chỉ báo quan trọng về cách thành phố đang hình dung tương lai phát triển: dựa trên tri thức, công nghệ và những kết nối đa chiều giữa nhà quản lý, doanh nghiệp, viện trường và cộng đồng sáng tạo.

Lễ khai mạc Tuần lễ đổi mới sáng tạo khoa học công nghệ và khởi nghiệp sáng tạo TP.HCM 2025

Trong bối cảnh các đô thị trên thế giới phải cạnh tranh bằng năng lực sáng tạo và tốc độ chuyển đổi mô hình tăng trưởng, việc TP.HCM tổ chức một tuần lễ tập trung vào đổi mới sáng tạo cho thấy đây không còn là phần phụ mà đã trở thành một trụ cột trong chiến lược phát triển đô thị.

Vì sao đổi mới sáng tạo là đòi hỏi bắt buộc với TP.HCM

Trong nhiều năm, TP.HCM giữ vai trò đầu tàu kinh tế của cả nước nhờ lợi thế về quy mô thị trường, nguồn nhân lực và tốc độ đô thị hóa. Tuy nhiên, khi những lợi thế đó dần bão hòa, áp lực chuyển đổi mô hình tăng trưởng trở nên rõ ràng hơn. Thành phố không thể tiếp tục mở rộng theo chiều rộng, mà buộc phải chuyển sang phát triển theo chiều sâu, dựa trên năng suất, tri thức và công nghệ.

Chính từ yêu cầu chuyển đổi đó, tầm nhìn của chính quyền thành phố xuất hiện như một điểm tựa quan trọng. Về phía chính quyền, bà Trần Thị Diệu Thúy - Phó chủ tịch UBND TP.HCM - cho biết: thành phố đã xác định các mục tiêu phát triển cụ thể đến năm 2030, trong đó kinh tế số chiếm từ 30 đến 40% GRDP, tổng chi xã hội cho nghiên cứu phát triển đạt từ 2 đến 3%, còn ngân sách dành cho khoa học công nghệ duy trì ở mức khoảng 4 đến 5%. Những mục tiêu này, theo bà, không chỉ là các con số kỹ thuật, mà phản ánh quyết tâm tái cấu trúc mô hình tăng trưởng theo hướng dựa trên tri thức và công nghệ.

Lãnh đạo UBND TP.HCM, Sở KHCN kích hoạt Smart Cube tại lễ khai mạc WISE HCMC 2025.

Bà Trần Thị Diệu Thúy nhấn mạnh: “Chính quyền thành phố cam kết luôn đồng hành cùng cộng đồng đổi mới sáng tạo trong mọi giai đoạn phát triển, đồng thời phát huy tối đa vai trò định hướng, dẫn dắt, kết nối, hợp tác và chia sẻ”. Đây là cam kết mang tính định hướng chính sách quan trọng, đặt WISE HCMC 2025 vào vị trí không chỉ là chuỗi hoạt động chuyên môn, mà còn là công cụ để thành phố hiện thực hóa tầm nhìn phát triển dài hạn.

Hệ sinh thái đang hình thành, doanh nghiệp là trung tâm

Nếu chính sách tạo ra khung khổ thì doanh nghiệp chính là nơi chuyển đổi các ý tưởng thành giá trị cụ thể. TP.HCM hiện là địa phương có số lượng doanh nghiệp khởi nghiệp nhiều nhất cả nước, phần lớn hoạt động trong các lĩnh vực công nghệ thông tin, tài chính số, giáo dục, y tế thông minh và dữ liệu đô thị. WISE HCMC 2025 đã phác họa một bức tranh sinh động về hệ sinh thái đó.

Lãnh đạo TP.HCM cam kết hỗ trợ mạnh mẽ hệ sinh thái đổi mới sáng tạo - Clip: Tiểu Vũ

Trong không gian triển lãm, sự xuất hiện ngày càng dày đặc của các giải pháp công nghệ do doanh nghiệp Việt Nam phát triển mang lại cảm giác rõ rệt về một hệ sinh thái đang trưởng thành. Từ nền tảng trí tuệ nhân tạo hỗ trợ học tập cá nhân hóa, hệ thống theo dõi sức khỏe từ xa, giải pháp quản lý dữ liệu đô thị, các thiết bị quan trắc môi trường đến các ứng dụng quản trị doanh nghiệp, phần lớn giải pháp đều xuất phát từ những bài toán rất cụ thể của thành phố. Điều này cho thấy các doanh nghiệp đang chuyển dịch từ giai đoạn tôn vinh ý tưởng sang giai đoạn tạo ra sản phẩm có khả năng vận hành bền vững.

WISE HCMC 2025 thu hút các doanh nghiệp về công nghệ tham gia

Qua các phiên thảo luận tại WISE HCMC 2025, phóng viên Một Thế Giới ghi nhận một xu hướng nổi bật: công nghệ, chính sách và đầu tư không còn là ba trục vận hành tách biệt, mà đang hội tụ để hình thành cấu trúc mới của hệ sinh thái đổi mới sáng tạo.

TS Trần Quý, Viện trưởng Viện Phát triển Kinh tế số Việt Nam, cho rằng chính sách tiếp tục giữ vai trò lực đẩy quan trọng nhất. Ông nói rằng khi chính sách rõ ràng, minh bạch và ổn định, doanh nghiệp sẽ tự tin bước vào các lĩnh vực mới, còn nhà đầu tư sẽ sẵn sàng chấp nhận rủi ro để mở rộng cơ hội tăng trưởng. Theo ông, nếu thiếu một nền tảng chính sách đủ độ mở, mọi nỗ lực công nghệ đều có nguy cơ bị chặn lại ngay từ giai đoạn thử nghiệm.

Ở trục hạ tầng công nghệ, Thạc sĩ Lê Hòa Nhã, Giám đốc điều hành HVA, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc xây dựng hạ tầng tài sản số do Việt Nam làm chủ. Hệ thống này không chỉ tạo ra sự an toàn và minh bạch trong giao dịch, mà còn phản ánh năng lực tự chủ công nghệ của doanh nghiệp Việt Nam trong bối cảnh kinh tế số mở rộng. Theo ông, đây là điều kiện để các sản phẩm công nghệ nội địa có thể bước ra thị trường khu vực, thay vì chỉ dừng lại ở các mô hình thử nghiệm.

Góc nhìn chuyên gia về công nghệ, chính sách và đầu tư

Các chuyên gia trong và ngoài nước tham dự phiên hội thảo tại WISE HCMC 2025 - nơi thảo luận về công nghệ, chính sách và mô hình đầu tư cho hệ sinh thái đổi mới sáng tạo của TP.HCM.

Từ góc nhìn quốc tế, ông Kevin Murphy, đồng sáng lập tổ chức J E Austin Associates, nói rằng các khung đánh giá như PAIR giúp doanh nghiệp xác định rõ vị trí của mình trên bản đồ đổi mới sáng tạo, từ đó đưa ra lộ trình phát triển bám sát chuẩn mực quốc tế. “Khi doanh nghiệp hiểu mình đang ở đâu, con đường tiến đến thị trường toàn cầu sẽ bớt mơ hồ hơn”, ông chia sẻ.

Ở thị trường vốn, ông Harry Đàm Thanh Hiệp cho rằng xu hướng dịch chuyển từ tài chính truyền thống sang tài sản số là cơ hội mở rộng kênh huy động vốn, miễn là các tiêu chuẩn về minh bạch và quản trị rủi ro được đảm bảo.

Những quan điểm này, dù từ các góc độ khác nhau, đều dẫn đến một điểm chung: không thể có đổi mới sáng tạo nếu công nghệ, chính sách và đầu tư phát triển rời rạc.

TP.HCM trở thành nơi chính sách gặp thị trường

Ý nghĩa lớn nhất của WISE HCMC 2025 có lẽ nằm ở cách TP.HCM đang thử nghiệm vai trò mới của mình: trở thành nơi chính sách gặp thị trường, nơi định hướng quản lý được thể hiện qua các không gian rất cụ thể cho doanh nghiệp và nhà đầu tư.

Ông Trần Trọng Tuyên, Phó giám đốc Sở KHCN TP.HCM, cho biết thành phố không muốn dừng ở việc ban hành các chương trình hỗ trợ, mà phải tạo ra môi trường để các chương trình đó vận hành được trong thực tế. Ông nhấn mạnh: “Đổi mới sáng tạo chỉ thực sự tạo ra giá trị khi chúng ta xây dựng được một môi trường nơi ý tưởng gặp được nhà đầu tư, công nghệ gặp được thị trường và chính sách đáp ứng đúng nhu cầu của doanh nghiệp”. Theo ông, WISE HCMC 2025 được thiết kế như một nền tảng để các mạch kết nối này diễn ra liên tục và thực chất.

Robot dịch vụ do doanh nghiệp công nghệ Việt Nam phát triển được trưng bày tại không gian triển lãm WISE HCMC 2025, thu hút sự quan tâm của người tham dự.

Từ tầm nhìn này, có thể thấy TP.HCM đang dịch chuyển rõ rệt từ vai trò quản lý sang vai trò dẫn dắt. Những cam kết về mở rộng chương trình hỗ trợ doanh nghiệp ứng dụng công nghệ, thúc đẩy chuyển đổi số cho doanh nghiệp nhỏ và vừa, phát triển hạ tầng dữ liệu và tạo hành lang thử nghiệm cho giải pháp mới cho thấy thành phố muốn trở thành một phòng thí nghiệm lớn, nơi mô hình kinh doanh mới có thể được thử nghiệm an toàn và nhanh chóng.

Những câu hỏi còn bỏ ngỏ

Dù vậy, một sự kiện dù được tổ chức công phu đến đâu cũng không thể tự mình đảm bảo thành công cho cả hệ sinh thái. WISE HCMC 2025 tạo ra xung lực, nhưng để chuyển hóa thành tăng trưởng thật là câu chuyện dài hơi hơn. Từ đây, nhiều câu hỏi quan trọng xuất hiện: liệu những cuộc gặp giữa startup và nhà đầu tư có tiếp tục sau sự kiện hay sẽ dừng ở những trao đổi ban đầu; liệu các chương trình hỗ trợ được giới thiệu có trở thành các gói triển khai cụ thể; liệu doanh nghiệp nhỏ và vừa có thật sự được kéo vào quỹ đạo đổi mới sáng tạo; và khả năng mở rộng thị trường quốc tế của các sản phẩm công nghệ Việt Nam sẽ đi theo hướng nào.

Các nhà khởi nghiệp trẻ tìm hiểu giải pháp công nghệ mới tại khu trải nghiệm của WISE HCMC 2025, nơi tập trung nhiều sản phẩm do startup trong nước phát triển.

Những câu hỏi này không nhằm phủ nhận giá trị của sự kiện, mà giúp nhìn rõ hơn những nhiệm vụ cần thực hiện sau đó. Đây không phải là bài toán của riêng chính quyền, mà là trách nhiệm chung của toàn bộ hệ sinh thái, từ nhà hoạch định chính sách đến doanh nghiệp, viện trường và các nhà đầu tư.

Từ những kết nối đầu tiên của WISE HCMC 2025, có thể thấy TP.HCM gửi đi thông điệp rằng thành phố muốn bước vào cuộc cạnh tranh toàn cầu không bằng lợi thế lao động giá rẻ hay quy mô dân số, mà bằng sức mạnh của công nghệ, dữ liệu và sự sáng tạo của con người. Chính lựa chọn đó, hơn bất kỳ nghi thức nào, là sức bật mới quan trọng nhất của thành phố trong giai đoạn tới.

Tiểu Vũ