Tuyển sinh ĐH 2026: Bộ GD&ĐT sẽ giám sát các kì thi riêng

Kiểm soát chất lượng đầu vào

Bộ GD&ĐT vừa ban hành kế hoạch công tác tuyển sinh ĐH, CĐ năm 2026 với điểm mới là Cục Quản lí Chất lượng chịu trách nhiệm thống nhất tiêu chí đánh giá năng lực của các cơ sở giáo dục ĐH tổ chức kì thi riêng (đánh giá tư duy, đánh giá năng lực, đánh giá chuyên biệt, đánh giá năng lực đầu vào trên máy tính...). Thời gian thực hiện diễn ra trước khi các cơ sở đào tạo tổ chức thi với nguyên tắc đảm bảo chất lượng đầu vào giữa các phương thức xét tuyển ĐH. Cục Quản lí Chất lượng có trách nhiệm tổ chức giám sát việc tổ chức thi đánh giá năng lực của các cơ sở giáo dục ĐH.

Bộ GD&ĐT yêu cầu các trường ĐH công bố thông tin tuyển sinh trên trang thông tin điện từ nay đến ngày 15/2/2026. Năm 2026, thời gian tuyển sinh đợt 1 kết thúc trong tháng 8.

Thí sinh dự thi tốt nghiệp THPT năm 2025. Ảnh: ĐỨC NGUYỄN

Nội dung quan trọng liên quan đến tuyển sinh ĐH được các trường trông ngóng là năm tới, Bộ GD&ĐT có tiếp tục thực hiện quy đổi các phương thức xét tuyển trong 1 cơ sở đào tạo về chung 1 thang điểm như năm nay? Vì quy định này tác động đến lựa chọn phương thức xét tuyển của các cơ sở giáo dục ĐH.

Nhiều chuyên gia băn khoăn

Trước việc Bộ GD&ĐT kiểm soát chất lượng kì thi đánh giá năng lực, một chuyên gia tuyển sinh đặt câu hỏi: Bộ sẽ làm gì khi đang thiếu chuyên gia? Bởi theo vị này, hiện cả nước có hơn 10 kì thi riêng do các trường ĐH tổ chức. Từ tháng 1/2026 đã có trường tổ chức thi, trong khi nhân lực của Cục Quản lí Chất lượng có hạn. Cục này mấy năm qua cũng tham gia vào bài thi đánh giá đầu vào trên máy tính (V-SAT) cho một nhóm trường ĐH từ Bắc vào Nam với vai trò là đơn vị ra đề thi. Sự khách quan, công bằng sẽ ra sao khi chuyên gia của Cục tham gia vào giám sát các kì thi riêng còn lại?

Kì thi riêng của các cơ sở giáo dục ĐH với yêu cầu tương đối phong phú, Bộ GD&ĐT có đủ đội ngũ chuyên gia để có thể đánh giá được chất lượng đề? PGS.TS Nguyễn Phong Điền, Phó Giám đốc ĐH Bách khoa Hà Nội nhận định, hoạt động giám sát là cần thiết. Các kì thi riêng đóng vai trò quan trọng trong công tác tuyển sinh ĐH trên cả nước. Do đó, cần triển khai công tác quản lí chất lượng nhằm đảm bảo tính công bằng, minh bạch và chính xác, khoa học của các kì thi này.

Ghi nhận của phóng viên trong thời gian qua cho thấy, một số kì thi, số lượng thí sinh tham gia rất ít. Đội ngũ ra đề thi đang là ẩn số của mỗi kì thi riêng. Đề thi thuộc phạm trù khoa học về khảo thí. Bởi đây là thang đo chất lượng giáo dục. Ví dụ kì thi tốt nghiệp THPT hiện nay, thang đo là đánh giá kiến thức của người học, kì thi đánh giá năng lực, thang đo là năng lực của người học, kì thi đánh giá tư duy là thang đo phát triển tư duy… Những kì thi đánh giá năng lực thường không có thí sinh đạt điểm tuyệt đối, trong khi kì thi tốt nghiệp THPT thường có thí sinh đạt điểm tuyệt đối.

Nói về các kì thi riêng, PGS.TS Đỗ Văn Dũng, nguyên Hiệu trưởng Trường ĐH Sư phạm Kĩ thuật TPHCM lo ngại tình trạng nới rộng khoảng cách bất công trong giáo dục khi những thí sinh vùng khó không có cơ hội dự thi làm giảm khả năng trúng tuyển vào các trường ĐH tốp đầu.

Đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Việt Nga cho rằng, việc nở rộ các kì thi riêng làm tăng áp lực cho thí sinh. Theo đại biểu Việt Nga, một mặt, chúng ta nỗ lực để kì thi tốt nghiệp THPT đạt chất lượng và hiệu quả, để các trường có thể sử dụng kết quả xét tuyển. Nhưng khi nở rộ các kì thi riêng đã làm mất đi ý nghĩa này.

Bà Nga cho hay, mấy năm gần đây xuất hiện tình trạng “lò luyện thi” ăn theo kì thi riêng, nhiều thí sinh mải miết luyện thi. Chưa kể, để tham gia các kì thi riêng, thí sinh phải đóng các mức lệ phí thi khác nhau. Nếu thí sinh tham dự nhiều kì thi riêng, đồng nghĩa với việc phải chi số tiền lớn. Những bất cập này rất cần sự vào cuộc của Bộ GD&ĐT. Nhưng Bộ GD&ĐT có đủ lực lượng chuyên gia để thực hiện nhiệm vụ hay chỉ “bắt cóc bỏ đĩa”, gây phiền hà cho các cơ sở giáo dục ĐH thực hiện nghiêm túc.

Nghiêm Huê