Ước giải ngân vốn đầu tư công 12 tháng đạt trên 70% kế hoạch
Tính đến hết tháng 11/2024, cả nước giải ngân vốn đầu tư công đạt 52,72% kế hoạch và đạt 58,2% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao. Ước đến hết tháng 12/2024, cả nước giải ngân được trên 529.632 tỷ đồng, đạt 77,55% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao.
Tỷ lệ giải ngân vẫn thấp hơn cùng kỳ
Theo báo cáo của Bộ Tài chính, tỷ lệ giải ngân ước 12 tháng của cả nước thấp hơn cùng kỳ năm 2023 (cùng kỳ năm 2023, tỷ lệ giải ngân của cả nước đạt 73,5% kế hoạch và đạt 81,87% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao).
Cũng theo báo cáo này, mặc dù ước giải ngân 12 tháng vốn ngân sách trung ương đạt trên 72%, cao hơn cùng kỳ năm 2023 (đạt gần 70%), nhưng vốn ngân sách địa phương ước giải ngân 12 tháng đạt trên 69% kế hoạch và đạt trên 80% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao lại thấp hơn cùng kỳ năm 2023 (cùng kỳ năm 2023 đạt tỷ lệ lần lượt là trên 76% và trên 94%).
Về giải ngân vốn kế hoạch các năm trước kéo dài sang năm 2024, báo cáo từ Bộ Tài chính cho biết, lũy kế giải ngân từ đầu năm đến hết tháng 11/2024 là 23.864,6 tỷ đồng, đạt 41,65% kế hoạch (57.293,9 tỷ đồng). Ước giải ngân từ đầu năm đến ngày 31/12/2024 là 38.605,2 tỷ đồng, đạt 67,38% kế hoạch.
Chỉ còn vài ngày nữa là kết thúc năm 2024, tuy nhiên, theo báo cáo từ Bộ Tài chính, hiện mới có 16 bộ, ngành và 37 địa phương có tỷ lệ ước giải ngân so với tổng kế hoạch đạt trên mức bình quân chung của cả nước.
Một số bộ, cơ quan trung ương và địa phương có tỷ lệ giải ngân tốt gồm: Đài truyền hình Việt Nam (100%), Ngân hàng Chính sách xã hội (100%), Liên hiệp các Hội văn học nghệ thuật (98,22%), Văn phòng Trung ương Đảng (93,65%), Đài tiếng nói Việt Nam (88,34%), Ngân hàng Nhà nước (84,83%), Bộ Giao thông vận tải (83,3%), Bộ Công an (81,88%); Bắc Kạn (91,32%), Bình Định (91,19%), Nghệ An (90,59%), Vĩnh Phúc (90,54%), Hòa Bình (89,47%), Hà Nam (89,25%).
Vẫn còn 30 bộ, ngành và 26 địa phương có tỷ lệ ước giải ngân thấp hơn bình quân chung của cả nước. Một số cơ quan trung ương giải ngân bằng 0% hoặc giải ngân rất thấp như: Ủy ban Trung ương Mặt trận tổ quốc Việt Nam (2,1%), Ủy ban dân tộc (6,87%), Đại học quốc gia Hà Nội (10,31%), Bộ Y tế (15,43%), Viện Khoa học xã hội Việt Nam (17,78%) … Một số địa phương có tỷ lệ giải ngân dưới 50% như: Kon Tum (41,45%), Kiên Giang (41,8%), Bình Phước (49,82%).
Đáng chú ý, TP. Hồ Chí Minh - một trong hai đầu tàu kinh tế lớn của cả nước được giao kế hoạch vốn đầu tư công năm 2024 rất lớn với trên 79.263 tỷ đồng, chiếm 11,8% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao cho cả nước, nhưng đến nay mới giải ngân đạt trên 51% đã ảnh hưởng rất lớn đến tỷ lệ giải ngân chung của cả nước.
Khó khăn ảnh hưởng đến giải ngân vẫn "đeo bám"
Bộ Tài chính cho biết, hiện nay, Chính phủ đã trình Quốc hội ban hành một số Luật (như: Luật sửa đổi liên quan đến 9 Luật thuộc lĩnh vực tài chính ngân sách, Luật Đầu tư công sửa đổi; Luật sửa đổi bổ sung một số điều của Luật Quy hoạch, Luật Đầu tư, Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư, Luật Đấu thầu) để tạo cơ chế thông thoáng trong quản lý dự án đầu tư công. Tuy nhiên, các Luật này có hiệu lực từ năm 2025. Do đó, các vướng mắc trong giải ngân vốn đầu tư công năm 2024 vẫn chưa được giải quyết triệt để.
Báo cáo từ Bộ Tài chính cũng cho biết, vốn thuộc Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế có tỷ lệ giải ngân 12 tháng đạt cao với tỷ lệ 91,75%; trong đó, vốn Chương trình phục hồi của bộ, cơ quan trung ương quản lý đạt 99,8% (riêng Bộ Công an và Bộ Giao thông vận tải đạt tỷ lệ 100%).
Ngoài ra, thực tế hiện nay vẫn còn một số khó khăn ảnh hưởng đến tiến độ giải ngân các dự án chưa được giải quyết dứt điểm như: vướng mắc về giải phóng mặt bằng, quy hoạch sử dụng đất và nguồn cung ứng nguyên vật liệu; vướng mắc ở các khâu hoàn thiện thủ tục đầu tư, quy trình giải ngân của các dự án ODA... cần được các bộ, ngành, địa phương, chủ đầu tư tích cực chủ động giải quyết để đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công.
Riêng đối với vốn ngân sách địa phương có các khó khăn liên quan đến nguồn thu sử dụng đất do chưa đảm bảo so với dự toán được cấp thẩm quyền giao, dẫn đến chậm phân bổ nguồn thu sử dụng đất, ảnh hưởng việc triển khai thực hiện và giải ngân các dự án sử dụng nguồn vốn này.
Cụ thể, tính đến ngày 19/12/2024, số tiền thu sử dụng đất của 63 địa phương chỉ đạt 91,13% so với dự toán được giao (206.256,6 tỷ đồng/226.333,2 tỷ đồng). Trong đó, còn 24 địa phương có tỷ lệ thu tiền sử dụng đất dưới 70%, trong đó có 11 địa phương có tỷ lệ thu dưới 50% so với dự toán.
Đối với địa phương có kế hoạch vốn năm 2024 lớn nhưng tỷ lệ giải ngân còn thấp như TP. Hồ Chí Minh, bên cạnh các vướng mắc chung về cơ chế chính sách, thủ tục bồi thường giải phóng mặt bằng, điều chỉnh quy hoạch thì vẫn chủ yếu do gặp khó khăn trong việc phối hợp với các nhà tài trợ nước ngoài; một số nội dung liên quan đến thẩm quyền giải quyết của các bộ, ngành trung ương đang phối hợp tháo gỡ chưa giải ngân được; Dự án Đường sắt đô thị số 1 TP. Hồ Chí Minh tuyến Bến Thành - Suối Tiên đang hoàn thiện thủ tục để giải ngân./.