Tuyến tàu cao tốc TPHCM - Côn Đảo tạm dừng hoạt động: Bất cập về điều kiện bến cảng, kết nối đường bộ?
Tuyến tàu cao tốc TPHCM - Côn Đảo tạm dừng hoạt động kể từ ngày 29-7, sau 2 tháng vận hành do không hiệu quả. Nguyên nhân được Công ty CP Tàu cao tốc Phú Quốc (Phú Quốc Express - chủ đầu tư) đưa ra là bất cập về điều kiện bến cảng, kết nối đường bộ nên khó thu hút khách. Trong khi nhiều hành khách cho rằng, do đơn vị khai thác không thực hiện cam kết trung chuyển hành khách miễn phí!
Lượng khách đạt chưa đến 50% công suất
Tổng Giám đốc Công ty CP Tàu cao tốc Phú Quốc Vũ Văn Khương cho biết, thời gian qua, quá trình vận hành tuyến còn nhiều bất cập, ảnh hưởng đến sự lựa chọn của du khách như: cảng Sài Gòn - Hiệp Phước ở quá xa trung tâm thành phố, phải trung chuyển hành khách từ trung tâm ra bến tàu hoặc hành khách tự di chuyển; thời tiết làm ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động vận tải hành khách.
Do vậy, đơn vị tạm dừng hoạt động vận tải hành khách trên tuyến này để tìm phương án thích hợp hơn. Sau khi tìm được phương án phù hợp, sẽ trình cơ quan chức năng xem xét, bố trí vận hành trở lại. Theo ông Khương, gần 2 tháng khai thác, lượng khách đạt chưa đến 50% công suất mỗi chuyến. Trong đó, bình quân ngày thường tàu chở khoảng 200 khách, dịp cuối tuần tăng lên 600-700 khách/chuyến, thấp hơn kỳ vọng là tỷ lệ lấp đầy bình quân 70%-80% và cũng thấp hơn so với tuyến Vũng Tàu - Côn Đảo.
“Từ khi khai trương đến nay, doanh nghiệp chưa ghi nhận phản ánh từ khách về phương tiện hay dịch vụ trên tàu, chủ yếu phàn nàn sự bất tiện khi đi lại, lên tàu ở đầu bến TPHCM. Lúc triển khai tuyến, lường trước việc cảng đón khách cách trung tâm thành phố hơn 20km, công ty bố trí xe trung chuyển nhưng vẫn còn một số bất cập. Chưa kể đơn vị chủ yếu hoạt động hàng hải nên thiếu kinh nghiệm đường bộ”, ông Khương khẳng định.
Ở góc độ hành khách, anh Phạm Nguyên Thành (ngụ tại TPHCM) cho biết, trước đây, đi Côn Đảo bằng máy bay nhưng giá vé khá đắt, nhất là dịp lễ và cuối tuần. Từ khi có tuyến tàu thủy cao tốc, anh và bạn bè đã quyết định chọn phương tiện này.
“Dịch vụ trên tàu tốt nhưng quãng đường từ trung tâm TPHCM xuống cảng Hiệp Phước khá gian nan. Tôi và nhóm bạn từ quận 12 chạy xe máy lòng vòng tìm đường vào cảng mất 1 giờ 32 phút mới tới bến. Suốt đường đi phải nhiều lần nhìn bản đồ định vị do không quen đường. Chưa kể, từ chỗ gửi xe máy đến cảng hơn 1km, khách đông nhưng xe trung chuyển rất hạn chế, nhiều người đi bộ với hành lý lỉnh kỉnh. Lúc trở về, nhiều khách không bắt được xe về lại trung tâm. Khách cư ngụ ở thành phố mà vẫn còn đi khó khăn thì du khách từ xa đến, người lớn tuổi chắc chắn là nản”, anh Thành nói.
Gỡ khó kết nối giao thông, đưa đón khách
Cùng kinh doanh vận tải đường thủy, Giám đốc Công ty TNHH Thường Nhật (Saigon Waterbus - đơn vị vận hành buýt sông tại TP HCM) Nguyễn Kim Toản cho rằng, cảng Hiệp Phước cách xa trung tâm thành phố nên dù có ôtô đón ở bến Bạch Đằng (quận 1), khách vẫn gặp bất tiện vì qua nhiều khâu trung chuyển, chưa kể các thủ tục đăng ký rườm rà. Khách đi xe cá nhân phải tốn thêm phí ra vào cảng, ngoài tiền vé. Dịch vụ ở khu vực cảng chưa phát triển, giao thông kết nối còn bất cập, khó đón taxi, gây bất tiện cho khách.
Cùng quan điểm, nhiều chuyên gia cho rằng, cơ quan quản lý cần tính toán phối hợp doanh nghiệp nhằm tháo gỡ khó khăn về việc kết nối giao thông ở cảng Hiệp Phước. Trong đó, cần nghiên cứu phương án sử dụng cảng Bến Nghé (quận 4, gần trung tâm) để tàu ra vào, tạo thuận lợi cho hành khách. Điều này cũng phù hợp chủ trương quy hoạch các bến thủy có quy mô trên sông Sài Gòn để phát triển du lịch đường sông của thành phố.
Trong trường hợp tàu vẫn xuất phát ở cảng Hiệp Phước, đơn vị vận hành cần tổ chức đưa đón khách theo mô hình trọn gói, tức đã tính vào chi phí vé. Ngoài ra, cần quan tâm hơn đến kết nối giao thông đường thủy, cầu tàu cho du thuyền, tàu du lịch... Song song đó, hãng tàu cần có thêm nhiều chính sách ưu đãi thu hút khách như phục vụ đồ ăn, nước uống suốt tuyến.
Theo đánh giá của Sở GTVT TPHCM, tuyến tàu cao tốc từ TPHCM - Côn Đảo trong thời gian qua đã hoạt động bảo đảm an toàn theo quy định, mỗi lượt tàu khởi hành đều được Cảng vụ Hàng hải khu vực, Lực lượng Biên phòng kiểm tra chặt chẽ. Đây là tuyến vận tải hành khách cố định từ bờ ra đảo đầu tiên chạy thử nghiệm nên dự báo lượng hành khách của doanh nghiệp chưa chính xác, hiện tại chỉ đạt 30%-40% công suất khai thác.
Trước thông tin tàu cao tốc TPHCM - Côn Đảo ngừng hoạt động đột ngột, Phó Giám đốc Sở GTVT TPHCM Bùi Hòa An cho biết, sở đang phối hợp Cảng vụ Hàng hải TPHCM trao đổi với doanh nghiệp để đánh giá tình hình liên quan đến hoạt động tuyến tàu cao tốc này.
Qua làm việc, các bên sẽ tìm giải pháp để khuyến khích và hỗ trợ doanh nghiệp, đồng thời giúp hành khách di chuyển tuyến TPHCM - Côn Đảo thuận lợi với chi phí hợp lý. Ông Bùi Hòa An cho rằng, đây là loại hình vận tải công cộng và cần có thời gian để tạo lập thói quen đi lại cho người dân kết hợp nâng cao chất lượng dịch vụ mới thu hút được người dân.
Tổng Giám đốc Phú Quốc Express Vũ Văn Khương cho biết, việc bố trí nơi đón khách ở nội đô đã được đơn vị tính đến trước khi tàu hoạt động. Tuy nhiên, điều này gặp khó bởi tàu lớn chạy trên biển, khi đi sâu vào nội thành sẽ không được chạy nhanh vì tạo sóng lớn, ảnh hưởng phương tiện khác cùng hai bờ sông. Nếu chạy chậm, thời gian di chuyển sẽ kéo dài. Về lâu dài, doanh nghiệp đang tìm phương án thích hợp hơn nhằm thuận tiện cho khách, nhất là ở đầu bến TPHCM, để sớm vận hành tàu trở lại.