Vì sao đột quỵ, đái tháo đường, suy thận ngày càng phổ biến ở người trẻ?
Các bệnh như đột quỵ, cao huyết áp, đái tháo đường và suy thận thường xuất hiện chủ yếu ở người cao tuổi, đang ngày càng phổ biến ở người trẻ tuổi.
Chiều 13/11, tại Hà Nội, Trung ương Hội Thầy thuốc trẻ Việt Nam tổ chức tọa đàm "Gánh nặng bệnh mạn tính và tiềm năng ứng dụng chuyển đổi số trong quản lý bệnh".
Tọa đàm đã cung cấp nhiều thông tin về xu hướng trẻ hóa của các bệnh mạn tính đang trở thành mối lo ngại lớn cho sức khỏe cộng đồng. Các bệnh như đột quỵ, cao huyết áp, đái tháo đường và suy thận thường xuất hiện chủ yếu ở người cao tuổi, đang ngày càng phổ biến ở người trẻ tuổi.
Đơn cử, 10% người bị đột quỵ thuộc độ tuổi 18 – 35 (theo thống kê của Trung tâm Đột quỵ Bệnh viện Bạch Mai); có 5 – 12% người trẻ dưới 35 tuổi mắc cao huyết áp. Nhiều trường hợp dưới 20 tuổi được chẩn đoán mắc bệnh đái tháo đường tuýp 2. Mỗi năm Việt Nam có thêm 8.000 người bị suy thận, trong đó có nhiều bệnh nhân dưới 30 tuổi.
Tại tọa đàm, anh Nguyễn Hữu Tú - Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hội thầy thuốc trẻ Việt Nam cho biết, có sự gia tăng và biến đổi về các yếu tố nguy cơ, trong đó có thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng, tiêu thụ đồ uống có hàm lượng đường cao gia tăng.
Theo số liệu của Bộ Y tế, chỉ trong vòng 2 năm, tỉ lệ sử dụng thuốc lá điện tử trong học sinh 13 - 15 tuổi đã gia tăng một cách đáng kể (từ 3,5% năm 2022 lên 8% năm 2023). Sử dụng thuốc lá điện tử cao ở nhóm tuổi trẻ (15 - 24 tuổi) với tỷ lệ là 7,3%; nhóm tuổi 25 - 44 tuổi là 3,2% và nhóm tuổi 45 - 64 tuổi là 1,4%.
Tại Việt Nam, qua tổng hợp báo cáo của gần 700 cơ sở khám bệnh, chữa bệnh cho thấy năm 2023 đã có 1.224 ca nhập viện do sử dụng thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng. Triệu chứng khi nhập viện chủ yếu do: dị ứng, ngộ độc, tổn thương phổi cấp.
Lượng tiêu thụ đồ uống có đường ở Việt Nam, từ năm 2002 - 2018, đã tăng từ 6,6 lít/người/năm lên 50,7 lít/người/năm, gấp 7 lần trong 15 năm.
Việt Nam đứng thứ ba trong khu vực Đông Nam Á về tiêu thụ trà sữa, với quy mô thị trường đạt khoảng 362 triệu USD.
Theo anh Nguyễn Hữu Tú, từ thực trạng trên, ngành y tế đã đưa ra một số kiến nghị, trong đó có việc đề nghị Quốc hội kịp thời ban hành quy định để cấm toàn diện các sản phẩm này trước khi việc sử dụng trở nên phổ biến hơn, như: cấm sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu, quảng cáo, sử dụng các sản phẩm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng.
Ngành Y tế đề xuất áp thuế 40% với các mặt hàng đồ uống có hàm lượng đường cao. Nếu áp dụng mức thuế trên, thu ngân sách là khoảng 17,4 nghìn tỷ đồng.
Còn nghiên cứu được tiến hành bởi trường ĐH Y tế Công cộng ước tính, mức thuế suất 40% sẽ dẫn đến giảm tiêu dùng và giảm được 2% tỷ lệ thừa cân, 1,5% tỷ lệ béo phì, phòng tránh được hơn 81.000 ca đái tháo đường type 2 và tiết kiệm được 24,55 triệu USD chi phí y tế.
Nhiều ý kiến đã trao đổi, thảo luận về tiềm năng của việc ứng dụng chuyển đổi số trong y tế như: sử dụng AI trong chẩn đoán hình ảnh, hồ sơ sức khỏe điện tử, khám bệnh từ xa… góp phần tăng cường khả năng chẩn đoán và điều trị chính xác; tối ưu hóa quy trình chăm sóc và quản lý y tế; hỗ trợ nghiên cứu và phát triển y học.