Việt Nam bến đỗ mới cho cuộc đua ngành Chip toàn cầu

Ngành công nghiệp sản xuất chip bán dẫn đã chứng kiến tốc độ phát triển nhanh chóng tại Việt Nam. Hiện tại, Việt Nam đóng góp khoảng 1% vào công suất toàn cầu về lắp ráp, thử nghiệm và đóng gói chip (ATP).

Theo báo cáo của Hiệp hội Công nghiệp Bán dẫn Hoa Kỳ và Boston Consulting Group, con số này dự kiến sẽ tăng lên từ 8-9% vào năm 2032, nhờ các khoản đầu tư từ các tập đoàn lớn. Đây là một tín hiệu cho thấy tiềm năng của Việt Nam trong việc nâng cao chuỗi giá trị công nghệ trong tương lai.

Việt Nam trở thành nam châm trong ngành chip với nguồn nhân lực chất lượng, giá cả phải chăng.

Sức hút của thị trường Chip Việt Nam

Với xu hướng chuyển dịch sản xuất ra khỏi Trung Quốc, Việt Nam đã trở thành lựa chọn ưu tiên của nhiều nhà sản xuất lớn nhằm giảm rủi ro về chuỗi cung ứng và tăng cường sự ổn định trong sản xuất. TS Võ Xuân Hoài, Phó Giám đốc Trung tâm Đổi mới sáng tạo quốc gia (NIC), Bộ Kế hoạch và Đầu tư, cho biết thời gian gần đây nhiều tập đoàn công nghệ bán dẫn quốc tế đã đến Việt Nam để tìm hiểu cơ hội. Các doanh nghiệp lớn trong lĩnh vực đóng gói thử nghiệm chất bán dẫn cũng đã bắt đầu xây dựng nhà máy tại đây. Điều này cho thấy Việt Nam có một hệ sinh thái bán dẫn tốt, hấp dẫn các nhà đầu tư quốc tế.

Một loạt các công ty lớn trong ngành sản xuất chip đang mở rộng hoạt động tại Việt Nam, như Amkor Technology, Hana Micron và Intel.

Amkor Technology, tập đoàn có trụ sở tại Hoa Kỳ, đã công bố kế hoạch đầu tư trị giá 1,6 tỷ USD để xây dựng nhà máy tại Việt Nam. Nhà máy này, với diện tích 200.000 mét vuông, sẽ là cơ sở lớn và tiên tiến nhất của Amkor, chuyên cung cấp khả năng đóng gói bán dẫn thế hệ mới.

Hana Micron, một công ty Hàn Quốc, cam kết đầu tư 1,3 nghìn tỷ won (tương đương khoảng 930 triệu USD) đến năm 2026 để sản xuất bộ nhớ và bao bì chip tại Việt Nam. Phó chủ tịch Hana Micron, ông Cho Hyung Rae, cho biết việc mở rộng này nhằm đáp ứng nhu cầu chuyển dịch sản xuất ra khỏi Trung Quốc của các khách hàng.

Intel, tập đoàn bán dẫn lớn nhất thế giới, cũng đã xây dựng nhà máy lắp ráp và thử nghiệm chip lớn nhất thế giới ở Việt Nam và đã tham gia mạnh mẽ vào triển lãm bán dẫn quốc tế đầu tiên tổ chức tại Hà Nội.

Không chỉ các tập đoàn nước ngoài, các doanh nghiệp Việt Nam cũng đang bắt đầu chú ý đến thị trường tiềm năng này.

FPT đã đầu tư vào việc xây dựng một nhà máy thử nghiệm chip gần Hà Nội. Dự kiến sẽ đi vào hoạt động vào đầu năm tới, nhà máy này sẽ tăng quy mô lên gấp ba vào năm 2026, với tổng vốn đầu tư ước tính khoảng 30 triệu USD.

Sovico Group cũng đang tìm kiếm đối tác nước ngoài để cùng đầu tư vào cơ sở ATP tại Đà Nẵng. Đây là một phần trong chiến lược phát triển dài hạn của tập đoàn để tham gia sâu vào chuỗi cung ứng ngành bán dẫn.

Không chỉ dừng lại ở các hoạt động lắp ráp và đóng gói, Việt Nam còn hướng tới mục tiêu sản xuất chip bán dẫn. Tập đoàn viễn thông Viettel có kế hoạch xây dựng nhà máy đúc chip đầu tiên của Việt Nam. Đây là một động thái phù hợp với mục tiêu của chính phủ về việc có ít nhất một nhà máy đúc chip hoạt động vào năm 2030, nhằm giảm bớt sự phụ thuộc vào nhập khẩu và nâng cao năng lực sản xuất trong nước.

Thị trường và cơ hội phát triển

Dù tiềm năng là rất lớn, Việt Nam cũng phải đối mặt với những thách thức nhất định khi tham gia vào ngành công nghiệp bán dẫn. Sản xuất chip bán dẫn đòi hỏi lượng đầu tư khổng lồ, từ cơ sở hạ tầng đến công nghệ.

Bà Nguyễn Thị Bích Yến, chuyên gia cao cấp của Soitec Group, cho biết, ngành bán dẫn đang chuyển hướng sang công nghệ đóng gói tiên tiến, mở ra cơ hội cho các quốc gia mới, nhưng cũng đòi hỏi Việt Nam cần đầu tư vào các phòng thí nghiệm cho các trường đại học và phần mềm thiết kế chip LED, một lĩnh vực mà Việt Nam có thể tận dụng để đón đầu xu hướng.

Nguồn nhân lực là yếu tố then chốt để đảm bảo thành công cho ngành công nghiệp bán dẫn tại Việt Nam. Chính phủ Việt Nam đặt mục tiêu đào tạo ít nhất 50.000 kỹ sư và nhà thiết kế chip vào năm 2030, đáp ứng nhu cầu nhân lực cho các công ty đang phát triển tại đây.

Ví dụ, Marvell, một tập đoàn phát triển chip của Hoa Kỳ, đã xây dựng đội ngũ kỹ sư mạnh mẽ tại Việt Nam, với hơn 400 kỹ sư, dự kiến sẽ tăng lên 500 người vào năm 2026.

“Việt Nam sẽ là trung tâm thiết kế chip lớn thứ ba của Marvell, sau trụ sở chính tại Hoa Kỳ và Ấn Độ,” ông Lê Quang Đàm, Tổng giám đốc Marvell Việt Nam cho biết.

Synopsys, công ty sản xuất công cụ thiết kế hàng đầu, cũng đã đánh giá cao Việt Nam như là một điểm đến chiến lược để phát triển nhân tài kỹ thuật.

Ông Robert Li, Phó chủ tịch Synopsys khu vực Đông Nam Á, chia sẻ: “Sự quan tâm mạnh mẽ từ sinh viên và lực lượng lao động Việt Nam, kết hợp với các chương trình hỗ trợ của chính phủ, đang thúc đẩy Việt Nam trở thành trung tâm nhân tài bán dẫn.”

Việt Nam có nhiều lợi thế khi trở thành điểm đến cho ngành công nghiệp chip toàn cầu, đặc biệt là chi phí lao động cạnh tranh, lực lượng lao động trẻ, nhiệt huyết, cùng với chính sách hỗ trợ của chính phủ.

Mặc dù Việt Nam đang nỗ lực đào tạo nhân lực kỹ thuật, nhưng để đáp ứng tiêu chuẩn của ngành công nghiệp bán dẫn tiên tiến đòi hỏi quá trình dài hạn và không dễ dàng. Việc phát triển cơ sở hạ tầng và công nghệ tiên tiến đòi hỏi vốn đầu tư lớn, và sự cạnh tranh gay gắt từ các nước trong khu vực như Thái Lan và Malaysia.

Dưới góc nhìn của các chuyên gia, trong thời gian ngắn hạn, sự tăng trưởng của ngành này ở Việt Nam vẫn phụ thuộc nhiều vào các khoản đầu tư từ các tập đoàn đa quốc gia. Điều này khiến Việt Nam dễ bị ảnh hưởng trước những biến động quốc tế.

Theo dự báo, Việt Nam có cơ hội trở thành "trung tâm R&D" của các công ty lớn như Alchip Technologies và BOS Semiconductors. Với những bước tiến hiện tại và sự quyết tâm từ chính phủ, không khó để hình dung Việt Nam sẽ trở thành một trung tâm thiết kế và sản xuất chip quan trọng trong khu vực trong những năm tới.

Thùy Linh