ĐBQH Lâm Đồng Trịnh Thị Tú Anh góp ý Luật Trí tuệ nhân tạo

Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan điều hành thảo luận

Về nguyên tắc cơ bản (Điều 4). Khoản 1 quy định "Lấy con người làm trung tâm, tôn trọng nhân phẩm, quyền con người, quyền riêng tư và bảo đảm lợi ích công cộng", đại biểu đề nghị bổ sung quy định ưu tiên bảo vệ nhóm dễ bị tổn thương như trẻ em, người cao tuổi, đồng bào dân tộc thiểu số… phù hợp với xu hướng quốc tế và các chuẩn mực như OECD AI Principles, EU AI Act.

Đối với Điều 5, đại biểu đề cập hai nội dung: Ở khoản 5, khi AI được sử dụng trong quản lý và dịch vụ công, cần bổ sung quy định về cơ chế giải trình và trách nhiệm đối với các quyết định hành chính có sự hỗ trợ của AI. Ở khoản 7, bên cạnh việc thúc đẩy AI trong các lĩnh vực kinh tế – xã hội, Nhà nước cần có chính sách hỗ trợ thích ứng cho nhóm bị tác động như lao động, giáo dục, y tế, an sinh; ưu tiên đào tạo kỹ năng, chuyển đổi số và thu hẹp khoảng cách số.

Đại biểu Trịnh Thị Tú Anh, Đoàn ĐBQH Lâm Đồng góp ý Luật Trí tuệ nhân tạo

Về Điều 9, đại biểu đồng tình với nguyên tắc minh bạch: Người dùng phải biết mình đang tương tác với AI và nội dung có thật hay không – yếu tố quan trọng để chống tin giả, lừa đảo Deepfake. Tuy vậy, đại biểu băn khoăn về tính khả thi kỹ thuật.

Quy định đánh dấu và gắn nhãn AI hiện chưa có tiêu chuẩn thống nhất, dễ gây thiếu đồng bộ giữa các nền tảng. Thậm chí, mô hình mã nguồn mở có thể bị can thiệp để xóa dấu hiệu nhận diện. Do đó, đại biểu đề nghị bổ sung nguyên tắc: Tiêu chuẩn kỹ thuật phải hài hòa và tương thích với chuẩn quốc tế, đảm bảo liên thông dữ liệu và hiệu quả quản lý.

Đại biểu đánh giá Điều 11 – tiếp cận quản lý theo rủi ro – là bước tiến quan trọng, tiệm cận EU AI Act và chuẩn quốc tế. Tuy nhiên, danh mục hành vi rủi ro ở khoản 2 còn mang tính liệt kê, dễ lạc hậu trước tốc độ phát triển công nghệ.

Đặc biệt, việc dựa vào các hành vi “bị pháp luật nghiêm cấm” có thể tạo độ trễ khi công nghệ phát sinh rủi ro mới chưa được luật khác quy định. Đại biểu đề nghị bổ sung quy định để Chính phủ định kỳ cập nhật danh mục AI rủi ro cao, dựa trên đánh giá công nghệ và nhu cầu quản lý thực tiễn.

Đối với Điều 22, dự thảo nêu doanh nghiệp tham gia thử nghiệm được miễn – giảm một số nghĩa vụ, trừ trường hợp “cố ý vi phạm”. Đại biểu cho rằng cần làm rõ “cố ý”, vì AI có tính chất tự học, khó dự đoán và có thể phát sinh lỗi ngoài kiểm soát của nhà phát triển (tính chất “hộp đen”).

Để khuyến khích đổi mới sáng tạo, đại biểu Tú Anh đề xuất bổ sung quy định: các sự cố kỹ thuật ngoài dự đoán, nếu doanh nghiệp tuân thủ quy trình an toàn, thì không được xem là cố ý vi phạm.

Nguyệt Thu