Việt Nam luôn là thành viên đóng góp tích cực vào các hoạt động nhân quyền của Liên hợp quốc

Đoàn Việt Nam do Đại sứ Lê Thị Tuyết Mai làm Trưởng đoàn tham dự Khóa họp lần thứ 51 của HĐNQ Liên hợp quốc, diễn ra từ ngày 12/9 đến ngày 7/10/2022. Ảnh: TTXVN

Vài nét về Hội đồng Nhân quyền Liên hợp quốc

HĐNQ Liên hợp quốc trực thuộc Đại hội đồng Liên hợp quốc, được thành lập năm 2006, là cơ chế quan trọng nhất về quyền con người trong hệ thống Liên hợp quốc; là diễn đàn đối thoại, hợp tác và thúc đẩy cân bằng tất cả các quyền con người; hoạt động trên cơ sở khách quan, hợp tác và đối thoại, trên tinh thần xây dựng, không thiên vị, chọn lọc, chính trị hóa và tiêu chuẩn kép.

HĐNQ Liên hợp quốc có các nhiệm vụ: Thảo luận tình hình, đề cập các vi phạm quyền con người và đưa ra các nghị quyết, khuyến nghị về các vấn đề quyền con người, hàng năm có báo cáo trình Đại hội đồng Liên hợp quốc; ngăn chặn các vi phạm quyền con người thông qua hợp tác và đối thoại; hợp tác chặt chẽ với các chính phủ, tổ chức khu vực, cơ quan nhân quyền quốc gia, các tổ chức phi chính phủ…; thúc đẩy giáo dục, đào tạo, hỗ trợ kỹ thuật, nâng cao năng lực cho các nước; thúc đẩy các nước thực hiện nghĩa vụ và cam kết về quyền con người; kiểm định định kỳ việc thực hiện các nghĩa vụ, cam kết của tất cả các nước về quyền con người dựa trên các thông tin khách quan, tin cậy, thông qua một cơ chế kiểm điểm định kỳ 4-5 năm một lần, trên cơ sở hợp tác và đối thoại.

HĐNQ Liên hợp quốc có 47 nước thành viên, phân bổ cân bằng theo khu vực địa lý (châu Á 13 thành viên, châu Phi 13, Đông Âu 6, Mỹ La tinh và Caribe 8, Tây Bắc Âu và các nước khác 7). Tất cả các nước thành viên Liên hợp quốc đều có quyền ứng cử vào HĐNQ Liên hợp quốc. Đại hội đồng Liên hợp quốc sẽ bầu các thành viên HĐNQ Liên hợp quốc bằng bỏ phiếu kín.

Với vị trí và tầm quan trọng của mình, HĐNQ cùng với Hội đồng Bảo an trở thành những cơ quan trong hệ thống Liên hợp quốc được các nước quan tâm ứng cử nhiều nhất. Mục đích chính của các nước tham gia HĐNQ là đề cao đường lối, chính sách, thành tựu về quyền con người, thúc đẩy các ưu tiên, sáng kiến phù hợp với lợi ích của mình; tranh thủ thông tin, giải thích, vận động, đấu tranh, phản bác các quan điểm chỉ trích của các cơ chế nhân quyền Liên hợp quốc hoặc của các nước khác về tình hình nhân quyền ở nước mình.

Việt Nam tham gia tích cực và có trách nhiệm vào các hoạt động nhân quyền

Việt Nam đã đảm nhiệm thành công vai trò thành viên HĐNQ Liên hợp quốc nhiệm kỳ 2014-2016, góp phần bảo vệ lợi ích quốc gia, nâng cao vị thế, uy tín của đất nước. Việt Nam tham gia tích cực các hoạt động của HĐNQ, thúc đẩy các sáng kiến thể hiện dấu ấn, được cộng đồng quốc tế đánh giá cao như tham gia Nhóm nòng cốt tại HĐNQ về “Biến đổi khí hậu và quyền con người”, trực tiếp là tác giả một số nghị quyết được HĐNQ thông qua bằng đồng thuận về ảnh hưởng của biến đổi khí hậu đối với các nhóm dễ bị tổn thương (phụ nữ, trẻ em…).

Trong những năm qua, Việt Nam đã triển khai nhiều chính sách nhằm đảm bảo quyền con người, trong đó có việc đầu tư phát triển hệ thống giáo dục cho người dân tộc thiểu số ở vùng sâu, vùng xa. Ảnh: Bích Nguyên

Việt Nam cũng là đồng tác giả, đồng bảo trợ hàng chục nghị quyết của HĐNQ Liên hợp quốc trong giai đoạn này. Đồng thời, làm cầu nối thúc đẩy hợp tác và đối thoại giữa các nước, các nhóm nước nhằm thúc đẩy cách tiếp cận cân bằng, tiến bộ, hướng tới con người của HĐNQ trên những vấn đề còn khác biệt như về quyền sức khỏe sinh sản, chống bạo hành với phụ nữ, xóa bỏ phân biệt đối xử và bạo lực… Việt Nam cũng đã thúc đẩy đối thoại trong khuôn khổ HĐNQ giữa các nước liên quan, các tổ chức khu vực và các cơ chế của Liên hợp quốc về quyền con người nhằm giải quyết những quan tâm cụ thể về các vấn đề liên quan đến nhân quyền, nhân đạo; phối hợp với các nước đang phát triển đấu tranh để bảo đảm HĐNQ hoạt động đúng nguyên tắc, thủ tục, không chính trị hóa, không can thiệp công việc nội bộ các nước.

Từ năm 2014 đến 2016, Việt Nam được tín nhiệm bầu làm Điều phối viên ASEAN tại HĐNQ Liên hợp quốc đã góp phần thúc đẩy quan hệ song phương giữa Việt Nam với các nước và nâng cao vị thế quốc tế của đất nước. Việc Việt Nam tiếp tục ứng cử vào HĐNQ Liên hợp quốc, nhiệm kỳ 2023-2025 sẽ góp phần khẳng định nỗ lực, cam kết và thành tựu cũng như khả năng đóng góp của Việt Nam trong bảo vệ và thúc đẩy quyền con người; chủ động phòng ngừa, phát hiện đấu tranh phản bác các luận điệu xuyên tạc, lợi dụng vấn đề dân chủ, nhân quyền để chống phá. Đồng thời, tranh thủ sự ủng hộ của các nước để tăng cường công tác tuyên truyền về thành tựu, thực tế tình hình bảo đảm quyền con người tại Việt Nam.

Cùng với đó, nâng cao vị thế, hình ảnh một nước Việt Nam chủ động, tích cực hội nhập quốc tế, thành viên có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế; góp phần tăng cường quan hệ hợp tác song phương với các nước bạn bè, các nước đối tác, kể cả những nước có quan điểm khác biệt về quyền con người. Thúc đẩy các sáng kiến cụ thể, trong đó tiếp tục đẩy mạnh sáng kiến về “Biến đổi khí hậu và quyền con người”; thúc đẩy hợp tác, đối thoại trên các vấn đề mà quốc tế quan tâm, phù hợp với lợi ích của ta. Tiếp tục nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ, hoàn thiện cơ chế phối hợp, nâng cao hiệu quả sự tham gia của Việt Nam vào các cơ chế đa phương, tạo tiền đề để đưa cán bộ của ta vào làm việc tại các cơ quan của Liên hợp quốc và các tổ chức quốc tế khác.

Như vậy, khi Việt Nam tham gia HĐNQ Liên hợp quốc sẽ giúp các nước, các tổ chức quốc tế có nhận thức đúng hơn về nhân quyền ở nước ta; đồng thời, Việt Nam cũng có điều kiện thuận lợi góp phần vào việc bảo đảm thực thi nhân quyền trên thế giới. Qua đó, góp phần nâng cao uy tín, vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế.

11 giờ 45 phút ngày 11/10/2022 (22 giờ 45 phút cùng ngày theo giờ Việt Nam), Việt Nam đã trúng cử trở thành thành viên của Hội đồng Nhân quyền Liên hợp quốc nhiệm kỳ 2023-2025, tại phiên họp của Đại hội đồng Liên hợp quốc khóa 77 tại New York (Mỹ). 14 thành viên mới của Hội đồng Nhân quyền sẽ đảm nhiệm trọng trách trong nhiệm kỳ 3 năm, bắt đầu vào tháng 1/2023. Với trọng trách mới tại Hội đồng Nhân quyền Liên hợp quốc, Việt Nam sẽ có cơ hội đóng góp vào thúc đẩy tất cả các quyền con người trên cơ sở khách quan, hợp tác và đối thoại.

Nguyễn Phù Nghĩa