Vì sao bay từ Tân Sơn Nhất đến Long Thành mất 30 phút?

Chuyến bay chiều 15/12 là chuyến bay hàng không dân dụng đầu tiên hạ cánh tại sân bay Long Thành. Ảnh: VNA.

Khoảng 15h33 ngày 15/12, chuyến bay mang số hiệu VN5001 được Vietnam Airlines khai thác bằng tàu bay Boeing 787 Dreamliner đã cất cánh từ sân bay Tân Sơn Nhất (TP.HCM) và hạ cánh tại sân bay Long Thành (Đồng Nai) lúc 16h.

Đây là sự kiện mang tính lịch sử, mở ra kỷ nguyên mới của ngành hàng không tại "siêu" cảng lớn nhất cả nước.

Dù khoảng cách địa lý giữa sân bay Tân Sơn Nhất và Long Thành không xa, thời gian thực hiện chuyến bay khoảng 30 phút thực tế không phải là điều bất thường trong hoạt động hàng không, đặc biệt với các chuyến bay kỹ thuật hoặc bay nghiệm thu.

Chia sẻ với Tri Thức - Znews, phi công tại một hãng hàng không trong nước cho biết con số 30 phút thường được tính theo block time, tức là thời gian từ lúc máy bay bắt đầu lăn bánh rời sân đỗ tại Tân Sơn Nhất cho đến khi dừng hẳn tại sân đỗ ở Long Thành.

Thời gian này không chỉ bao gồm thời gian bay trên không mà còn cả quá trình taxi, chờ cất cánh, tiếp cận và lăn vào sân đỗ.

Bên cạnh đó, do hai sân bay nằm trong khu vực không phận có mật độ khai thác cao, máy bay không thể bay thẳng theo đường chim bay mà phải tuân thủ các đường bay được thiết kế sẵn, nhằm bảo đảm an toàn và giãn cách với các chuyến bay khác.

Trong nhiều trường hợp, có thể tàu bay phải bay vòng qua các điểm dẫn đường hoặc thực hiện giữ chờ theo yêu cầu của kiểm soát không lưu.

Một yếu tố khác là với chặng bay rất ngắn, máy bay vẫn phải thực hiện đầy đủ các quy trình cất cánh, leo cao an toàn và giảm độ cao để tiếp cận hạ cánh. Thời gian leo và hạ chiếm tỷ trọng lớn trong toàn bộ chuyến bay, khiến tổng thời gian thực hiện không giảm nhiều so với các chặng bay dài hơn.

Riêng với chuyến bay "xông đất" sân bay Long Thành, đây là chuyến bay mang tính kỹ thuật, nhằm kiểm tra khả năng phối hợp giữa tổ bay và hệ thống điều hành không lưu. Do đó, đường bay và thời gian khai thác được thiết kế theo hướng ưu tiên an toàn, đánh giá hệ thống, thay vì tối ưu thời gian.

Theo khuyến cáo của Tổ chức Hàng không Dân dụng Quốc tế (ICAO), các chuyến bay liên quan đến sân bay mới hoặc giai đoạn đầu khai thác thường áp dụng phương án bay thận trọng hơn, bao gồm cả việc kéo dài thời gian tiếp cận và tăng cường giám sát không lưu.

Hình ảnh từ buồng lái chuyến bay lịch sử tại sân bay Long Thành Cơ trưởng Trần Tuấn Hưng cầm lái chiếc Boeing 787-9 cất cánh từ Tân Sơn Nhất hạ cánh sân bay Long Thành, đánh dấu lần đầu tiên "siêu" cảng hàng không đón chuyến bay dân dụng.

Cục trưởng Hàng không Việt Nam Uông Việt Dũng nhìn nhận chuyến bay kỹ thuật hạ cánh thành công là mốc quan trọng của hàng không Việt Nam, có ý nghĩa then chốt trong việc kiểm chứng thực tế toàn bộ hệ thống phục vụ khai thác bay như dẫn đường, thông tin liên lạc, điều hành bay; quy trình tiếp nhận, điều phối tàu bay; hệ thống chiếu sáng đường băng, đường lăn, sân đỗ.

Trong khi đó, Tổng công ty quản lý bay Việt Nam (VATM) đánh giá trong chuyến bay kỹ thuật, tàu bay Boeing 787-9 được các cơ sở điều hành bay thực hiện chuyển giao kiểm soát đúng vị trí, đúng thời điểm theo phương thức bay đã được phê chuẩn.

Tại đài kiểm soát không lưu Long Thành, kiểm soát viên không lưu đã cấp huấn lệnh dẫn dắt tàu bay tiếp cận theo phương thức tiếp cận bằng thiết bị và thực hiện hạ cánh an toàn xuống đường băng số 1.

Ngay sau khi hạ cánh, hoạt động điều hành mặt đất được triển khai theo đúng quy trình. Kiểm soát mặt đất phối hợp với xe dẫn đường đưa tàu bay di chuyển về vị trí quy định.

Ở lượt cất cánh, các huấn lệnh được cấp phát đầy đủ trước khi tàu bay rời mặt đất và được chuyển giao trở lại cho APP Tân Sơn Nhất, khép lại chu trình bay kỹ thuật đầu tiên tại sân bay Long Thành.

Song hành với hoạt động bay, các hệ thống CNS/ATM gồm thông tin, dẫn đường và giám sát như ILS/DME, radar giám sát và hệ thống đèn hiệu đường băng đều vận hành ổn định. Các lực lượng hỗ trợ như cứu nạn cứu hộ hàng không cấp độ 9, an ninh và y tế hàng không được triển khai theo đúng phương án.

"Kết quả của chuyến bay kỹ thuật đầu tiên là cơ sở quan trọng để VATM và các đơn vị liên quan tiếp tục hoàn thiện phương thức bay và quy trình điều hành, chuẩn bị cho giai đoạn khai thác tiếp theo của sân bay Long Thành theo kế hoạch", đại diện VATM nhấn mạnh.

Diệu Thanh