Ukraine sắp tổ chức bầu cử sau 'rạn nứt' với ông Trump?
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã để ngỏ khả năng tổ chức bầu cử trong vòng 60-90 ngày tới nếu được các đồng minh, đặc biệt là Mỹ và châu Âu đảm bảo an ninh.
Tuyên bố được ông Zelensky đưa ra ngày 9/12, sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump chỉ trích Kiev “lợi dụng chiến sự” để trì hoãn bầu cử, khiến căng thẳng giữa hai bên gia tăng, giữa lúc tiến trình xây dựng kế hoạch hòa bình đang ở giai đoạn nhạy cảm.
Phát biểu trên chuyến bay rời Italy sau cuộc gặp Thủ tướng Giorgia Meloni và Giáo hoàng Leo XIV, Tổng thống Zelensky nhấn mạnh, ông sẵn sàng tổ chức bầu cử và đã yêu cầu Quốc hội chuẩn bị các đề xuất sửa đổi luật để có thể tiến hành bầu cử trong thời kỳ thiết quân luật. Tuy nhiên, ông khẳng định, yếu tố an ninh là tối quan trọng, nhất là khi Ukraine vẫn thường xuyên hứng chịu các cuộc tập kích bằng tên lửa và UAV.
“Nếu ai đó cho rằng chính quyền của tôi đang bám víu vào quyền lực hoặc cá nhân tôi đang làm vậy nên cuộc chiến mới chưa kết thúc, thì đó là một nhận định hoàn toàn sai. Để tổ chức bầu cử, có hai vấn đề lớn: trước hết là vấn đề an ninh, làm thế nào để tiến hành bầu cử trong bối cảnh các cuộc không kích? và làm thế nào để người dân có thể bỏ phiếu?; vấn đề thứ hai là cơ sở pháp lý bảo đảm tính hợp pháp của cuộc bầu cử", ông Zelensky cho biết.
Ông Zelensky công khai đề nghị Mỹ và châu Âu hỗ trợ bảo đảm an ninh cho cuộc bỏ phiếu. Nếu các điều kiện đảm bảo, Ukraine sẽ sẵn sàng tiến hành bầu cử trong vòng ba tháng tới.
Các phát biểu của nhà lãnh đạo Ukraine được đưa ra chỉ một ngày sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump trong cuộc phỏng vấn với Politico đã cáo buộc Kiev “dùng chiến sự làm cớ để không tổ chức bầu cử” và tuyên bố tiến trình dân chủ có nguy cơ bị xói mòn. Ông Trump thậm chí cho rằng, Ukraine “đang thua cuộc” và Tổng thống Zelensky nên “chấp nhận thực tế” trong các cuộc đàm phán hòa bình.
Tổng thống Mỹ Donald Trump nhấn mạnh: “Ukraine đã mất rất nhiều đất đai và chắc chắn bạn sẽ không thể nói đó là một chiến thắng. Ông Zelensky sẽ phải tỉnh táo hơn và bắt đầu chấp nhận mọi thứ, bạn biết đấy, nhất là khi bạn đang thua cuộc”.
Bên cạnh đó, ông chủ Nhà Trắng cũng cáo buộc ông Zelensky không đọc đề xuất mới nhất do Mỹ soạn thảo.
Phản hồi trước cáo buộc trên, Tổng thống Zelensky khẳng định, ông đã xem nhiều phiên bản của kế hoạch hòa bình và Kiev đang hoàn thiện bản chỉnh sửa để gửi lại Mỹ. Nhà lãnh đạo Ukraine tiết lộ hiện có ba nhóm tài liệu đang được thảo luận với Mỹ và châu Âu, gồm: khung hòa bình 20 điểm, phiên bản rút gọn từ bản 28 điểm ban đầu của Mỹ; văn kiện về bảo đảm an ninh đang chờ đề xuất từ quân đội Ukraine sau đối thoại với phía Mỹ; kế hoạch tái thiết Ukraine sẽ triển khai sau xung đột hoặc sau một thỏa thuận ngừng bắn.
Tổng thống Zelensky thừa nhận, Mỹ hiện tại chưa sẵn sàng ủng hộ Ukraine gia nhập Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO), nhưng nhấn mạnh Kiev đang tìm kiếm các đảm bảo an ninh thực chất, có thể được Quốc hội Mỹ phê chuẩn và tương đương mức ràng buộc như Điều 5 của NATO.
Theo tờ Financial Times, Tổng thống Trump được cho là đã đặt thời hạn “chỉ vài ngày” để Tổng thống Zelensky trả lời đề xuất hòa bình của Washington. Một nguồn thạo tin cho biết, ông Trump kỳ vọng có thể đạt được thỏa thuận vào dịp Giáng sinh 25/12.
Trong khi đó, một số nhà phân tích bày tỏ lo ngại về tương lai chính trị của ông Zelensky, nhất là khi áp lực từ cả bên trong lẫn bên ngoài ngày càng lớn. Theo nhà khoa học chính trị Dmitry Zhuravlev, khả năng Tổng thống Ukraine Zelensky phải rời khỏi đất nước nếu thất bại sau cuộc bầu cử, hoặc sau khi xung đột kết thúc là khá cao.
