Ứng phó với thách thức thương mại: Doanh nghiệp chủ động, linh hoạt, mở rộng thị trường

Bộ Công thương cũng chuẩn bị sẵn các phương án nhằm duy trì đà tăng trưởng xuất khẩu. (Ảnh: KIM DUNG)

Trao đổi với báo chí, ông Tạ Hoàng Linh, Vụ trưởng Phát triển thị trường nước ngoài, Bộ Công thương khẳng định, Việt Nam luôn đề cao đối thoại, tìm kiếm giải pháp hợp tác có lợi cho cả hai bên. Đồng thời, Bộ Công thương cũng chuẩn bị sẵn các phương án nhằm duy trì đà tăng trưởng xuất khẩu, tận dụng tối đa các hiệp định thương mại tự do (FTA) và đẩy mạnh đa dạng hóa thị trường.

Phóng viên: Hoa Kỳ vừa áp mức thuế lên tới 46% đối với hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam. Bộ Công thương đánh giá thế nào về động thái này?

Ông Tạ Hoàng Linh: Bộ Công thương lấy làm tiếc khi Hoa Kỳ áp mức thuế cao bất thường đối với hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam. Đây là mức thuế chưa thật sự phản ánh hết nỗ lực của Việt Nam trong việc cân bằng quan hệ thương mại giữa hai nước.

Việt Nam và Hoa Kỳ có nền kinh tế mang tính bổ trợ, không cạnh tranh trực tiếp. Hàng hóa Việt Nam xuất khẩu sang Hoa Kỳ chủ yếu đáp ứng nhu cầu của thị trường này, đồng thời mang lại lợi ích cho người tiêu dùng Mỹ nhờ giá cả hợp lý. Ngược lại, Việt Nam cũng đã có những điều chỉnh phù hợp để tạo thuận lợi cho doanh nghiệp Hoa Kỳ, bao gồm việc hạ thuế nhập khẩu ưu đãi (MFN) đối với 13 nhóm hàng có lợi thế của Hoa Kỳ.

Cụ thể, mức thuế MFN trung bình mà Việt Nam áp đối với hàng hóa nhập khẩu hiện nay là 9,4%. Do đó, mức thuế đối ứng mà Hoa Kỳ dự kiến áp cho hàng hóa Việt Nam lên tới 46% là thiếu căn cứ khoa học.

Với tinh thần hợp tác, Bộ Công thương tin rằng hai bên có thể đàm phán, tìm kiếm giải pháp phù hợp, bảo đảm lợi ích hài hòa và lâu dài. Ngay sau khi Hoa Kỳ công bố áp thuế, Bộ trưởng Công thương Nguyễn Hồng Diên đã gửi công hàm đề nghị tạm hoãn thực thi sắc lệnh này và xúc tiến các cuộc trao đổi cấp cao nhằm tháo gỡ vấn đề.

Chúng tôi đang thu xếp một cuộc điện đàm giữa hai Bộ trưởng cũng như ở cấp kỹ thuật với các đồng nghiệp tại Cơ quan đại diện thương mại Hoa Kỳ (USTR) trong thời gian sớm nhất.

Phóng viên: Sắc lệnh này sẽ ảnh hưởng ra sao đến mục tiêu tăng trưởng xuất khẩu của Việt Nam trong năm 2025? Bộ Công thương có giải pháp gì để hỗ trợ doanh nghiệp?

Ông Tạ Hoàng Linh: Mục tiêu xuất khẩu năm 2025 của Việt Nam là tăng trưởng khoảng 12%, đạt khoảng 450 tỷ USD. Việc Hoa Kỳ áp thuế có thể gây ra tác động nhất định nhưng đây là tình huống mà chúng tôi đã lường trước và chủ động có phương án ứng phó.

Thực tế, Việt Nam đang có 17 hiệp định thương mại tự do (FTA) với hơn 60 quốc gia và vùng lãnh thổ, cùng 70 cơ chế hợp tác song phương. Đây là lợi thế để các doanh nghiệp mở rộng thị trường, giảm sự phụ thuộc vào một đối tác đơn lẻ.

Hiện nay, xuất khẩu của Việt Nam sang Hoa Kỳ chiếm tới 30% tổng kim ngạch xuất khẩu, trong khi Hoa Kỳ chỉ chiếm 13% tổng nhập khẩu toàn cầu. Điều này cho thấy vẫn còn 87% thị trường thế giới mà Việt Nam có thể khai thác.

Bộ Công thương sẽ tiếp tục mở rộng quan hệ thương mại, xúc tiến đàm phán FTA với các thị trường Trung Đông, Mỹ Latinh, Trung Á và các nền kinh tế mới nổi. Đồng thời, chúng tôi cũng tập trung cải thiện hạ tầng logistics, giảm chi phí vận chuyển và nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp.

Mục tiêu này được đưa ra trong bối cảnh kinh tế toàn cầu phục hồi và Việt Nam tận dụng các hiệp định thương mại tự do đã ký kết.

Về phía Bộ Công thương, trong thời gian tới, Bộ Công thương sẽ tiếp tục thúc đẩy đàm phán các FTA với các thị trường mới Trung Đông, Mỹ Latinh, Trung Á và các thị trường mới nổi khác.

Bên cạnh đó, tăng cường công tác xúc tiến thương mại và cải thiện cơ sở hạ tầng logistics nhằm giảm chi phí vận chuyển và nâng cao khả năng cạnh tranh của hàng hóa Việt Nam.

Ngoài ra, Bộ Công thương cũng hướng tới mở rộng hệ thống Thương vụ Việt Nam ở nước ngoài nhằm hỗ trợ doanh nghiệp tốt hơn trong công tác kết nối giao thương, xúc tiến xuất khẩu.

Về dài hạn, Việt Nam cũng sẽ phải tái cơ cấu nền kinh tế, đa dạng hóa thị trường, đa dạng hóa sản phẩm, đa dạng hóa chuỗi cung ứng, để bảo đảm phát triển nhanh và bền vững. Bởi, một nền xuất khẩu bền vững không thể chỉ dựa vào gia công, mà còn phải dựa trên khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo để nền kinh tế có sức chống chịu bền bỉ hơn, giảm thiểu tác động tiêu cực từ các cú sốc bên ngoài.

Phóng viên: Bộ Công thương khuyến nghị gì để doanh nghiệp Việt Nam giảm thiểu rủi ro trước biến động thương mại quốc tế?

Ông Tạ Hoàng Linh: Trong bối cảnh Hoa Kỳ áp thuế đối ứng với nhiều đối tác thương mại, doanh nghiệp Việt Nam cần chủ động nâng cao năng lực thích ứng. Theo đó, doanh nghiệp nên đa dạng hóa thị trường xuất khẩu, không chỉ tập trung vào các thị trường lớn như Hoa Kỳ, EU mà cần khai thác các thị trường ngách, thị trường tiềm năng mới.

Bên cạnh đó, nâng cao chất lượng sản phẩm nhằm đáp ứng các tiêu chuẩn kỹ thuật, lao động, môi trường của thị trường xuất khẩu để giảm nguy cơ bị áp dụng biện pháp phòng vệ thương mại; kiểm soát xuất xứ nguyên vật liệu, tuân thủ quy tắc xuất xứ trong các FTA, tránh rủi ro liên quan đến gian lận thương mại.

Ngoài ra, doanh nghiệp cần tăng cường năng lực phòng vệ thương mại, chủ động cập nhật thông tin, tham gia các khóa đào tạo để ứng phó hiệu quả với các biện pháp phòng vệ từ nước ngoài; theo dõi sát diễn biến thị trường để chủ động cập nhật chính sách thương mại của các nước để kịp thời điều chỉnh chiến lược kinh doanh.

Chúng tôi tin rằng, nếu triển khai đồng bộ các giải pháp trên, doanh nghiệp Việt Nam không chỉ vượt qua thách thức trước mắt mà còn xây dựng nền xuất khẩu bền vững, giảm thiểu tác động từ các cú sốc bên ngoài.

Phóng viên: Xin cảm ơn ông!

KIM DUNG