Vì sao cần hỗ trợ tâm lý cho người nhiễm HIV?

HIV không chỉ là bệnh lý mà còn là gánh nặng tâm lý

Ngay khi nhận kết quả chẩn đoán, người nhiễm HIV thường phải trải qua cú sốc tinh thần rất lớn. Họ lo lắng cho sức khỏe, bất an về tương lai, từ đó dễ rơi vào trạng thái trầm uất. Nếu thiếu đi sự hỗ trợ tâm lý kịp thời, những cảm xúc tiêu cực này có thể làm suy giảm ý chí điều trị và ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng cuộc sống.

TS. BS. Trịnh Thị Bích Huyền, Trưởng phòng Khám và Điều trị Ngoại trú, Viện Sức khỏe Tâm thần, Bệnh viện Bạch Mai chia sẻ: "Tôi từng gặp một nam bệnh nhân xin xét nghiệm HIV. Khi trả kết quả, tôi phải giải thích rằng cần làm thêm kỹ thuật khẳng định, lập tức gương mặt cậu ấy hiện rõ sự hoảng sợ và lo lắng. Cuối buổi hôm đó, cậu không quay lại nhận kết quả nữa. Dù đã cố gắng liên hệ qua số điện thoại cung cấp nhưng cũng không kết nối được. Trường hợp ấy để lại trong tôi ấn tượng sâu sắc - nỗi sợ hãi và mặc cảm có thể khiến người bệnh chọn cách chạy trốn khỏi sự thật, thay vì đối diện và bắt đầu điều trị”.

Không chỉ phải chiến đấu với bệnh tật, người nhiễm HIV còn đối mặt với rào cản định kiến xã hội. Cảm giác bị tách biệt, mặc cảm hay sợ bị phát hiện khiến họ khép mình và ít chia sẻ với người thân. Sự kỳ thị từ cộng đồng dễ làm bệnh nhân thêm tự ti, mất kết nối xã hội và khó duy trì động lực sống khỏe, dù y học hiện nay đã 'biến' HIV thành bệnh mạn tính có thể kiểm soát.

Trong bối cảnh đó, hỗ trợ tâm lý đóng vai trò như một điểm tựa. Thông qua tư vấn và đồng hành, người bệnh được khuyến khích nhìn nhận tình trạng của mình một cách thực tế hơn, bớt đi mặc cảm và lấy lại sự tự tin. Đây chính là nền tảng quan trọng để họ có thể tiếp tục điều trị và sống vững vàng về tinh thần.

Tâm lý vững vàng giúp duy trì hiệu quả điều trị

Điều trị HIV bằng thuốc kháng virus (ARV) đòi hỏi bệnh nhân phải tuân thủ chặt chẽ phác đồ suốt đời. Tuy nhiên, tình trạng lo âu, trầm cảm hoặc căng thẳng kéo dài có thể làm giảm khả năng tuân thủ thuốc. Khi bỏ liều hoặc uống thuốc không đúng giờ, hiệu quả điều trị giảm đi rõ rệt, đồng thời tăng nguy cơ kháng thuốc.

Hỗ trợ tâm lý giúp người nhiễm HIV nhận ra tầm quan trọng của điều trị sớm, đồng thời củng cố niềm tin để gắn bó lâu dài với thuốc và đội ngũ y tế.

Không ít người sau khi biết mình nhiễm HIV đã rơi vào mặc cảm hoặc quá tải tâm lý đến mức từ chối điều trị. Sự chần chừ này khiến virus tiếp tục phát triển, hệ miễn dịch nhanh chóng suy yếu và sức khỏe bị đe dọa nghiêm trọng. Hỗ trợ tâm lý giúp họ nhận ra tầm quan trọng của điều trị sớm, đồng thời củng cố niềm tin để gắn bó lâu dài với thuốc và đội ngũ y tế.

Khi tâm lý ổn định, người nhiễm HIV có khả năng kiểm soát tốt hơn các thói quen sống như dinh dưỡng, tập luyện và phòng tránh lây nhiễm cho người khác. Họ cũng dễ mở lòng hơn với người thân, từ đó nhận thêm động lực và hỗ trợ xã hội để duy trì phác đồ điều trị lâu dài.

Hỗ trợ tâm lý giúp người bệnh hòa nhập cộng đồng

Theo TS. BS. Trịnh Thị Bích Huyền, một trong những rào cản lớn nhất mà người nhiễm HIV gặp phải chính là kỳ thị xã hội. Sự phân biệt đối xử có thể xuất hiện ngay trong gia đình, nơi làm việc hay hệ thống y tế. Điều này khiến bệnh nhân cảm thấy cô lập, mất niềm tin, giảm chất lượng cuộc sống.

Hỗ trợ tâm lý đóng vai trò như cầu nối, giúp người bệnh lấy lại sự tự tin để tham gia vào các hoạt động cộng đồng. Tư vấn tâm lý không chỉ tập trung vào việc giải tỏa cảm xúc tiêu cực, mà còn giúp người bệnh xây dựng kỹ năng ứng phó với sự kỳ thị. Khi tự tin hơn, họ có thể chủ động tạo dựng các mối quan hệ xã hội lành mạnh và duy trì một cuộc sống bình thường.

Ngoài ra, hỗ trợ tâm lý còn có tác động lan tỏa đến gia đình và người thân của bệnh nhân. Khi được trang bị kiến thức và kỹ năng đồng hành, gia đình sẽ trở thành chỗ dựa vững chắc, giúp giảm bớt gánh nặng tinh thần cho người bệnh. Nhờ đó, người nhiễm HIV không chỉ sống khỏe hơn về thể chất, mà còn có được hạnh phúc trong đời sống tinh thần.

Mời bạn đọc xem tiếp video:

Cảnh báo nhiễm HIV trong nhóm thanh thiếu niên | SKĐS

An Minh