Văn hóa, văn nghệ dân gian Việt nam 50 năm qua

GS.TS Lê Hồng Lý, Chủ tịch Hội Văn nghệ dân gian Việt Nam phát biểu

Phát biểu tại hội thảo, GS.TS Lê Hồng Lý, Chủ tịch Hội Văn nghệ dân gian Việt Nam nhấn mạnh: “Giai đoạn 1975-2025 là thời kỳ hoạt động phát triển nhất của Hội Văn nghệ dân gian Việt Nam. Hội đã sưu tầm và khôi phục khoảng 1.500 di sản văn hóa dân gian (sử thi, dân ca, lễ hội, trò diễn, diễn xướng...); vinh danh hơn 700 nghệ nhân dân gian, những báu vật nhân văn sống của các dân tộc; đăng cai hoặc kết hợp với các địa phương, các chi hội tổ chức nhiều hội thảo; tư vấn cho các bộ ngành, địa phương về việc xác định các di sản văn hóa dân gian để giữ gìn và phát huy các giá trị văn hóa dân tộc…

Đặc biệt, trong số các di sản văn hóa phi vật thể được UNESCO vinh danh và 655 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia (tính đến ngày 23/6/2025) đều có sự đóng góp của các hội viên Hội Văn nghệ dân gian Việt Nam”.

GS.TS Nguyễn Chí Bền, nguyên Viện trưởng Viện Văn hóa nghệ thuật quốc gia phát biểu

GS.TS Nguyễn Chí Bền, nguyên Viện trưởng Viện Văn hóa nghệ thuật quốc gia (nay là Viện Văn hóa, Nghệ thuật, Thể thao và Du lịch Việt Nam), trình bày những thành tựu của công việc sưu tầm, nghiên cứu văn hóa dân gian Nam Bộ theo loại hình: ngữ văn dân gian (truyện kể, truyện cười, truyện trạng, ca dao, dân ca, tục ngữ, vè câu đố), nghệ thuật dân gian (kiến trúc dân gian), nghệ thuật trình diễn dân gian (dân ca, nhạc lễ, đờn ca tài tử), tri thức dân gian và làng nghề, tín ngưỡng và lễ hội dân gian, nghệ nhân.

GS Nguyễn Chí Bền cũng nêu ra những vấn đề của công tác sưu tầm, nghiên cứu văn hóa dân gian Nam Bộ trong bối cảnh hội nhập quốc tế và cách mạng công nghiệp 4.0, vấn đề nghiên cứu tổng thể văn hóa dân gian Nam Bộ, xây dựng databank văn hóa dân gian Nam Bộ và quảng bá thành tựu nghiên cứu văn hóa dân gian Nam Bộ với bạn đọc trong nước và nước ngoài…

Quang cảnh buổi hội thảo

PGS, TS Trần Thị An, giảng viên cao cấp Trường Khoa học liên ngành và nghệ thuật (Đại học Quốc gia Hà Nội), Hội viên Chi hội Văn nghệ dân gian (Viện Văn học) chia sẻ: “50 năm qua, nếu ví sự phát triển của đất nước như một bức tranh đa sắc màu thì văn học nghệ thuật là một mảng màu. Văn hóa, văn nghệ dân gian như những sắc màu đóng góp vào bức tranh đa sắc đó. Trong bối cảnh chuyển đổi số hiện nay, những nhà sưu tầm, nghiên cứu và quản lý văn hóa, văn nghệ dân gian cần ứng dụng công nghệ thông tin, trí tuệ nhân tạo như một “cánh tay nối dài" cho tiến trình phục dựng các tác phẩm nghệ thuật và bảo tồn di sản văn hóa”.

Hội thảo đã thu hút 154 tham luận, các tham luận tại Hội thảo đã tập trung làm rõ nhiều khía cạnh, những chia sẻ sâu sắc từ các nhà nghiên cứu và những người gắn bó trực tiếp với mạch nguồn văn hóa dân tộc - để từ đó khơi dậy tinh thần bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa, văn nghệ dân gian trong bối cảnh hiện nay.

Hội thảo lần này được giới nghiên cứu đánh giá là hoạt động có ý nghĩa thiết thực, góp phần nhìn lại chặng đường 50 năm bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa dân gian dân tộc, đồng thời định hướng cho công tác nghiên cứu trong giai đoạn mới – gắn kết hơn với đời sống đương đại và tiến trình chuyển đổi số trong lĩnh vực văn hóa.

Phụng Thiên