Vẹn nguyên ký ức về trận chiến Đồi A1

Sinh năm 1934, năm nay dù đã 90 tuổi nhưng khi kể lại những ngày cùng đồng đội tấn công Đồi A1 ở chiến dịch Điện Biên Phủ cách đây tròn 70 năm, đôi mắt của cựu chiến binh (CCB) Mai Đại Xá ở tổ 7, phường Đồng Tiến (TP Hòa Bình) như có lửa, giọng nói trở lên mạnh mẽ như thuở 20 tay cầm súng, bật dậy từ chiến hào hô xung phong...

Cựu chiến binh Mai Đại Xá, tổ 7, phường Đồng Tiến (TP Hòa Bình) kể về những trận đánh ác liệt trên Đồi A1 cách đây 70 năm.

18 tuổi trốn nhà đi bộ đội

Ngôi nhà của gia đình ông trong con ngõ nhỏ những ngày này hầu như lúc nào cũng có khách. Khách ở nhiều thế hệ, có người lớn, trẻ nhỏ, cả những người ông không quen biết. Họ đến để nghe ông kể về những năm tháng hào hùng nhưng đầy tự hào và vinh quang trên chiến trường Điện Biên Phủ năm xưa.

Mái tóc bạc trắng nhưng giọng ông vẫn sang sảng, đôi mắt như sáng lên khi kể về những thời khắc gian khổ mà hào hùng cùng đồng đội tham gia trận chiến trên Đồi A1. Ông kể: Tôi là người miền biển, sinh ra và lớn lên ở Hoằng Hóa (Thanh Hóa). Nhà có 3 anh em trai thì cả 3 đều xung phong đi bộ đội. Năm 1952, khi tôi vừa bước sang tuổi 18, mặc dù không thuộc diện phải đi vì đã có anh trai và em trai đi bộ đội nhưng tôi vẫn trốn nhà theo bạn bè đi bộ đội. Sau quá trình chiến đấu ở các tỉnh khu vực Liên khu 3, cuối năm 1953, đầu năm 1954 đơn vị tôi là Trung đoàn 174, Đại đoàn thép 316 được điều lên tham gia chiến dịch Điện Biên Phủ.

Tại đây, Trung đoàn 174 của ông do Trung đoàn trưởng Nguyễn Hữu An chỉ huy đã phối hợp cùng các đơn vị khác của Đại đoàn 316 và các đơn vị bạn được giao nhiệm vụ đánh, tiêu diện cứ điểm tại Đồi A1.

"Đồi A1 là trận địa khốc liệt nhất, nơi chúng ta phải đánh công kiên dài ngày nhất và ta hy sinh, thương vong lớn nhất”, CCB Mai Đại Xá nhớ lại. Trong trận đánh tại Đồi A1, nhiều đồng chí, đồng đội của ông đã ngã xuống. Mỗi mét hào, mỗi bước tiến trên Đồi A1 trong suốt 38 ngày đêm chiến đấu, tiêu diệt cứ điểm này đều được đánh đổi bằng xương máu của bộ đội. Với ông, đó là những ký ức không bao giờ phai mờ.

Giành chiến thắng, xé toạc cứ điểm điện biên phủ

Thời điểm đó, ông Mai Đại Xá là lính trinh sát, luôn ở tuyến đầu nên được tham gia những trận đánh mặt giáp mặt ác liệt nhất. Ông nhớ lại: Sau 17 đêm đào hào trong những cơn mưa rừng không dứt với biết bao gian khổ, hy sinh, đúng 18h30' ngày 30/3/1954, Trung đoàn 174 nổ súng tấn công vào cứ điểm phòng ngự của địch trên Đồi A1. Sau 6 giờ chiến đấu ta mới chiếm được 3/4 Đồi A1 với thương vong rất lớn, buộc phải rút về sau để củng cố. Sau khi củng cố đội hình chiến đấu Trung đoàn 174 tiếp tục tiến công cứ điểm phòng ngự trên Đồi A1 lần thứ 3. "Lần này cuộc chiến diễn ra khó khăn, gian khổ hơn gấp nhiều lần. Đêm ta đào hào, sáng địch lại ra lấp lại. Hơn nữa điều kiện địa chất ở khu vực này rất rắn, giao thông hào chỉ đào sâu được hơn 1m, rộng 80 - 100cm, lại gặp thời tiết mưa khiến bùn nhão khắp nơi, nên bộ đội ta cơ động rất khó khăn. Trong khi đó địch phòng thủ kiên cố, sử dụng nhiều loại hỏa lực mạnh, vì thế bộ đội ta thương vong nhiều", CCB Mai Đại Xá kể.

Để giải quyết cứ điểm phòng ngự này ta đã "moi ruột” quả đồi, đặt vào đó 964kg thuốc nổ. Vào 20h ngày 6/5/1954, khi tiếng nổ của bộc phá vang lên cũng là lúc tiếng hô xung phong bật dậy từ trong lòng đất. Cứ điểm phòng ngự kiên cố bậc nhất của quân Pháp ở Điện Biên Phủ đã bị Trung đoàn 174, Đại đoàn 316 đánh sập. Từ đây đã xé toang cứ điểm Điện Biên Phủ để vào 16h ngày 7/5/1954, sau 56 ngày đêm "mưa dầm, cơm vắt”, "máu trộn bùn non”, ta đã giành chiến thắng chấn động địa cầu tại Điện Biên Phủ.

Sau khi kết thúc chiến dịch Điện Biên Phủ, CCB Mai Đại Xá ở lại Điện Biên Phủ làm ở Đài PT-TH tỉnh Điện Biên đến năm 1989 nghỉ hưu, về Hòa Bình sinh sống. Suốt quá trình công tác, những câu chuyện trong chiến đấu trên chiến trường Đồi A1 ông tham gia đều được ông truyền tải theo cánh sóng đến với mọi người. "Cách đây gần chục năm tôi có dịp trở lại chiến trường xưa thăm Đồi A1 và những địa điểm đóng quân trước đây, thấy được sự thay đổi của vùng đất này thật mạnh mẽ. Đời sống đồng bào các dân tộc ở Điện Biên ngày càng khởi sắc. Nay chúng tôi tuổi đã cao, khó có thể thực hiện được chuyến đi, nhưng xem báo chí, ti vi, thấy được Điện Biên giờ đổi thay mạnh mẽ, chúng tôi cũng vui lắm", CCB Mai Đại Xá tâm sự.

Mạnh Hùng