U 'ẩn nấp' trong mũi khiến cụ ông nghẹt mũi chảy dịch nhiều năm

Ông H. đến Bệnh viện Đa khoa Xuyên Á Đức Hòa trong tình trạng nghẹt mũi nặng, khó thở kéo dài. Trước đó, ông từng được chẩn đoán có khối u trong hốc mũi trái nhưng do mắc nhiều bệnh lý nền như tắc động mạch đùi khoeo, chày trước – chày sau hai bên, tăng huyết áp, hạ kali máu, thiếu máu… chưa được kiểm soát ổn định, đồng thời khối u chưa được xác định rõ về nguy cơ ác tính, nên việc phẫu thuật bị trì hoãn.

Theo thời gian, khối u phát triển ngày càng lớn, gây cản trở hô hấp và ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe. Ông quyết định tìm đến Bệnh viện để điều trị dứt điểm.

Qua thăm khám, bác sĩ phát hiện tổn thương chiếm toàn bộ xoang hàm trái, hủy vách mũi xoang, lan vào ngách mũi trên – giữa – dưới trái và gây bít tắc lỗ thông xoang hàm. Dựa trên các kết quả cận lâm sàng và giải phẫu bệnh, ông được chẩn đoán u nhú đảo ngược hốc mũi trái.

Đây là một dạng u lành tính nhưng có thể xâm lấn và thoái hóa ác tính nếu không điều trị sớm. Sau khi hội chẩn liên chuyên khoa, các bác sĩ quyết định phẫu thuật nội soi cắt bỏ toàn bộ khối u.

Trong suốt ca mổ, ê – kíp làm việc với sự tập trung và cẩn trọng cao. Khối u che kín toàn bộ hốc mũi khiến việc quan sát và xác định chân bám rất khó khăn. Mỗi thao tác bóc tách đều được thực hiện tỉ mỉ, vừa đảm bảo loại bỏ triệt để khối u, vừa kiểm soát chặt chẽ các mạch máu và cấu trúc lân cận để hạn chế tối đa biến chứng như chảy máu, tắc ống lệ mũi hoặc tái phát sau phẫu thuật.

Hình ảnh khối u thông qua thiết bị - Ảnh BVCC

Chỉ sau vài ngày, sức khỏe ông H. cải thiện rõ rệt, hết nghẹt mũi, không còn chảy dịch, đường thở thông thoáng trở lại và được xuất viện trong tình trạng ổn định.

Theo ThS.BSCKI Diệp Phúc Anh, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM, u hốc mũi là tình trạng xuất hiện các khối u bất thường bên trong khoang mũi hoặc xoang cạnh mũi. Đây là những dạng khối u vùng đầu và cổ. Khi các tế bào bên trong khoang mũi phát triển quá mức dẫn đến hình thành của các khối u hốc mũi, tình trạng này cũng có thể xuất hiện ở các xoang cận mũi.

Khối u hốc mũi có thể lành tính hoặc ác tính (ung thư). Do sự tiếp giáp của khoang mũi với các xoang cạnh mũi, việc xác định vị trí cụ thể nguồn gốc của các khối u xoang mũi lớn thường rất khó khăn. Do đó, các khối u hốc mũi thường được nhóm với các khối u của các xoang cạnh mũi.

U hốc mũi có nhiều dạng khác nhau, chúng được chia thành hai nhóm chính là u hốc mũi lành tính và u hốc mũi ác tính.

Khối u hốc mũi lành tính là một tập hợp tế bào bất thường ở khoang mũi nhưng không có khả năng gây ung thư, chúng phát triển chậm và không lan rộng (di căn) đến các bộ phận khác của cơ thể.

U hốc mũi lành tính không đe dọa đến tính mạng, tuy nhiên sự phát triển quá mức của các khối u có thể chèn ép các cấu trúc khác, thu hẹp không gian khoang mũi, chặn đường không khí qua mũi và gây ảnh hưởng đến hô hấp cũng như các chức năng khác của mũi. U hốc mũi lành tính có thể được cắt bỏ hoàn toàn bằng phẫu thuật.

Khối u ác tính xoang mũi là khối u hiếm gặp, chiếm khoảng 3% khối u ở đường hô hấp trên. Các tế bào ung thư phát triển và phân chia theo cách không kiểm soát, xâm chiếm các mô và cơ quan bình thường. Theo thời gian, các tế bào có thể tách ra và lan rộng (di căn) sang các bộ phận khác của cơ thể. Việc điều trị u hốc mũi ác tính hết sức phức tạp, nếu phát hiện trễ, u hốc mũi ác tính có thể đe dọa tính mạng người bệnh.

Ê - kíp phẫu thuật u hốc mũi cho bệnh nhân - Ảnh BVCC

Nguyên nhân gây u hốc mũi là do hốc mũi và các xoang cận mũi có nhiều loại tế bào khác nhau. Khối u ở hốc mũi và xoang mũi hình thành do sự thay đổi bất thường trong DNA của tế bào. Bất thường cơ bản dẫn đến sự phát triển của u hốc mũi là sự tăng sinh liên tục không được kiểm soát của các tế bào.

DNA của tế bào chứa các hướng dẫn cho tế bào biết phải làm gì, trong các tế bào khỏe mạnh, DNA đưa ra hướng dẫn để phát triển và nhân lên với tốc độ đã định. Các hướng dẫn này cũng lập trình cho các tế bào chết vào một thời điểm nhất định.

Trong khi đó, các tế bào khối u lại nhận được hướng dẫn khác, chúng tăng sinh nhanh chóng. Các tế bào khối u có thể tiếp tục sống và nhân lên, còn các tế bào khỏe mạnh sẽ bị thay thế theo lập trình của cơ thể. Cả khối u lành tính và ác tính đều được phân loại theo loại tế bào mà chúng phát sinh.

Tuy nhiên, trong khi các khối u hốc mũi lành tính vẫn giới hạn ở vị trí ban đầu, không xâm lấn các mô bình thường cũng như không lan sang các vị trí xa của cơ thể thì khối u hốc mũi ác tính có khả năng xâm lấn các mô khỏe mạnh xung quanh và di căn khắp cơ thể thông qua hệ thống tuần hoàn hoặc bạch huyết.

Đối tượng dễ bị u hốc mũi

Tiếp xúc với một số hóa chất hoặc bụi tại nơi làm việc có thể làm tăng nguy cơ hình thành u hốc mũi và xoang mũi. Các yếu tố nguy cơ đối với ung thư xoang cạnh mũi và khoang mũi bao gồm:

Người làm việc trong môi trường nhiều bụi bẩn và hóa chất độc hại: Làm đồ nội thất, xưởng cưa, thợ mộc, đóng giày, mạ kim loại… Những công việc thường xuyên tiếp xúc với các tác nhân gây hại như bụi gỗ, khói từ keo dán, cồn và formaldehyde, crom và niken…

Sống trong môi trường ô nhiễm không khí

Tiếp xúc với virus u nhú ở người (HPV).

Nam giới trên 40 tuổi

Người thường xuyên hút thuốc lá.

Thúy Nga