Vải vụn kể chuyện bản làng

Minh và Tài với thành quả tái hiện cuộc sống sinh hoạt của đồng bào Cơ Tu bằng vải vụn

Sau hơn một tháng miệt mài ngoài giờ học, các em đã hoàn thành những bức tranh ghép vải đầy sáng tạo. Mỗi bức là một lát cắt về đời sống người Cơ Tu dưới chân dãy Trường Sơn: Thiếu nữ gùi củi về bản trong ánh chiều vàng, em nhỏ nô đùa trước sân, những người phụ nữ dệt zèng, giã gạo trong không gian nhà sàn ấm cúng… Hình ảnh cuộc sống quen thuộc ấy hiện lên sống động qua từng lớp vải vụn thổ cẩm được cắt ghép tinh tế và phối màu đầy cảm xúc.

“Trong lần tham gia hoạt động ngoại khóa của trường, khi vào bản tham quan, chứng kiến cuộc sống, văn hóa của người Cơ Tu thật sinh động và thú vị, vậy là em nghĩ sao không dùng vải vụn để khắc họa lại?”, Thế Tài chia sẻ.

Ban đầu, các em chỉ định dùng vải vụn thông thường, nhưng sau đó quyết định dùng chính vải thổ cẩm do phụ nữ Cơ Tu dệt nên để kể lại câu chuyện văn hóa bản địa. “Một tấm zèng có giá rất đắt. Sau khi được cắt may những bộ quần áo truyền thống, vải vụn thường bị các tiệm may bỏ đi rất lãng phí. Khi biết em xin về để ghép tranh, các dì rất vui, vì những miếng vải vụn vẫn có ích”, Nhật Minh kể.

Bản sắc văn hóa người Cơ Tu được tái hiện khéo léo bằng vải vụn

Dưới đôi bàn tay học trò, vải vụn bỗng trở thành khuôn mặt những thiếu nữ Cơ Tu, những em nhỏ ngây thơ, là mái nhà rông, là núi rừng xanh thẳm hay ánh nắng lúc chiều muộn nhuộm vàng nương rẫy. Đầu tiên chúng em phác thảo hình bằng chì, sau đó dán vải lên. Trong các bức tranh các em làm, có bức tranh cô gái Cơ Tu gùi củi trên rẫy về, có bức là nhà rông thấp thoáng bên cánh đồng bản Hương Giang, nơi những đứa trẻ vùng cao chơi đùa hồn nhiên trong ánh chiều tà. Ấn tượng nhất là bức tranh các bà, các mẹ đang dệt vải - loại vải thổ cẩm đặc trưng của đồng bào Cơ Tu với những hoa văn rực rỡ sắc màu mang theo dấu ấn của núi rừng sâu thẳm.

Cô Nguyễn Thị Nam, giáo viên mỹ thuật Trường THCS thị trấn Khe Tre chia sẻ: “Các em đã thổi hồn vào vải vụn để tái hiện văn hóa Cơ Tu một cách sinh động. Không chỉ khéo tay, các em còn nhạy cảm, quan sát tốt và có tình yêu sâu sắc với văn hóa vùng cao. Đề tài quen thuộc, nhưng các em đã có cách thể hiện rất mới, rất riêng”.

Tại cuộc thi Sáng tạo Thanh thiếu niên nhi đồng cấp huyện, tác phẩm “Tranh ghép vải đánh thức nghề dệt thổ cẩm của dân tộc Cơ Tu” được đánh giá nổi bật về ý tưởng sáng tạo và chiều sâu văn hóa, đã giúp các em giành được giải Khuyến khích. Niềm vui càng nhân lên, khi những bức tranh đang trưng bày trong cuộc thi đã có người yêu thích và hỏi mua để trưng bày trong khu du lịch - nơi du khách quốc tế có thể chiêm ngưỡng một phần hồn cốt miền cao qua đôi tay học trò.

Nhật Minh và Thế Tài đều không phải là người dân tộc thiểu số. Các em là người Kinh, nhưng được sinh ra và lớn lên ở vùng đất Nam Đông (nay là huyện Phú Lộc). “Trong lớp em cũng có các bạn người Cơ Tu. Những ngày lễ, các bạn mặc áo thổ cẩm truyền thống rất đẹp. Thấy văn hóa của người Cơ Tu rất hay, nên em muốn lan tỏa để nhiều người biết đến”, Thế Tài nói.

Cả Nhật Minh và Thế Tài đều là học sinh giỏi nhiều năm liền. Thế Tài từng đoạt giải Nhất môn toán, giải Khuyến khích môn tiếng Anh cấp huyện năm lớp 5. Em thích môn mỹ thuật, ước mơ sau này trở thành kiến trúc sư. Còn Nhật Minh thì nuôi ước mơ trở thành công an, để bảo vệ bản làng. Những ước mơ ấy đang được nuôi dưỡng mỗi ngày từ chính tình cảm chân thành với mảnh đất nơi các em lớn lên, nơi mà những mảnh vải vụn cũng có thể góp tiếng nói gìn giữ nét đẹp văn hóa bản làng.

Tiểu Yến