Vì sao giải ngân vốn đầu tư công ở TP. Sông Công chậm tiến độ?
Giải ngân vốn đầu tư công trên địa bàn TP. Sông Công đang chậm tiến độ. Nguyên nhân chủ yếu là do vướng mắc trong khâu giải phóng mặt bằng một số dự án.
Do chưa giải phóng được mặt bằng, nhà thầu thực hiện Dự án các khu dân cư và khu chức năng hai bên tuyến đường du lịch Sông Công - Núi Cốc (Khu số 1) phải thi công cầm chừng.
Trên địa bàn TP. Sông Công hiện có 12 dự án đầu tư công đang được triển khai. Địa phương cũng đang có 24 dự án ở bước chuẩn bị đầu tư, dự kiến cuối năm 2024 sẽ khởi công 2 dự án.
Tính đến cuối tháng 10, kết quả giải ngân vốn đầu tư công năm 2024 trên địa bàn ước đạt trên 174 tỷ đồng, bằng 29,17% kế hoạch năm. Trong đó có một số nguồn vốn giải ngân chậm tiến độ, như: Vốn ngân sách tỉnh phân cấp cho cấp huyện thực hiện ước đạt trên 13 tỷ đồng, bằng 34,55% kế hoạch vốn giao; nguồn vốn xây dựng cơ bản khác từ nguồn tăng thu thuế, phí ước thực hiện gần 26 tỷ đồng, bằng 45,23% kế hoạch vốn giao; nguồn vốn cấp quyền sử dụng đất ước giải ngân trên 96,7 tỷ đồng, bằng 22,14% kế hoạch vốn giao…
Ông Trần Quang Hải, Giám đốc Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng TP. Sông Công: Nguyên nhân chính khiến tiến độ giải ngân chưa đạt là do công tác giải phóng mặt bằng (GPMB) ở nhiều dự án còn vướng mắc. Có thể kể đến, như: Dự án đường du lịch Sông Công - Núi Cốc. Dự án có tổng mức đầu tư 320,1 tỷ đồng, thời gian thực hiện từ năm 2022 đến 2025, nhưng hiện nay phần xây lắp mới thực hiện được trên 45% khối lượng hợp đồng. Dự án còn vướng mắc phần diện tích đất ở của gần chục hộ dân (với tổng diện tích cần thu hồi là 1,5ha). Điều này khiến nhà thầu không thể triển khai thi công, đồng nghĩa với việc không có khối lượng để thanh toán.
Dự án các khu dân cư và khu chức năng hai bên tuyến đường du lịch Sông Công - Núi Cốc (Khu số 1) cũng trong tình trạng tương tự. Dự án này có diện tích thực hiện 13,4ha, với nhiều hạng mục như: San nền, đường giao thông, cây xanh, hệ thống cấp thoát nước… với tổng mức đầu tư 188 tỷ đồng.
Hiện nay, công tác bồi thường, GPMB của Dự án mới đạt 64,2% tổng diện tích. Điều này khiến nhà thầu phải thi công theo kiểu “xôi đỗ”, giải phóng được mặt bằng chỗ nào thì thi công chỗ đó.
Lý giải về việc còn vướng mặt bằng trong quá trình thi công, đại diện Trung tâm Phát triển quỹ đất TP. Sông Công cho rằng: Ngoài việc một số hộ dân trong vùng dự án chưa hợp tác bàn giao đất cho đơn vị thi công thực hiện dự án thì Luật Đất đai năm 2024 có hiệu lực từ ngày 01/8/2024, các cơ quan, đơn vị thực hiện thủ tục bồi thường GPMB theo Luật và các nghị định, thông tư, hướng dẫn mới, trong khi quy định chưa rõ ràng, cụ thể dẫn đến việc chi trả, bồi thường GPMB gặp vướng mắc. Thêm vào đó, quỹ đất tái định cư của thành phố chưa có vị trí độc lập, chủ yếu bố trí tại dự án, do vậy không đáp ứng yêu cầu giao đất tái định cư cho các hộ phải di chuyển chỗ ở.
Dự án đường du lịch Sông Công - Núi Cốc, một trong những dự án trọng điểm của TP. Sông Công, đang vướng mắc trong khâu giải phóng mặt bằng.
Ngoài nguyên nhân chậm tiến độ thực hiện các dự án đầu tư công do vướng mắc trong khâu GPMB thì một số dự án khác đã hoàn thành lựa chọn nhà thầu thi công nhưng đang tạm dừng triển khai để hoàn thiện hồ sơ, thủ tục trình UBND tỉnh giao đất đối với phần diện tích đã bồi thường GPMB theo quy định (như Khu đô thị số 3 và Khu đô thị tổ dân phố 9, phường Mỏ Chè).
Cùng với đó là những yếu tố khách quan trong quá trình thi công như: Một số dự án không điều phối được nguồn đất đắp. Một số dự án đã cơ bản hoàn thành nhưng chưa có nguồn nước sạch để đấu nối nên không nghiệm thu được hạng mục phòng cháy, chữa cháy nên không bàn giao công trình đưa vào khai thác sử dụng.
Từ tháng 6 đến tháng 9 cũng là thời gian mưa nhiều, các nhà thầu khó khăn trong việc triển khai thi công dự án cũng là một trong những nguyên nhân không đủ khối lượng để quyết toán.
Để thúc đẩy tiến độ giải ngân vốn đầu tư công, UBND TP. Sông Công đã chỉ đạo chủ đầu tư tập trung đẩy nhanh tiến độ thực hiện các dự án chuyển tiếp, kéo dài để bàn giao đưa vào khai thác sử dụng. Đồng thời khẩn trương hoàn thành các dự án khởi công mới của năm 2014 và hoàn tất các thủ tục chuẩn bị các bước đầu tư dự án mới theo kế hoạch.
Cùng với đó, thành phố cũng đang từng bước tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong công tác bồi thường GPMB để hoàn thiện các dự án hạ tầng khu dân cư, đường giao thông. Đặc biệt là tập trung tháo gỡ khó khăn, vướng mắc tại các dự án trọng điểm, như: Đường du lịch Sông Công - Núi Cốc; các khu dân cư và khu chức năng hai bên tuyến đường du lịch Sông Công - Núi Cốc; Quảng trường 1/7 TP. Sông Công; công viên TP. Sông Công.
Cùng với đó, UBND TP. Sông Công cũng thường xuyên kiểm tra, giám sát tiến độ thực hiện các dự án, qua đó đôn đốc các nhà thầu triển khai thực hiện các dự án đảm bảo tiến độ; nắm bắt những khó khăn, phối hợp chặt chẽ với các sở, ngành của tỉnh để kịp thời tháo gỡ những vướng mắc và hướng dẫn nhà thầu đẩy nhanh tiến độ dự án.
Liên quan đến công tác GPMB để triển khai các dự án, thời gian qua, Thành ủy Sông Công chỉ đạo các tổ chức đảng tăng cường vai trò lãnh đạo, huy động hệ thống chính trị từ thành phố đến cơ sở trong thực hiện các chủ trương, chính sách, quy định về quy hoạch, đầu tư xây dựng, bồi thường GPMB, quản lý đất đai, triển khai các dự án. Chú trọng tuyên truyền để người dân hiểu lợi ích của các công trình, dự án đầu tư công, từ đó đồng thuận với việc triển khai dự án.
