Ukraine đệ trình sách trắng, trình bày kế hoạch trừng phạt Nga

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky, Thủ tướng Anh Keir Starmer, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron, Thủ tướng Đức Friedrich Merz và Thủ tướng Ba Lan Donald Tusk trò chuyện qua điện thoại với Tổng thống Mỹ Donald Trump trong Hội nghị thượng đỉnh Cộng đồng Chính trị Châu Âu tại Tirana, Albania. Ảnh: Reuters.

Một sách trắng của Ukraine chưa từng được công bố trước đây sẽ được trình lên EU kêu gọi khối 27 thành viên này có lập trường cứng rắn và độc lập hơn về các lệnh trừng phạt trong bối cảnh vai trò tương lai của Washington vẫn còn chưa chắc chắn.

Trong số 40 trang khuyến nghị có lời kêu gọi EU đẩy nhanh việc tịch thu tài sản của những cá nhân bị trừng phạt và chuyển chúng đến Ukraine. Những người bị trừng phạt sau đó có thể yêu cầu Nga bồi thường.

EU đang cân nhắc một loạt các bước để áp dụng lệnh trừng phạt mạnh mẽ hơn ngoài lãnh thổ của mình, bao gồm nhắm mục tiêu vào các công ty nước ngoài sử dụng công nghệ của EU để giúp Nga và “áp dụng lệnh trừng phạt thứ cấp đối với những người mua dầu của Nga”.

Sách trắng cũng kêu gọi EU cân nhắc sử dụng nhiều hơn các quyết định theo nguyên tắc đa số đối với các lệnh trừng phạt, để ngăn chặn các quốc gia thành viên riêng lẻ ngăn chặn các biện pháp đòi hỏi sự nhất trí.

Sau khi có cuộc điện đàm với Tổng thống Nga Putin, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã quyết định không áp đặt lệnh trừng phạt mới đối với Nga, dập tắt hy vọng của các nhà lãnh đạo châu Âu và Kiev, những người đã vận động ông trong nhiều tuần để gia tăng áp lực lên Moscow.

EU và Anh đã áp đặt thêm lệnh trừng phạt đối với Nga hôm 20/5, đồng thời hy vọng Washington sẽ tham gia cùng. Nhưng châu Âu cũng đang công khai thảo luận về những cách họ có thể duy trì áp lực lên Moscow nếu Washington không còn sẵn sàng tham gia.

Sách trắng trừng phạt nhấn mạnh các lệnh trừng phạt “chưa từng có” mà EU áp đặt cho đến nay, đồng thời bao gồm đánh giá nghiêm khắc về cam kết của chính quyền Mỹ đối với các nỗ lực phối hợp.

“Trên thực tế, Washington đã ngừng tham gia vào hầu hết các nền tảng liên chính phủ tập trung vào lệnh trừng phạt và kiểm soát xuất khẩu”, báo cáo cho biết.

Báo cáo lưu ý hai gói trừng phạt lớn có khả năng xảy ra của Mỹ đã được soạn thảo - một do chính phủ và một do thượng nghị sĩ Lindsey Graham - nhưng “chưa chắc” Donald Trump có ký vào bất kỳ gói nào trong số đó hay không.

Báo cáo cho biết sự bất ổn về lập trường của Mỹ đã làm chậm tiến độ các biện pháp đối phó kinh tế và phối hợp đa phương, nhưng “sẽ không thúc đẩy Liên minh châu Âu nới lỏng áp lực trừng phạt”.

"Ngược lại, nó sẽ thúc đẩy EU đảm nhận vai trò dẫn đầu trong lĩnh vực này."

Ukraine lo ngại việc Washington phá vỡ sự đồng thuận của phương Tây về lệnh trừng phạt cũng có thể gây ra sự dao động trong EU, nơi theo truyền thống đòi hỏi sự đồng thuận cho các quyết định quan trọng.

“Việc Mỹ rút khỏi các lệnh trừng phạt sẽ là một đòn giáng mạnh vào sự thống nhất của EU”, một quan chức cấp cao của chính phủ Ukraine cho biết.

EU không thể thay thế hoàn toàn sức mạnh của Mỹ trong việc gây áp lực kinh tế lên Nga. Phần lớn tác động lệnh trừng phạt của Mỹ đến từ sự thống trị của đồng đô la trong thương mại toàn cầu, mà đồng euro không thể sánh kịp.

Tuy nhiên, Craig Kennedy, chuyên gia năng lượng Nga tại Trung tâm Davis, Harvard, cho biết việc Mỹ nới lỏng lệnh trừng phạt đối với Nga sẽ không thúc đẩy sự trở lại đáng kể của các nhà đầu tư nước ngoài nếu châu Âu vẫn kiên định. “Châu Âu có nhiều quyền lực hơn bạn nghĩ”, ông nói.

TD (theo Reuters)