Tuyên án vụ Xuyên Việt Oil

Các bị cáo tại phiên xử. (Ảnh: Quỳnh Trần)

Bị cáo Thọ trục lợi hơn 33 tỷ đồng

Tòa đánh giá hành vi phạm tội của các bị cáo trong vụ án là đặc biệt nghiêm trọng; không chỉ xâm phạm đến hoạt động đúng đắn của cơ quan, tổ chức; mà còn xâm phạm an ninh năng lượng của quốc gia. Trong đó, bị cáo Hạnh đã trực tiếp chỉ đạo nhiều nhân viên tại Cty Xuyên Việt Oil đưa hối lộ khi Cty không đủ điều kiện kinh doanh xăng dầu.

Các bị cáo nguyên là cán bộ tại Tỉnh ủy Bến Tre, Bộ Công Thương... đã nhận quà của Hạnh để không làm tròn chức trách, nhiệm vụ được giao. Hành vi này xâm phạm đến tính đúng đắn trong hoạt động công vụ, lợi ích của Nhà nước; làm xói mòn niềm tin của Nhân dân.

Bản án xác định khi Cty Xuyên Việt Oil vay vốn tại Vietinbank và xin cấp giới hạn tín dụng, kéo dài thời gian duy trì giới hạn tín dụng, từ năm 2019 đến tháng 1/2020, Lê Đức Thọ đã hai lần nhận hối lộ, tổng 600.000 USD (tương đương 13,8 tỷ đồng) của bà Hạnh.

Ngoài ra, từ năm 2021, ông Thọ còn lợi dụng chức vụ, quyền hạn là Bí thư Tỉnh ủy Bến Tre và nguyên Chủ tịch HĐQT Vietinbank để tác động, gây ảnh hưởng đến Giám đốc Ngân hàng Chi nhánh Bến Tre cho Cty Xuyên Việt Oil được vay vốn thuận lợi, với hạn mức tín dụng 400 tỷ đồng, lãi suất ưu đãi và tỷ lệ tín chấp khoản vay là 40%. Bà Hạnh đã tặng cho ông Thọ nhiều tài sản có giá trị. Tổng cộng, ông Thọ đã nhận hối lộ và lợi dụng quyền hạn gây ảnh hưởng lên người khác để trục lợi hơn 33 tỷ đồng.

Theo HĐXX, bị cáo Thọ là người nhận hối lộ nhiều nhất trong vụ án nên cần xử lý nghiêm. Tuy nhiên, với sai phạm diễn ra trong thời gian bị cáo làm Bí thư Bến Tre là nhằm muốn tận dụng mối quan hệ với Xuyên Việt Oil để phát triển kinh tế - xã hội tỉnh, tạo thêm công ăn việc làm cho người dân... Hành vi này của bị cáo xuất phát từ lợi ích chung của địa phương. Hiện bị cáo đã nộp lại 34 tỷ đồng hưởng lợi nên HĐXX khi lượng hình đã xét giảm nhẹ một phần hình phạt.

Từ đó, tòa tuyên phạt ông Thọ mức án 15 năm về tội Nhận hối lộ; 13 năm về tội Lợi dụng vụ, quyền hạn gây ảnh hưởng lên người khác để trục lợi; tổng hợp hình phạt là 28 năm tù. Ngoài ra, bị cáo phải nộp phạt bổ sung mỗi tội danh 100 triệu đồng.

Xuyên Việt Oil không đủ khả năng khắc phục hậu quả

Đối với Mai Thị Hồng Hạnh, HĐXX xác định bị cáo có vai trò chủ mưu. Tài liệu trong hồ sơ và kết quả thẩm vấn đủ cơ sở xác định Xuyên Việt Oil không đủ điều kiện được cấp giấy phép xuất nhập khẩu xăng dầu, từ năm 2016 đến 2022, bà Hạnh tìm cách gặp gỡ các cán bộ phụ trách chuyên môn của Bộ Công Thương đặt vấn đề nhờ giúp đỡ. Bà Hạnh đã đưa hối lộ 22 lần cho 8 cá nhân với tổng số tiền hơn 31 tỷ đồng.

Quá trình điều hành Xuyên Việt Oil, bị cáo Hạnh đã chỉ đạo cấp phó là Nguyễn Thị Như Phương và nhân viên không thực hiện việc trích lập, quản lý nộp quỹ bình ổn giá xăng dầu gây thất thoát 219 tỷ đồng. Bị cáo còn chỉ đạo nhân viên lập báo cáo đầy đủ về 1.244 tỷ đồng tiền thuế bảo vệ môi trường, nhưng không nộp mà rút ra sử dụng vào mục đích cá nhân gây thất thoát.

"Bị cáo Hạnh là người đưa ra chủ trương chỉ đạo cấp dưới nên phải chịu trách nhiệm chính. Đến nay, Xuyên Việt Oil không đủ khả năng khắc phục hậu quả vụ án nên cần xử lý nghiêm", HĐXX sơ thẩm nêu quan điểm.

Từ đó, tòa tuyên bị cáo Hạnh 19 năm tù về tội Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí; 11 năm tù về tội Đưa hối lộ. Tổng hợp hình phạt là 30 năm tù (mức cao nhất của hình phạt tù có thời hạn); đồng thời buộc bồi thường toàn bộ số tiền thiệt hại của vụ án là hơn 1.400 tỷ đồng.

Với bị cáo Nguyễn Thị Như Phương, Phó Giám đốc Xuyên Việt Oil, tòa xác định là em họ của bà Hạnh, làm công ăn lương, không có trình độ về tài chính kế toán nên giảm cho bị cáo một phần hình phạt. Tòa tuyên bà Phương 6 năm tù về tội Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí.

Các bị cáo khác là cấp dưới, nhân viên của Xuyên Việt Oil được HĐXX xác định có vai trò hạn chế, phạm tội theo sự chỉ đạo của bị cáo Hạnh, không nhằm mục đích tư lợi nên xem xét giảm nhẹ một phần trách nhiệm; tuyên từ một năm 6 tháng tù (cho hưởng án treo) đến 4 năm tù về tội Đưa hối lộ.

Đối với cựu Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải, tòa xác định bị cáo cùng nhiều quan chức khác của Bộ này như Trần Duy Đông, Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước, hai cấp phó là Nguyễn Lộc An và Hoàng Anh Tuấn, đã nhận hối lộ của bà Hạnh để cấp giấy phép kinh doanh xuất nhập khẩu xăng dầu. Nguyễn Lộc An biết rõ Xuyên Việt Oil không đủ điều kiện kinh doanh xăng dầu, không đi kiểm tra thực tế nhưng vẫn lập tờ trình đề nghị cấp trên là Đỗ Thắng Hải ký duyệt cấp giấy phép. Mỗi lần gặp, ông An đều nhận tiền hối lộ của bà Hạnh. Trong đó, ông Hải nhận 50.000 USD (khoảng 1,11 tỷ đồng); ông Đông nhận 250.000 USD (tương đương hơn 5,6 tỷ đồng); ông An nhận 400 triệu đồng và đồng hồ hiệu Patek Philippe; ông Tuấn nhận 265.000 USD (tương đương gần 6 tỷ đồng). Theo HĐXX, hành vi của các bị cáo thuộc trường hợp nhận hối lộ trên 1 tỷ đồng nên cần xử lý nghiêm. Tuy nhiên, với bị cáo Hải, việc nhận tiền là hoàn toàn bị động, sau khi ký cấp lại giấy phép cho Xuyên Việt Oil hơn 1 tháng. Trước đó, Xuyên Việt Oil đã được cấp phép hoạt động là một trong những Cty lớn cung ứng xăng dầu cho khu vực phía Nam; sự việc diễn ra trong thời gian Covid-19, xăng dầu là một trong những mặt hàng cấp thiết nên bị cáo Hải đã đồng ý cấp lại giấy phép cho Xuyên Việt Oil; số tiền nhận ít hơn các bị cáo khác. Từ đó, HĐXX tuyên bị cáo Hải 3 năm tù. Cựu Cục trưởng Cục Thuế TP HCM Lê Duy Minh bị xác định đã 5 lần nhận hối lộ (tổng cộng hơn 4,8 tỷ đồng) của bà Hạnh để chậm ban hành các quyết định cưỡng chế tiền nợ thuế, không công bố thông tin trên phương tiện thông tin đại chúng để không ảnh hưởng đến DN này. Ông Minh bị tuyên 6 năm tù.

Trần Tiến