Ủy ban Tài chính, Ngân sách: Tán thành việc ban hành Luật Quản lý và đầu tư vốn nhà nước tại doanh nghiệp

Thay mặt cơ quan thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách (TCNS) Lê Quang Mạnh cho biết, Ủy ban TCNS cơ bản tán thành với Tờ trình của Chính phủ về sự cần thiết ban hành Luật Quản lý và đầu tư vốn nhà nước tại doanh nghiệp thay thế Luật Quản lý, sử dụng vốn nhà nước đầu tư vào sản xuất, kinh doanh tại doanh nghiệp (Luật số 69).

Theo Ủy ban TCNS, dự thảo Luật này sẽ góp phần thể chế hóa các quan điểm và chủ trương của Đảng, đặc biệt là về việc tiếp tục cơ cấu lại, đổi mới và nâng cao hiệu quả của doanh nghiệp nhà nước (DNNN). Đồng thời, dự thảo cũng sẽ giúp DNNN hoạt động theo cơ chế thị trường, nâng cao quyền tự chủ và tự chịu trách nhiệm của các doanh nghiệp, đồng thời tăng cường công tác kiểm tra, giám sát của Nhà nước trong việc quản lý và đầu tư vốn tại các doanh nghiệp.

Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách Lê Quang Mạnh

Ủy ban TCNS nhận định rằng, phạm vi điều chỉnh và đối tượng áp dụng trong dự thảo Luật đã được xác định phù hợp với các quy định về DNNN trong Luật Doanh nghiệp. Tuy nhiên, hiện nay vẫn còn một số loại hình doanh nghiệp có vốn nhà nước đầu tư nhưng chưa được quy định trong phạm vi điều chỉnh của dự thảo Luật. Vì vậy, Ủy ban đề nghị cần bổ sung phạm vi quản lý và đầu tư vốn nhà nước để bao quát được tất cả các loại hình doanh nghiệp này. Đồng thời, cần giao Chính phủ quy định chi tiết về quản lý đối với các doanh nghiệp có vốn đầu tư của Nhà nước, với các biện pháp và mức độ quản lý phù hợp.

Về nhiệm vụ, quyền hạn của Chính phủ, các Bộ, cơ quan ngang Bộ, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh và cơ quan đại diện chủ sở hữu vốn nhà nước, Ủy ban TCNS cho rằng, các quy định trong dự thảo Luật đã khá chi tiết. Tuy nhiên, Ủy ban đề nghị Cơ quan soạn thảo cần tiếp tục nghiên cứu và rà soát các quy định này, bảo đảm sự phù hợp với Luật Tổ chức Chính phủ, Luật Tổ chức chính quyền địa phương và các quy định pháp luật liên quan. Điều này nhằm bảo đảm tính thống nhất trong quy định về quyền, trách nhiệm của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Tài chính và các cơ quan liên quan trong việc quản lý và đầu tư vốn nhà nước tại doanh nghiệp.

Về nhiệm vụ và quyền hạn của doanh nghiệp, Ủy ban TCNS cho rằng dự thảo Luật chưa bao quát hết các loại hình doanh nghiệp. Ủy ban đề nghị bổ sung quy định phân định rõ nhiệm vụ, quyền hạn theo nhóm, quy mô, loại hình doanh nghiệp, đặc biệt là đối với các doanh nghiệp công ích, quốc phòng, an ninh. Điều này giúp bảo đảm tính tự chủ và tự chịu trách nhiệm của các doanh nghiệp, đồng thời phù hợp với các quy định pháp luật có liên quan và đúng tinh thần của Nghị quyết số 12-NQ/TW.

Ủy ban TCNS tán thành với quy định của dự thảo Luật về trích lập tối đa 50% lợi nhuận sau thuế vào Quỹ đầu tư phát triển đối với doanh nghiệp có 100% vốn nhà nước. Tuy nhiên, Ủy ban đề nghị bổ sung quy định về việc thực hiện các mục đích sử dụng Quỹ này, theo đó sẽ thực hiện theo các quy định của Chính phủ. Ngoài ra, dự thảo Nghị định hướng dẫn thực hiện nội dung này cần quy định rõ về thẩm quyền quyết định, phạm vi và nội dung sử dụng Quỹ, bảo đảm nguyên tắc rằng vốn nhà nước sau khi đã đầu tư tại doanh nghiệp sẽ được xác định là tài sản, vốn của doanh nghiệp.

Về vấn đề đầu tư vốn nhà nước vào doanh nghiệp, Ủy ban TCNS cho rằng dự thảo Luật đã đưa ra các nguyên tắc xác định nguồn, phạm vi, điều kiện và hình thức đầu tư vốn nhà nước vào doanh nghiệp. Tuy nhiên, Ủy ban đề nghị Cơ quan soạn thảo tiếp tục rà soát các quy định này để bảo đảm đúng tinh thần của Nghị quyết số 12-NQ/TW. Cụ thể, việc đầu tư vốn chỉ nên tập trung vào các DNNN hoạt động trong các lĩnh vực then chốt, thiết yếu, hoặc các lĩnh vực mà các doanh nghiệp tư nhân không sẵn sàng tham gia.

Về việc sắp xếp, cơ cấu lại vốn đầu tư của Nhà nước tại doanh nghiệp, Ủy ban TCNS cơ bản tán thành nguyên tắc của dự thảo Luật. Tuy nhiên, Ủy ban đề nghị Cơ quan soạn thảo cần bổ sung một số nguyên tắc quan trọng. Cụ thể, cần áp dụng các phương pháp định giá tài sản tiên tiến, phù hợp với cơ chế thị trường, bảo đảm rằng giá trị doanh nghiệp và vốn tài sản của Nhà nước được định giá công khai, minh bạch và hợp lý. Đồng thời, cần quy định xử lý các trường hợp định giá tài sản thấp, gây thất thoát vốn nhà nước và quy định rõ trách nhiệm của tổ chức tư vấn định giá độc lập.

Huy Tùng