Tuyên truyền pháp luật từ xét xử lưu động

Các phiên tòa xét xử lưu động được đánh giá kênh tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật hiệu quả.

Giữa tháng 6/2024, tại trụ sở UBND xã Phình Sáng, huyện Tuần Giáo, Tòa án Nhân dân tỉnh đã mở phiên tòa xét xử lưu động 3 vụ án ma túy đối với 5 bị cáo về hành vi vận chuyển trái phép chất ma túy. Ngày diễn ra phiên tòa, rất đông người dân xã Phình Sáng và các xã lân cận đến chăm chú theo dõi. Tất cả đều chú ý, tập trung lắng nghe nội dung cáo trạng và lời khai của các bị cáo tại phiên tòa.

Chăm chú theo dõi phiên tòa từ đầu đến cuối, anh Lường Văn Nghĩa, xã Phình Sáng chia sẻ: "Dù bận việc nhà, nhưng khi nghe thông báo có vụ xét xử lưu động ở xã, tôi đã sắp xếp thời gian đến xem. Đông đảo bà con ít có dịp nào được chứng kiến trực tiếp phiên tòa như thế. Qua theo dõi các phiên, tôi thấy chỉ vì hành vi mua bán trái phép chất ma túy mà các bị cáo đều phải trả giá đắt. Có người thì phải trả giá bằng 17 năm 6 tháng cuộc đời trong tù giam, người thì bị tuyên 15 năm tù. Các mức án được tuyên tại phiên tòa chính là lời cảnh tỉnh đối với những ai chấp hành pháp luật chưa nghiêm hay có ý định vi phạm phạm pháp luật.

Tại trụ sở UBND xã Tả Sìn Thàng, huyện Tủa Chùa, cuối tháng 3/2024, Tòa án Nhân dân tỉnh mở phiên tòa xét xử lưu động hình sự phúc thẩm 2 vụ án với 2 bị cáo. Trong đó, đáng chú ý là vụ án xét xử đối với bị cáo Giàng A Chu, trú tại thôn Làng Sảng, xã Tả Sìn Thàng về tội “Hủy hoại rừng”, đã thu hút đông đảo bà con nhân dân tại địa phương đến theo dõi.

Theo bản án hình sự sơ thẩm của Tòa án Nhân dân huyện Tủa Chùa: Tháng 2/2022 bị cáo Giàng A Chu mang theo dao một mình lên mảnh nương cũ của gia đình đã bỏ hoang từ 10 năm không làm, hiện cây đã mọc thành rừng thuộc địa phận thôn Làng Sảng, xã Tả Sìn Thàng, huyện Tủa Chùa. Trong khoảng thời gian 7 ngày, bị cáo dùng dao chặt, phát các loại cây gỗ (cây to nhất có đường kính 50cm, cây nhỏ có đường kính khoảng 20 - 30cm), cây bụi trên diện tích hơn 6.000m2. Khoảng giữa tháng 3/2022, bị cáo Chu dùng lửa đốt các cây bị chặt, phát đã khô để dọn đất gieo trồng lúa.

Với hành vi trên, tại phiên tòa xét xử phúc thẩm lưu động Giàng A Chu bị Hội đồng xét xử tuyên phạt 9 tháng tù giam.

Phiên tòa lưu động tổ chức tại xã Keo Lôm, huyện Điện Biên Đông thu hút đông đảo người dân đến theo dõi.

Theo nhiều người dân đến dự phiên tòa, điều đáng ghi nhận là bên cạnh đưa ra mức án nghiêm khắc đối với bị cáo, Hội đồng xét xử còn kết hợp tuyên truyền, giải thích các quy định của pháp luật. Cụ thể là những hệ lụy của việc phổ biến các quy định của pháp luật liên quan đến lĩnh vực quản lý, bảo vệ rừng và quản lý lâm sản. Qua đó giúp người dân hiểu rõ hơn các quy định của pháp luật, nguyên nhân, thủ đoạn phạm tội, đồng thời nâng cao ý thức bảo vệ rừng.

Thực tế cho thấy, phần lớn các phiên tòa xử tại trụ sở Tòa án thường vắng người, ngoài những người tham gia tố tụng được Tòa án triệu tập chỉ có thêm một vài người nhà bị cáo, thậm chí có những phiên tòa chỉ có một mình bị cáo. Ngược lại, những phiên tòa lưu động khi được đưa về tận xã xét xử sẽ tạo điều kiện để đông đảo người dân trong xã và khu vực lân cận đến theo dõi, nhiều nơi phải xử ở ngoài trời để mọi người đều được theo dõi phiên tòa. Bởi vậy, đây được coi là hình thức tuyên truyền trực quan sinh động, tác động mạnh đến người nghe.

Theo thống kê của Toàn án Nhân dân tỉnh, trong năm 2024 và từ đầu năm 2025 đến nay, toàn tỉnh đã tổ chức được 57 phiên tòa xét xử lưu động. Các vụ án được đưa ra xét xử lưu động thường là những vụ án liên quan đến ma túy, hủy hoại rừng, mua bán người, trộm cắp tài sản…. Trong đó, các vụ án liên quan đến ma túy chiếm hơn 90%.

Người dân xã Mường Pồn, huyện Điện Biên được phát tờ rơi tuyên truyền về tác hại của ma túy khi đến tham dự phiên tòa xét xử lưu động.

Để các phiên tòa lưu động được triển khai hiệu quả, Tòa án các cấp đã phối hợp chặt chẽ với cơ quan tiến hành tố tụng và chính quyền địa phương trong việc chuẩn bị điều kiện cần thiết cho việc tổ chức từ khâu lựa chọn vụ án, địa điểm mở phiên tòa, bố trí lực lượng bảo vệ trước, trong và sau phiên tòa xét xử lưu động, đặc biệt là thông tin rộng rãi cho nhân dân nắm được và tham dự.

Tại mỗi phiên tòa xét xử lưu động, Hội đồng xét xử sẽ căn cứ vào tính chất, nội dung từng vụ án mà lồng ghép các văn bản pháp luật cần được việc phổ biến, tuyên truyền. Qua đó, bản thân mỗi người dự sẽ nhận ra bài học thực tế để bản thân tự răn chính mình, đồng thời tuyên truyền vận động người thân, bà con lối xóm nâng cao tinh thần thượng tôn pháp luật. Góp phần giữ gìn an ninh trật tự tại địa phương.

Thu Hằng