Viêm gan virus: Phòng bệnh hơn chữa bệnh

Tiêm phòng vaccine là biện pháp hiệu quả để phòng bệnh viêm gan virus. Ảnh: H.Hồ

Nhiễm virus viêm gan cấp tính thường không có triệu chứng hoặc có thể biểu hiện không rõ ràng, những trường hợp nặng có thể gây ra suy gan cấp hoặc diễn biến kéo dài dẫn đến viêm gan mạn, xơ gan và ung thư gan.

* Các loại virus gây viêm gan và đường lây nhiễm

Virus viêm gan có 5 loại gây bệnh chính, đó là virus A, B, C, D và E. Các loại virus này gây bệnh cho mọi lứa tuổi, không phân biệt giới tính, khả năng lây không có giới hạn. Trong 5 loại virus viêm gan này, virus viêm gan B và C có ảnh hưởng đến sức khỏe con người nhiều nhất. Virus viêm gan B và C là nguyên nhân gây ung thư gan hàng đầu, ước tính có khoảng 57% các trường hợp xơ gan và 78% trường hợp ung thư gan tiên phát do nhiễm virus viêm gan B và C.

Virus viêm gan A (HAV): Có trong phân của người nhiễm bệnh và thường lây truyền qua nguồn nước hoặc thực phẩm bị ô nhiễm. Quan hệ tình dục không bảo vệ cũng có thể lây truyền HAV. Bệnh viêm gan do HAV thường nhẹ, sau đó hoàn toàn bình thường và có miễn dịch với loại virus này. Tuy nhiên, nhiễm HAV cũng có thể gây bệnh nghiêm trọng và đe dọa tính mạng. Hiện nay đã có vaccine tiêm phòng viêm gan virus A.

Virus viêm gan B (HBV): Lây truyền qua đường máu, đường tình dục và mẹ truyền sang con. Khả năng lây lan của HBV rất mạnh, chỉ cần một xây xát nhỏ trên da và niêm mạc khi tiếp xúc với máu người nhiễm virus (qua kim tiêm, kim châm cứu, dụng cụ y tế, cắt móng tay, bàn chải đánh răng...) cũng có nguy cơ cao bị nhiễm HBV. Hiện nay đã có vaccine tiêm phòng viêm gan virus B an toàn, hiệu quả.

Virus viêm gan C (HCV): Chủ yếu lây truyền qua đường máu. Điều này có thể xảy ra thông qua truyền máu và các chế phẩm máu bị nhiễm HCV, một số nguyên nhân khác như châm cứu, bấm lỗ tai, xăm mình... mà các dụng cụ hành nghề không tuyệt đối vô khuẩn. Lây truyền qua đường tình dục và từ mẹ sang con cũng có, nhưng ít phổ biến hơn nhiều. Hiện chưa có vaccine tiêm phòng viêm gan virus C.

Virus viêm gan D (HDV): Nhiễm HDV chỉ xảy ra với người đã nhiễm HBV. Việc nhiễm cả 2 virus này sẽ làm cho bệnh nặng hơn. Vaccine tiêm phòng HBV có tác dụng phòng cho cả HDV.

Virus viêm gan E (HEV): Đường lây truyền cũng giống HAV. Đã có vaccine tiêm phòng HEV nhưng chưa được phổ biến rộng rãi.

* Cần làm gì để phòng bệnh?

Đầu tiên cần tiêm phòng vaccine đầy đủ và sớm nhất có thể. Trẻ sơ sinh phải được tiêm chủng viêm gan B càng sớm càng tốt, tốt nhất là trong vòng 24 giờ sau khi sinh. Với thanh thiếu niên và người lớn, cần xét nghiệm máu xem đã bị nhiễm viêm gan B chưa. Nếu chưa bị mà cơ thể chưa có kháng thể thì cần tiêm phòng ngay để bảo vệ cho bản thân mình.

Ngoài ra, để phòng ngừa các bệnh viêm gan do virus, trước tiên cần kiểm soát đường lây nhiễm. Đối với bệnh viêm gan virus A và E: nấu chín thức ăn và ăn khi còn nóng. Không ăn những thực phẩm còn sống, tái như gỏi cá sống, tiết canh... Uống nước đun sôi để nguội. Thường xuyên rửa tay bằng xà phòng và nước sạch sau khi đi vệ sinh, sau khi thay tã cho em bé, trước khi nấu ăn và trước khi ăn. Rửa rau và trái cây bằng nước sạch, tốt nhất là dưới vòi nước chảy. Đối với bệnh viêm gan virus B, C và D: không dùng chung bơm kim tiêm, kim xăm mình, môi, lông mày và các vật dụng cá nhân như bàn chải răng, dao cạo... với người khác. Không để các vết thương bị hở tiếp xúc trực tiếp với máu của người khác. Sử dụng bao cao su đúng cách khi quan hệ tình dục.

Đối với người đã bị nhiễm virus viêm gan thì một chế độ ăn uống hợp lý sẽ giúp người bệnh tăng cường khả năng kiểm soát được bệnh của mình. Nên ăn nhiều rau xanh và trái cây, hạn chế ăn muối, chất ngọt và chất béo, không hút thuốc lá, uống rượu bia và cần thận trọng khi sử dụng các loại thuốc vì một số thuốc có thể gây độc cho gan như: thuốc an thần, thuốc giảm đau - chống viêm...

Hồng Hồ