Việt Nam chi 200-300 triệu USD mỗi năm nhập gà đông lạnh

Người tiêu dùng tăng sử dụng thịt gà

Chia sẻ tại Hội nghị phát triển ngành gia cầm Việt Nam theo chuỗi giá trị bền vững, diễn ra ngày 22/5 tại Hà Nội, bà Trần Ngọc Yến - Giám đốc Phụ trách ngành hàng Công ty Agro Monitor - cho biết, tại Việt Nam, tốc độ tăng trưởng đàn gà lấy thịt giai đoạn 2020-2025 đạt bình quân trên 4%/năm. Tính hết năm 2025, tổng sản lượng thịt gà của Việt Nam đạt gần 2 triệu tấn, trong đó thịt gà trắng chiếm gần 40%. Lượng gà màu thịt xuất bán mỗi năm của Việt Nam hiện đạt khoảng 1,1 triệu tấn/năm.

Hội nghị phát triển ngành gia cầm Việt Nam theo chuỗi giá trị bền vững diễn ra ngày 22/5 tại Hà Nội. Ảnh: N.H

Nhu cầu tiêu thụ thịt gà của Việt Nam tăng liên tục từ năm 2022 trở lại đây do tác động của dịch tả heo châu Phi tới đàn heo khiến giá thịt heo tăng mạnh, làm thịt gà trở nên cạnh tranh hơn.

Cụ thể, nếu năm 2022, thịt gà chỉ chiếm 29% trong cơ cấu tiêu thụ thịt của Việt Nam thì đến năm 2024, con số này đã tăng lên 33%. Trong khi đó, năm 2022, thịt heo chiếm 53% trong cơ cấu tiêu thụ thịt của Việt Nam thì đến năm 2024, con số này giảm xuống còn 48%.

Cũng theo bà Trần Ngọc Yến, cho dù sản xuất thịt gà nội địa của Việt Nam tăng thì quy mô thịt gà nhập khẩu cũng có xu hướng tăng, đặc biệt trong năm 2024. Theo đó, trong giai đoạn 2020-2024, Việt Nam chi mỗi năm 200-300 triệu USD để nhập 200-300 nghìn tấn thịt gà đông lạnh, tăng mạnh so với giai đoạn 2016-2019. Quy mô nhập khẩu thịt gà chiếm khoảng 15-17% tổng lượng thịt gà sản xuất nội địa nhưng chiếm 30% so với lượng gà trắng sản xuất nội địa.

Việt Nam chủ yếu nhập khẩu thịt gà đã chặt mảnh từ Mỹ, trong khi chủ yếu nhập khẩu gà nguyên con từ Hàn Quốc. Mỹ dẫn đầu với hơn 42% thị phần trung bình giai đoạn 2016-2024. Tiếp theo sau là Hàn Quốc, EU và Brazil. Tuy nhiên, từ năm 2020 nhập khẩu thịt gà từ Mỹ có xu hướng giảm do giá gà thịt tại Mỹ tăng.

Về chủng loại, giai đoạn 2020-2023 thì đùi gà là mặt hàng được nhập khẩu nhiều nhất. Tuy nhiên vị trí này sang năm 2024 thuộc về chân gà. Việt Nam chủ yếu nhập khẩu đùi gà từ Mỹ nhưng nhập chân gà từ rất nhiều thị trường.

“Thịt gia cầm chiếm tỷ trọng ngày càng lớn trong tiêu thụ của Việt Nam, trong đó thịt gà đông lạnh nhập khẩu chiếm trên dưới 15%”, bà Trần Ngọc Yến chia sẻ và cho hay, vừa qua, Việt Nam việc giảm thuế nhập khẩu thịt gà cũng tạo áp lực cho ngành chăn nuôi trong nước do phải cạnh tranh với gà nhập khẩu.

Từng bước tham gia chuỗi giá trị toàn cầu

Theo số liệu của Cục Chăn nuôi và Thú y (Bộ Nông nghiệp và Môi trường), năm 2024, tổng đàn gia cầm 584,4 triệu con, tăng 3,3% so với cùng kỳ năm trước, cao nhất trong những năm trở lại đây. Tổng sản lượng thịt gia cầm đạt 2,46 triệu tấn, tăng 6,9%.

Trong đó, Việt Nam đứng thứ 10 thế giới về đầu con với đàn gà, và đứng thứ 2 thế giới về thủy cầm. Sản lượng trứng gia cầm năm 2024 đạt hơn 20,3 tỷ quả.

Việt Nam đứng thứ 10 thế giới về đầu con với đàn gà. Ảnh: Nguyễn Hạnh

Ông Nguyễn Thanh Sơn - Chủ tịch Hiệp hội Gia cầm Việt Nam - cho hay, trải qua nhiều giai đoạn phát triển, đến nay ngành gia cầm đang phải đối mặt với nhiều khó khăn thách thức không nhỏ. Sự tăng trưởng của ngành, nhất là giá trị sản xuất có xu hướng giảm dần, thậm chí ngành hàng này bắt đầu rơi vào giai đoạn khủng hoảng cả về giá, thị trường, về mô hình phát triển,...

Cũng theo ông Nguyễn Thanh Sơn, đã đến lúc Việt Nam tham gia chuỗi giá trị toàn cầu. Để làm được việc này, ngành chăn nuôi cần thay đổi tư duy từ phát triển sản xuất gia cầm sang phát triển kinh tế gia cầm. Chuyển đổi mô hình tăng trưởng từ lượng sang chất và giá trị gia tăng. Tổ chức lại hệ thống sản xuất và thương mại gia cầm cũng như khơi thông thị trường xuất khẩu.

“Muốn chuyển từ phát triển sản xuất sang kinh tế gia cầm phải gắn liền với thị trường, quy mô sản xuất và giá thành sản xuất”, ông Nguyễn Quốc Trung – đại diện doanh nghiệp chăn nuôi gia cầm chia sẻ và cho hay, Thái Lan đứng thứ 7 về sản lượng thịt gà nhưng họ đứng số 1 thế giới về xuất khẩu thịt gà chế biến. Nguyên nhân do họ làm rất tốt về thị trường, thương hiệu và quan trọng nhất giá thành trong chăn nuôi. Ông dẫn chứng, như với con gà trắng, cùng trong bối cảnh phải nhập khẩu thức ăn chăn nuôi, nhưng giá thành của Thái Lan chỉ vào khoảng 24.000 – 25.000 đồng/kg, trong khi tại Việt Nam giá thành chăn nuôi vào khoảng từ 27.000 – 31.000 đồng/kg.

Cũng theo ông Nguyễn Quốc Trung, trong thời gian qua, doanh nghiệp của ông chăn nuôi gà trắng vẫn mang lại hiệu quả rất tốt, con gà màu cũng không bị lỗ. Yếu tố quan trọng đó là doanh nghiệp xác định được chính xác nhu cầu của thị trường và lựa chọn được phân khúc thị trường. Đồng thời, doanh nghiệp cũng tìm giải pháp để giá thành sản phẩm thấp nhất.

Ở góc độ cơ quan quản lý nhà nước, ông Phùng Đức Tiến - Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường - nhấn mạnh, tiềm năng của ngành chăn nuôi rất lớn. Hiện nay, ở trong nước, chia số trứng trên đầu người thì mới được mấy chục quả, chia số thịt cũng mấy kilogam, sữa được hơn 10 lít…

Để thúc đẩy phát triển ngành chăn nuôi, ông Phùng Đức Tiến cho rằng, về quản lý hành chính, cần khẩn trương đưa ra các tiêu chuẩn quy chuẩn, cắt giảm thủ tục hành chính để phù hợp với bối cảnh mới. Ngành chăn nuôi cần chú trọng về khoa học công nghệ, đặc biệt là về sản xuất con giống. Thúc đẩy chế biến, chế biến sâu, cần tạo sự chuyển biến trong quản lý giết mổ nhỏ lẻ, giết mổ gắn với an toàn thực phẩm. Xây dựng chuỗi giá trị, từ giống, thức ăn, phương thức nuôi, chế biến, xúc tiến thương mại.

Cùng đó, tăng cường hợp tác quốc tế gắn với khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo. Công nghệ rất quan trọng, cần xem đây là binh chủng đi tiên phong để đẩy mạnh phát triển, duy trì đà tăng trưởng.

Nguyễn Hạnh