Ukraine dùng lưới đánh cá 'bắt sống' UAV Nga
Với các mắt dày, lưới đánh cá có thể làm rối cánh quạt thiết bị bay không người lái. Đây là biện pháp đối phó đơn giản nhưng hiệu quả, phản ánh cách các phương tiện công nghệ thấp có thể làm hỏng vũ khí công nghệ cao trong chiến tranh.

Một đoạn đường được giăng lưới an ninh chống UAV ở Kostiantynivka, Ukraine. Ảnh cắt từ clip của New York Times
Đó là lưới đánh cá, nhưng chúng không dùng để bắt cá, mà bắt các thiết bị bay không người lái (UAV hay drone).
Những tấm lưới được giăng trên những con đường dẫn đến các điểm nóng ở mặt trận phía đông Ukraine, phía trên các trạm kiểm soát quân sự và vị trí pháo binh. Chúng được đan ở các thành phố xa mặt trận, hoặc được vận chuyển từ các cảng Bắc Âu, mà chủ cũ là những ngư dân không còn cần đến chúng nữa quyên góp cho Ukraine.
Mục đích của những tấm lưới là ngăn chặn các UAV của Nga hiện đang tràn ngập bầu trời phía trên tiền tuyến và lao vào hầu như bất cứ thứ gì di chuyển, cho dù đó là một chiếc xe bọc thép đang chạy đua để tiếp tế cho quân đội hay một người lính ẩn núp trong hàng cây.
Với mắt lưới dày đặc, những tấm lưới này có thể làm rối cánh quạt UAV và vô hiệu hóa vũ khí. Chúng là một biện pháp đối phó đơn giản nhưng hiệu quả đối với các UAV thường quá nhỏ và quá nhanh để có thể bắn hạ, chưa kể chúng thường bay sâu phía sau mặt trận để tấn công các tuyến đường hậu cần.
Video một đoạn đường ở Kostiantynivka, Ukraine được giăng kín lưới an ninh chống UAV (Nguồn: NYT):
Nga cũng ngày càng sử dụng các UAV được kết nối bằng cáp quang thay vì những loại dựa vào tín hiệu điện tử. Những sợi cáp này giúp chúng không bị nhiễu, một phương pháp tiêu chuẩn được sử dụng để chống lại UAV trên chiến trường. Vì thế những tấm lưới đã trở thành một trong số ít cách còn lại để bắt các UAV trước khi chúng tấn công.
“Các kỹ sư quân sự nhận thấy rằng ngay cả một lưới đánh cá thông thường cũng có thể ngăn chặn hoặc làm hỏng UAV của đối phương”, Trung tá Maksym Kravchuk, người đứng đầu bộ phận truyền thông của lực lượng công binh Quân đội Ukraine, cho biết, Ông nói thêm rằng các tấm lưới hiện đang được lắp đặt “dọc theo toàn bộ chiến tuyến, từ đông sang nam”.
Nhưng trên thực tế, Nga mới là nước đầu tiên sử dụng lưới theo cách này trong cuộc chiến này. Ông Federico Borsari, một chuyên gia về chiến tranh công nghệ tại Trung tâm Phân tích Chính sách Châu Âu cho biết, mặc dù ở quy mô hạn chế, vào giữa năm 2023, quân đội Nga đã sử dụng lưới để chống lại các UAV bốn cánh quạt tấn công nhỏ mà Ukraine triển khai để tấn công binh lính và phương tiện.
Năm 2024, hãng thông tấn nhà nước Nga TASS đưa tin rằng lực lượng của Moskva đã bắt đầu lắp lưới đánh cá trên các con đường ở một số khu vực đông bắc Ukraine nơi họ kiểm soát. Cảnh quay được The New York Times xác minh cũng cho thấy những tấm lưới được giăng bên ngoài Bakhmut, một thành phố mà lực lượng Nga đã chiếm được vào năm 2023.

Lưới đánh cá phát huy hiệu quả trong ngăn chặn UAV tấn công. Ảnh: Business Insider
Khi Nga vươn lên dẫn trước trong cuộc đua phát triển UAV gần đây, Quân đội Ukraine đã áp dụng chiến thuật tương tự. Hiện tại, Kiev có kế hoạch phủ lưới lên các con đường chính dọc theo toàn bộ tiền tuyến, tạo ra thứ mà binh lính gọi là "hành lang lưới", giúp xe cộ đi lại an toàn hơn.
Dự án này đang dần định hình lại cảnh quan tiền tuyến của Ukraine. Những con đường từng được giăng dây thép gai và các con hào giờ đây còn được phủ lưới treo bằng cáp, chăng giữa các cột.
Một chiếc xe quân sự ở rìa Kostiantynivka được phủ trong lồng để bảo vệ chống lại các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái của Nga.
Các phương tiện quân sự cũng được trang bị lưới, và một số thậm chí còn có lồng mắt cáo. Những chiếc lồng này khiến thiết bị bay không người lái phát nổ cách xe vài mét, giảm thiểu tác động.
Việc sử dụng lưới phản ánh một đặc điểm của cuộc chiến này, đó là các phương tiện phòng thủ lỗi thời nhưng hiệu quả thường chống lại vũ khí tiên tiến.

Một phương tiện quân sự được bảo vệ bằng lưới đang di chuyển ở Kostiantynivka, Ukraine. Ảnh: NYT
Để bắn hạ thiết bị bay không người lái, một số đơn vị Ukraine vẫn dựa vào súng máy thời Thế chiến II. Gần đây, một quan chức Hội đồng thành phố Kherson, một thành phố tiền tuyến bị UAV Nga tấn công, đã kêu gọi người dân nhớ mang theo kéo để cắt đứt những sợi cáp quang được kết nối với các UAV.
"Cuộc xung đột Nga - Ukraine, xét về mặt quân sự, là một ví dụ rõ ràng về sự kết hợp giữa cái cũ và cái mới", ông Borsari, chuyên gia về chiến tranh công nghệ, cho biết.
Trong những tháng gần đây, chính quyền địa phương Ukraine đã bắt đầu xây dựng các hành lang lưới ở Sumy, một khu vực ở phía đông bắc mà lực lượng Nga đã chiếm một phần, và ở khu vực Donetsk ở phía đông, chiến trường chính của cuộc chiến. Hiện vẫn chưa rõ có bao nhiêu kilomet lưới đã được lắp đặt cho đến nay.
Khi Moskva triển khai UAV tấn công vào sâu hơn trong Ukraine, họ đã tấn công vào con đường chính dẫn vào thành phố Kost đang bị bao vây ở phía đông, nam và tây.
Để bảo vệ tuyến đường sống còn quan trọng này, lực lượng Ukraine đã bắt đầu lắp đặt một hành lang lưới lớn trên một đoạn đường đó.
Nhưng với hàng trăm kilomet đường phải giăng lưới, Kiev hiện đang nhờ đến các tổ chức từ thiện để đảm bảo có thêm lưới.

Lưới đánh cá được quyên góp ở Đan Mạch trước khi chuyển tới Ukraine. Ảnh: Business Insider
Ludvig Ramestam, người sáng lập nhóm phi lợi nhuận OperationChange của Thụy Điển, cho biết tổ chức này đã cung cấp 250 tấn lưới cho Ukraine trong năm nay. Họ lấy chúng từ các đối tác ở các nước Bắc Âu có ngành công nghiệp đánh bắt cá lớn, như Đan Mạch.