Vì sao nhiều dự án khu dân cư, khu đô thị dở dang?

Phát sinh nhiều vướng mắc

Theo tổng hợp của Sở Tài nguyên và Môi trường, toàn tỉnh có 160 dự án đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật khu đô thị, khu dân cư sử dụng vốn đầu tư công đã được phê duyệt chủ trương đầu tư, quyết định phê duyệt dự án với hơn 18,5 nghìn lô đất ở. Trong đó, 137 dự án đã phê duyệt chủ trương đầu tư, phê duyệt dự án, đã và đang triển khai thu hồi, bồi thường giải phóng mặt bằng và đã lựa chọn nhà thầu thi công; 23 dự án chưa thực hiện lựa chọn nhà thầu thi công. Các dự án này tập trung nhiều ở thị xã Việt Yên, thành phố Bắc Giang. Tuy nhiên, việc triển khai các dự án này đang gặp khó khăn.

Từ ngày 1/8/2024, các dự án khu đô thị, khu dân cư không được sử dụng vốn đầu tư công để đầu tư. Ảnh: Một dự án khu dân cư phường Bích Động, thị xã Việt Yên.

Nguyên nhân là do từ ngày 1/8/2024, theo quy định của Luật Nhà ở năm 2023, nguồn vốn của Nhà nước để phát triển nhà ở bao gồm: Vốn đầu tư công theo quy định của pháp luật về đầu tư công; vốn từ công trái quốc gia, trái phiếu, vốn hỗ trợ phát triển chính thức, vốn vay ưu đãi của các nhà tài trợ, vốn tín dụng đầu tư phát triển của Nhà nước; vốn huy động từ quỹ phát triển đất, các quỹ tài chính nhà nước ngoài ngân sách khác theo quy định của pháp luật; nguồn vốn Nhà nước sử dụng để phát triển nhà ở công vụ, nhà ở xã hội, nhà ở cho lực lượng vũ trang nhân dân, nhà ở phục vụ tái định cư và cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư, nhà ở thuộc tài sản công khác theo quy định của Luật này.

Toàn tỉnh có 160 dự án đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật khu đô thị, khu dân cư sử dụng vốn đầu tư công đã được phê duyệt chủ trương đầu tư, quyết định phê duyệt dự án với hơn 18,5 nghìn lô đất ở. Trong đó, 137 dự án đã phê duyệt chủ trương đầu tư, phê duyệt dự án, đã và đang triển khai thu hồi, bồi thường giải phóng mặt bằng và đã lựa chọn nhà thầu thi công; 23 dự án chưa thực hiện lựa chọn nhà thầu thi công.

Như vậy, các dự án hạ tầng kỹ thuật khu đô thị, khu dân cư sử dụng vốn đầu tư công trên địa bàn tỉnh không được triển khai, thực hiện theo quy định của Luật Nhà ở năm 2023. Có nghĩa là từ ngày 1/8/2024, căn cứ trên danh mục về dự án khu đô thị, khu dân cư của cấp có thẩm quyền phê duyệt, sau đó các địa phương mới tổ chức đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư và thực hiện các bước tiếp theo.

Tại thị xã Việt Yên đang vướng mắc đối với 21 dự án khu đô thị, khu dân cư với tổng số hơn 1.700 lô đất chưa chuyển mục đích sử dụng đất. Đối với các dự án này, thị xã đều ban hành các quyết định, thực hiện thủ tục về đầu tư trước khi Luật Nhà ở năm 2023 có hiệu lực. Đồng chí Nguyễn Đại Lượng, Chủ tịch UBND thị xã thông tin, nếu không triển khai được các dự án trên sẽ rất khó khăn cho địa phương trong việc thu tiền sử dụng đất. Nghiên cứu văn bản và thực tiễn, thị xã đề xuất, đối với dự án hoàn thành giải phóng mặt bằng tiếp tục cho chuyển mục đích sử dụng đất. Với dự án đã giải phóng mặt bằng nhưng chưa có nhà thầu thi công hạ tầng thì sẽ kết thúc đầu tư công.

Tại huyện Hiệp Hòa có 23 dự án khu dân cư, khu đô thị với diện tích 100 ha đang dở dang. Trong đó, 14 dự án giao một phần diện tích đất, còn lại chưa giao đất. Các dự án chưa giao đất do vướng mặt bằng song đã dùng vốn ngân sách để giải phóng một phần mặt bằng. Huyện đề xuất với dự án đã phê duyệt thực hiện theo vốn đầu tư công trước khi Luật Nhà ở năm 2023 có hiệu lực thì tiếp tục cho thực hiện.

Theo đồng chí Đặng Đình Hoan, Chủ tịch UBND thành phố Bắc Giang, sau khi mở rộng địa giới hành chính, thành phố có 50 dự án khu đô thị, khu dân cư dở dang. Phần lớn các dự án đã được đấu thầu, triển khai giải phóng mặt bằng trước ngày 31/7/2024. Để bảo đảm quy định của Luật Đầu tư công, thành phố vẫn triển khai dự án đã đấu thầu lựa chọn nhà thầu thi công hạ tầng trước ngày 31/7/2024 và giải ngân vốn theo quy định. Các dự án chưa đấu thầu lựa chọn nhà thầu thi công, chưa giải phóng mặt bằng, thành phố đưa ra khỏi danh mục đầu tư công.

Đề xuất một số giải pháp

Việc để các dự án kéo dài, không đưa vào khai thác sẽ gây lãng phí, khó tạo nguồn lực đầu tư phát triển. Trước khó khăn nêu trên, Chủ tịch UBND tỉnh đã chỉ đạo Sở Tài nguyên và Môi trường chủ trì phối hợp với Sở Xây dựng, Sở Kế hoạch và Đầu tư nghiên cứu, tham mưu UBND tỉnh phương án tháo gỡ vướng mắc trong thực hiện các dự án khu đô thị, khu dân cư đã thực hiện các thủ tục đầu tư theo đúng quy định pháp luật, đã tổ chức thu hồi đất, bồi thường, giải phóng mặt bằng dự án nhưng đến nay chưa làm thủ tục chuyển mục đích sử dụng đất, giao đất.

Được biết, thực hiện chỉ đạo, Sở Tài nguyên và Môi trường đã tổ chức buổi làm việc có sự tham gia của cơ quan chuyên môn, lãnh đạo các huyện, thị xã, thành phố. Qua trao đổi đã khẳng định việc sử dụng vốn đầu tư công đầu tư các dự án khu đô thị, khu dân cư được phê duyệt trước ngày 1/8/2024 là phù hợp với Luật Đầu tư công, Luật Nhà ở năm 2014, pháp luật về xây dựng, pháp luật về đất đai. Trên cơ sở thực trạng triển khai các dự án, quy định của pháp luật hiện hành, các ngành liên quan, UBND các huyện, thị xã, thành phố thống nhất đề xuất Ban cán sự Đảng UBND tỉnh xem xét báo cáo Ban Thường vụ Tỉnh ủy yêu cầu UBND các huyện, thị xã, thành phố không phê duyệt chủ trương đầu tư thực hiện dự án hạ tầng kỹ thuật khu đô thị, khu dân cư sử dụng vốn đầu tư công trên địa bàn tỉnh (thực hiện theo Luật Nhà ở 2023).

Đối với các dự án đã phê duyệt chủ trương đầu tư, phê duyệt báo cáo nghiên cứu khả thi đầu tư xây dựng, chưa lựa chọn nhà thầu thi công, UBND các huyện, thị xã, thành phố thống nhất rà soát các thủ tục pháp lý để dừng không triển khai thực hiện các bước tiếp theo của dự án. Với các dự án đã phê duyệt chủ trương đầu tư, quyết định đầu tư, đã triển khai công tác thu hồi, bồi thường giải phóng mặt bằng và đã lựa chọn nhà thầu thi công trước ngày 1/8/2024, cho phép tiếp tục triển khai thực hiện dự án.

Trường Sơn