Vạch thủ đoạn giấu dịch tả heo châu Phi: Bán chạy, mổ chui, ném xác ra môi trường

Chiều ngày 15-7, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường (NN-MT) Phùng Đức Tiến chủ trì họp báo trong công tác chỉ đạo phòng, chống bệnh Dịch tả heo châu Phi. Trong bối cảnh dịch bệnh đang diễn biến phức tạp, vấn nạn giấu dịch tả heo châu Phi trở nên nhức nhối.

Thứ trưởng Bộ NN-MT đề nghị ngăn chặn ngay tình trạng giấu dịch tả heo châu Phi

Thứ trưởng Bộ NN-MT Phùng Đức Tiến cho biết vừa đọc một bài báo phản ánh tình trạng xác heo bị dồn xuống kênh dẫn nước ở Thanh Hóa. Theo đó, Thứ trưởng đề nghị Cục Chăn nuôi và Thú y báo cáo cụ thể tình hình dịch tả heo châu Phi tại các địa phương, đồng thời có giải pháp ngăn chặn.

"Năm 2020, do dịch bệnh, chúng ta đã phải tiêu hủy gần 9 triệu tấn thịt heo, khiến CPI tăng đến 6,73%" - ông Tiến cho biết.

Theo báo cáo của các cơ quan quản lý chuyên ngành thú y địa phương, từ đầu năm 2025 đến nay, cả nước đã xảy ra 514 ổ dịch tại 27 tỉnh, thành phố (sau sáp nhập). Số heo mắc bệnh là hơn 29.642 con, số heo chết và tiêu hủy là 30.462 con.

Hiện nay, cả nước có 248 ổ dịch tại 20 tỉnh, thành phố (sau sáp nhập) chưa qua 21 ngày, số heo mắc bệnh là 19.699 con, số heo chết và tiêu hủy là 20.280 con.

Cục Chăn nuôi và Thú y nhận định bệnh dịch tả heo châu Phi đang có chiều hướng gia tăng, chủ yếu là tái phát các ổ dịch cũ, phát sinh ở loại hình chăn nuôi quy mô nhỏ (bình quân 50-60 con/ổ dịch) tại các hộ gia đình có điều kiện chăn nuôi không đảm bảo an toàn sinh học.

Hiện tượng người chăn nuôi giấu dịch, khi đàn vật nuôi có dấu hiệu nghi mắc bệnh thường không thông báo cho chuyên môn thú y, chính quyền địa phương để được hỗ trợ điều trị, xử lý mà bán chạy lợn, vứt xác ra môi trường làm dịch bệnh lây lan rộng. Hoạt động giết mổ động vật còn chưa được kiểm soát triệt để, một số cơ sở giết mổ vi phạm pháp luật thú y. Vẫn còn trường hợp người nuôi, vận chuyển động vật, vứt xác động vật xuống sông, kênh mương, nơi công cộng làm tăng nguy cơ lây lan dịch…

Qua các kênh thông tin không chính thức, phản ánh từ người dân, các phương tiện truyền thông và các Đoàn công tác của Cục Chăn nuôi và Thú y cho thấy tình trạng giấu dịch, không báo cáo dịch bệnh trên hệ thống đang diễn ra phổ biến, làm lây lan dịch bệnh và thách thức nghiêm trọng cho công tác phòng, chống bệnh.

Giấu dịch tả heo châu Phi, vấn nạn nhức nhối

Tình trạng giấu dịch tả heo châu Phi biểu hiện dưới nhiều hình thức (bán chạy, giết mổ chui, tiêu thụ nội bộ, vứt xác lợn bừa bãi, báo cáo không đúng sự thật, thiếu sự chủ động kiểm tra từ cơ quan chức năng...), chủ yếu xuất phát từ tâm lý sợ thiệt hại kinh tế và thiếu niềm tin vào chính sách hỗ trợ.

Nhận thức người chăn nuôi còn hạn chế, còn bán chạy heo ốm, vứt xác heo ra môi trường (Bình Dương cũ, Thanh Hóa), tâm lý e ngại khi sử dụng vắc-xin Dịch tả heo châu Phi.

Trước tình trạng trên, ông Phan Quang Minh, Phó Cục trưởng Cục Chăn nuôi và Thú y, cho biết sẽ tăng cường giám sát, phát hiện sớm dịch bệnh; tiêu hủy heo mắc bệnh, nghi mắc bệnh dịch tả heo châu Phi, báo cáo kịp thời; tiêm phòng vắc-xin cho đàn heo; xây dựng vùng, cơ sở, chuỗi cơ sở chăn nuôi an toàn dịch bệnh; nghiên cứu đặc điểm dịch tễ bệnh, vắc-xin dịch tả heo châu Phi, đánh giá hiệu quả của vắc-xin với chủng virus tái tổ hợp mới đang lưu hành.

Quản lý chặt chẽ việc chăn nuôi, giết mổ heo, buôn bán heo và việc tiêu thụ các sản phẩm thịt heo; giám sát chặt chẽ các lò mổ, đảm bảo chỉ giết mổ heo khỏe mạnh, có nguồn gốc rõ ràng; áp dụng các biện pháp vệ sinh, tiêu độc khử trùng tại lò mổ; xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm về phòng, chống dịch bệnh và an toàn thực phẩm.

Lê Thúy