Năm 2016, hội Đồng Kỵ, trong đó có hội rước pháo vinh dự là 1 trong 15 di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận. Hội rước pháo phường Đồng Kỵ có từ đời Vua Hùng Vương thứ 6, Thành hoàng làng là Tướng Thiên Cương cùng Thánh Gióng đánh đuổi giặc Ân, thắng trận trở về được dân làng mở hội khao quân, trong hội có đốt pháo
Lễ rước pháo Đồng Kỵ diễn ra ngày 19-2 (mùng 4 Tết) với sự tham gia của hàng trăm người dân với nhiều nghi thức trang trọng. Phần vui nhộn nhất của lễ hội là nghi thức rước quan đám của 4 giáp thuộc Đồng Kỵ
Quan đám chít khăn đóng giả gái mua vui cho mọi người, còn các thanh niên chen lấn, xô đẩy chạy vòng quanh, vị quan đám nào được giữ đứng lâu nhất sẽ là người chiến thắng
Những quan đám này là những người tới tuổi 51 ở 4 giáp khác nhau, tượng trưng cho 4 vị tướng xuất quân đánh giặc. Các trai đinh cởi trần có nhiệm vụ giữ ông đám không được ngã trong khi di chuyển quanh sân đình
Lễ hội truyền thống với các tục lệ thú vị, mang lại không khí vui vẻ ngày xuân năm mới này, thu hút được đông đảo sự quan tâm của cộng đồng
Mỗi quả pháo cần đến 30 người đàn ông (dưới 50 tuổi) cùng nhau khiêng. Khi kiệu pháo được đưa ra khỏi nhà truyền thống, thanh niên đi cùng có nhiệm vụ cùng nhau hô to: "cho quan đám một tràng pháo tay"
Hội rước pháo làng Đồng Kỵ nổi tiếng khắp cả nước bởi duy trì được nét truyền thống đặc sắc
Đây là một trong những lễ hội sớm nhất khu vực phía bắc dịp đầu năm mới. Mỗi năm hội rước pháo thu hút hàng nghìn khách du lịch đến tham gia các hoạt động văn hóa
Người dân trong làng và khách thập phương đứng hai bên đường chào đón đám rước đi qua
Trước đó, ngày mồng 3 Tết, các đồ rước các đồ thờ từ Đền về Đình và từ Đình về Đền để chuẩn bị cho lễ rước ngày mồng 4. Địa phương cũng tuyên truyền, quán triệt tới các dòng họ các quy định của Nhà nước về cấm đốt pháo nổ nhằm bảo đảm lễ hội diễn ra an toàn, lành mạnh
Lễ rước pháo độc đáo và hấp dẫn là tâm điểm của lễ hội Đồng Kỵ song các hoạt động khác trong khuôn khổ lễ hội cũng không kém phần sôi nổi
Năm nay thời tiết ấm áp, lại thêm công việc làm ăn của làng nghề cũng có nhiều thuận lợi, nên người dân phường Đồng Kỵ ai cũng rất phấn khởi trong ngày khai hội
Quy mô lễ hội được mở rộng, lượng khách du lịch tăng nhiều so với mọi năm, song Ban tổ chức lễ hội đã có sự chuẩn bị chu đáo ngay từ trước khi diễn ra lễ hội nên tình hình an ninh trật tự được đảm bảo, môi trường được giữ gìn sạch sẽ
Lam Thanh - Phú Khánh