'Vaccine số' cho trẻ em

Sự phát triển bùng nổ của công nghệ hiện nay đã và đang mang lại cho mọi người ở mọi lứa tuổi nhiều cơ hội tiếp cận với internet, song cũng đặt ra nhiều thách thức bảo vệ trẻ em trên môi trường này.

Theo thống kê, trẻ em chiếm 1/3 số người dùng internet toàn cầu. Trẻ em sử dụng mạng internet cho nhiều mục đích, bao gồm học tập, giải trí, và giao lưu bạn bè. Tuy nhiên, ở độ tuổi này, các em lại thường ít được trang bị đủ các kỹ năng tự vệ, có nguy cơ chịu nhiều rủi ro và bị xâm hại nhiều hơn như: bị tiết lộ thông tin bí mật cá nhân và sử dụng thông tin cá nhân vào các mục đích xấu; dễ bị lôi kéo, kích động để vi phạm pháp luật; xâm hại tình dục; bắt nạt trực tuyến; bị bóc lột và lừa đảo qua các trò chơi trên mạng… Thực tế này cho thấy, cần có những biện pháp mạnh mẽ hơn nữa để bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng.

Khóa học “Kỹ năng số và an toàn Internet dành cho học sinh” vừa được Cục An toàn thông tin (Bộ TT&TT) triển khai và được đăng tải trên nền tảng học trực tuyến mở đại trà là bước đi cụ thể để thực hiện mục tiêu bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng. Đây cũng là bước đi đầu tiên, ý nghĩa, mở ra cơ hội tiếp cận kiến thức, đồng thời trang bị kỹ năng cần thiết để trẻ em an toàn trong thời đại số; được kỳ vọng là nền tảng để xây dựng một cộng đồng an toàn, lành mạnh và sáng tạo trong tương lai. Được tổ chức miễn phí với thời gian học tập linh hoạt, thuận tiện, khóa học này thiết kế bài bản, dễ hiểu, phù hợp với tâm lý và khả năng tiếp thu của trẻ, gồm 5 chủ đề chính: giới thiệu về thế giới số; kiến thức nền tảng số; sức khỏe số; tương tác số; phòng, tránh lừa đảo trên internet. Ngoài lý thuyết còn có bài thực hành, tình huống thực tế, giúp học sinh rèn luyện tư duy phản biện, kỹ năng tự bảo vệ trên môi trường trực tuyến. Nội dung khóa học được cập nhật theo xu hướng công nghệ mới nhất, giúp học sinh biết cách khai thác hiệu quả các nền tảng số phục vụ học tập và phát triển cá nhân.

Trước đó, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 147/2024/NĐ-CP ngày 9/11/2024 về việc quản lý, cung cấp, sử dụng dịch vụ internet và thông tin trên mạng, có hiệu lực thi hành từ ngày 25/12/2024 gồm có nhiều điểm mới, trong đó, bảo vệ trẻ em trên không gian mạng là một điểm nhấn đáng chú ý. Cụ thể, trẻ em dưới 16 tuổi không được tạo tài khoản mạng xã hội; người dưới 18 tuổi không được chơi game quá 180 phút/ngày là các quy định góp phần bảo vệ trẻ em trên không gian mạng.

Hay "Bộ cẩm nang bảo vệ trẻ em trên không gian mạng" năm 2024 tại địa chỉ https://vn-cop.vn/cnbvte2024 do Cục An toàn thông tin, Bộ TT&TT cập nhật và ban hành cũng được xem là một giải pháp quan trọng, nhằm triển khai Chương trình "Bảo vệ và hỗ trợ trẻ em tương tác lành mạnh, sáng tạo trên môi trường mạng giai đoạn 2021 – 2025". Theo đó, phiên bản mới này không chỉ cập nhật những rủi ro trên môi trường mạng đối với trẻ em mà còn cung cấp các công cụ, giải pháp thiết thực, giúp trẻ tự bảo vệ bản thân và hỗ trợ phụ huynh đồng hành cùng con an toàn trên Internet.

Mặc dù còn nhiều thách thức cần giải quyết như: khó khăn trong việc gỡ bỏ nội dung không lành mạnh từ các nền tảng nước ngoài; thiếu nhân lực và trang thiết bị kỹ thuật để xử lý thông tin và kết nối quốc tế; sự phối hợp của cha mẹ và người giám hộ còn hạn chế… Song, có thể thấy, hành lang pháp lý để bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng rất được quan tâm và ban hành đầy đủ. Điều này càng khẳng định việc trang bị "vaccine số" cho trẻ em bằng cách dạy kỹ năng tự bảo vệ và tương tác an toàn trên mạng là vô cùng quan trọng trong thời đại hiện nay.

Quỳnh Anh