Tuyên bố chung Việt Nam-Nga và những thông điệp

Quan hệ hợp tác nhiều mặt Việt Nam-Nga là tài sản vô giá của nhân dân hai nước. (Ảnh: Nguyễn Hồng)

Trong các chuyến thăm của nguyên thủ quốc gia, Tuyên bố chung là kết tinh kết quả, giá trị của mối quan hệ, từ lịch sử, hiện đại đến tương lai, trong bình diện song phương và đa phương; chứa đựng những thông điệp quan trọng không những đối với hai nước mà cả khu vực và thế giới. Tuyên bố chung Việt Nam-Nga ngày 20/6 cũng như vậy.

Một là, khẳng định quan hệ hợp tác nhiều mặt Việt Nam-Nga là tài sản vô giá của nhân dân hai nước, hình mẫu của quan hệ hữu nghị truyền thống và hợp tác cùng có lợi. Quan hệ Việt-Nga có truyền thống lịch sử lâu dài, khi nhà cách mạng Nguyễn Ái Quốc tìm thấy ánh sáng trên con đường cứu nước qua Luận cương của Lenin và Cách mạng tháng Mười Nga; có sự đóng góp bằng xương máu của những thanh niên Việt Nam tham gia cuộc chiến tranh Vệ quốc vĩ đại của nhân dân Xô viết và của chuyên gia Liên Xô/Nga trong cuộc kháng chiến cũng như sự nghiệp xây dựng đất nước Việt Nam.

Việt Nam nhận được sự ủng hộ, giúp đỡ to lớn, hiệu quả trên các lĩnh vực, cả về vật chất và tinh thần từ xứ bạch dương. Với sự phát triển mạnh mẽ, uy tín ngày càng cao, Việt Nam là cầu nối quan trọng trong chính sách hướng Đông của Nga. Lập trường cân bằng, sự ủng hộ có lý, có tình của Việt Nam có ý nghĩa to lớn trong bối cảnh Nga chịu hơn 2.000 lệnh trừng phạt từ phương Tây. Quan hệ cùng có lợi mới bền vững, lâu dài.

Quan hệ song phương được xây dựng trên cơ sở tin cậy, chân thành, tôn trọng, ủng hộ lẫn nhau, vượt qua mọi khó khăn, thách thức từ bối cảnh thế giới, khu vực và tình hình mỗi nước. Cùng với quan hệ giữa hai Đảng, hai Nhà nước, sự thấu hiểu, đồng cảm “từ trái tim đến trái tim” giữa nhân dân, truyền thống, giá trị văn hóa của hai nước là nền tảng vững chắc đế quan hệ Việt Nam-Nga bền vững lâu dài, tiếp tục phát triển.

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng và Tổng thống Vladimir Putin hội đàm tại Hà Nội, ngày 20/6. (Ảnh: Quang Trung)

Hai là, củng cố, khẳng định nguyên tắc, định hướng để giữ gìn, phát huy truyền thống, khai thác tiềm năng to lớn, làm sâu sắc và phát triển hiệu quả hơn quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện trong giai đoạn mới. Đó là nguyên tắc bình đẳng chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ quốc gia, quyền tự quyết của các dân tộc, không can thiệp vào công việc nội bộ của nhau, không sử dụng vũ lực, giải quyết hòa bình các tranh chấp…

Bối cảnh thế giới đối đầu căng thẳng, chia rẽ sâu sắc đặt các quan hệ song phương trước những tình huống, vấn đề phức tạp, nhạy cảm. Hai nước long trọng cam kết, không liên minh hoặc thỏa thuận với bên thứ ba nhằm có các hành động phương hại đến độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ, cũng như lợi ích cơ bản của nhau; việc phát triển quan hệ song phương không nhằm chống lại bất kỳ bên thứ ba khác.

Hai bên thể hiện sự gần gũi, tương đồng về nhiều vấn đề quan trọng, phức tạp của thế giới, khu vực; ủng hộ thúc đẩy tiến trình khách quan hình thành trật tự thế giới đa cực công bằng, bền vững; không ủng hộ can thiệp vào công việc nội bộ của các quốc gia, việc áp đặt các biện pháp cấm vận đơn phương, dựa trên chia rẽ ý thức hệ, không có cơ sở pháp lí quốc tế, không thông qua Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc.

Việt Nam và Nga ủng hộ vai trò của Liên hợp quốc, của ASEAN; nỗ lực ứng phó với các thách thức toàn cầu, ngăn chặn chạy đua vũ trang…; ủng hộ thực hiện đầy đủ, hiệu quả DOC và hoan nghênh tiến trình đàm phán xây dựng COC hiệu lực, thực chất.

Các nguyên tắc, định hướng, cam kết nêu trên phù hợp với Hiến chương Liên hợp quốc, luật pháp quốc tế và xu thế cơ bản của thế giới; đáp ứng lợi ích lâu dài, sự phát triển của mỗi nước. Đồng thời, góp phần giải tỏa những quan ngại của một số nước về tác động của quan hệ Việt Nam-Nga; nâng cao vai trò của hai quôc gia trên trường quốc tế; đóng góp cho hòa bình, ổn định của khu vực và thế giới.

Tổng thống Vladimir Putin xúc động khi nhận được tình cảm của những người bạn Việt Nam thấu hiểu nước Nga. (Ảnh: Nguyễn Hồng)

Ba là, phát huy các lĩnh vực hợp tác truyền thống, mở ra các nội dung hợp tác mới, thúc đẩy hợp tác song phương lên tầm cao mới, tương xứng với tiềm năng to lớn và quan hệ Đối tác chiến lực toàn diện. Tuyên bố chung khẳng định Việt Nam và Nga tiếp tục phát triển quan hệ hợp tác chính trị tin cậy, hiểu biết cao làm cơ sở; hợp tác quốc phòng, an ninh có độ tin cậy cao, phù hợp với nguyên tắc của Luật pháp quốc tế, giữ vai trò đặc biệt trong tổng thể quan hệ song phương.

Hợp tác kinh tế toàn diện, hiệu quả là trọng tâm, nền tảng; mở rộng quan hệ thương mại, đầu tư, tài chính về khai thác, chế biến khoáng sản, công nghiệp, chế tạo máy, giao thông, đóng tàu, hiện đại hóa đường sắt, nông nghiệp; tiếp tục duy trì, phát triển hợp tác dầu khí; xây mới, hiện đại hóa các cơ sở điện năng, năng lượng nguyên tử…

Thúc đẩy mạnh mẽ hợp tác giáo dục, đào tạo, khoa học công nghệ là trọng điểm; hợp tác nhiều mặt về văn hóa, xã hội, y tế, thông tin truyền thông… Để thực hiện định hướng, hai bên chú trọng bổ sung, hoàn thiện cơ chế, tổ chức hợp tác, quy định rõ khung khổ hợp tác phù hợp với luật pháp quốc tế có liên quan. Định hướng hợp tác trên các lĩnh vực, không những phát huy tiềm năng, nâng cao hiệu quả quan hệ Đối tác chiến lực toàn diện mà còn không để ảnh hưởng đến lợi ích chính đáng trong các mối quan hệ khác.

Bốn là, làm cho thế giới hiểu rõ hơn đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, đa dạng hóa, đa phương hóa quan hệ, có trách nhiệm với cộng đồng quốc tế, vì lợi ích chính đáng của quốc gia, dân tộc, đóng góp cho hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển của khu vực và thế giới của Đảng, Nhà nước Việt Nam.

Chuyến thăm lần này của Tổng thống Vladimir Putin là một dấu mốc quan trọng trong cả hành trình quan hệ lâu dài, bền vững, vừa truyền thống, vừa hiện đại, vừa kế thừa, vừa phát triển của Việt Nam và Nga. Đồng thời thể hiện rõ nét đường lối, chính sách đối ngoại, nền ngoại giao mang đậm bản sắc “cây tre” của Đảng, Nhà nước và Nhân dân Việt Nam. Đó là lòng chân thành, sự tin cậy, trách nhiệm không những với quốc gia, dân tộc mà với khu vực và thế giới.

Quan hệ Việt Nam-Nga là minh chứng sinh động cho một hình mẫu quan hệ song phương. (Ảnh: Nguyễn Hồng)

Trước và trong quá trình chuyến thăm của Tổng thống Vladimir Putin, có một số ý kiến quan ngại, cảnh báo về sự nhạy cảm, phức tạp và những hậu quả, trong bối cảnh chia rẽ, đối đầu, căng thẳng của thế giới. Toàn bộ hoạt động và nội dung Tuyên bố chung Việt Nam-Nga là cơ sở để những ai có thiện chí có thể yên tâm, tin tưởng.

Vì thế, truyền thông quốc tế dành sự quan tâm và đánh giá cao đường lối, chính sách đối ngoại của Việt Nam nói chung, kết quả chuyến thăm nói riêng. Việc trong vòng 9 tháng, Việt Nam đón tiếp Tổng thống Mỹ Joe Biden, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Tổng thống Vladimir Putin không những chứng tỏ bản lĩnh chính trị, quan hệ cân bằng, ứng xử hài hòa, tinh tế với các nước lớn, mà còn cho thấy Việt Nam là điểm đến tin cậy, để các cường quốc đang mâu thuẫn có thể gặp gỡ, đối thoại, tháo gỡ vướng mắc. Đó là đóng góp quan trọng của Việt Nam đối với khu vực và thế giới.

Quan hệ Việt Nam-Nga là minh chứng sinh động cho một hình mẫu quan hệ song phương, trong bối cảnh thế giới đầy biến động phức tạp, rất cần thiết xây dựng, củng cố lòng tin chiến lược. Mọi sự kiện rồi sẽ qua đi, nhưng chuyến thăm của Tổng thống Vladimir Putin nói riêng, quan hệ Việt Nam-Nga nói chung sẽ lưu dấu đậm nét trong lòng nhân dân hai nước và nhân dân thế giới.

TS. Vũ Đăng Minh