Việt Nam nỗ lực đảm bảo nguồn gỗ hợp pháp, hướng tới phát triển lâm nghiệp bền vững

Các đại biểu cùng chụp ảnh lưu niệm tại Diễn đàn. Ảnh GIZ.

Trong hai ngày 11 – 12/9/2025 tại TP.HCM, Cục Lâm nghiệp và Kiểm lâm (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) phối hợp với Tổ chức Hợp tác Quốc tế Đức (GIZ) tổ chức Diễn đàn “Đảm bảo nguyên liệu gỗ hợp pháp hướng tới phát triển lâm nghiệp bền vững tại Việt Nam”.

Sự kiện do ông Trần Quang Bảo, Cục trưởng Cục Lâm nghiệp và Kiểm lâm, cùng ông Jens Schmid-Kreye, Bí thư thứ nhất, Đại sứ quán Đức tại Việt Nam đồng chủ trì. Diễn đàn thu hút 170 đại biểu tham dự trực tiếp và trực tuyến, đến từ các bộ, ngành, địa phương, Đại sứ quán Đức, Phái đoàn Liên minh châu Âu, doanh nghiệp, tổ chức quốc tế và xã hội dân sự.

PHÁT TRIỂN LÂM NGHIỆP BỀN VỮNG

Phát biểu khai mạc, ông Trần Quang Bảo cho biết trong những năm qua, xuất khẩu gỗ và lâm sản của Việt Nam đã có bước tiến mạnh mẽ, đạt kim ngạch 17,3 tỷ USD (năm 2024). Tuy nhiên, mục tiêu đưa kim ngạch xuất khẩu sản phẩm gỗ lên mức 23 – 25 tỷ USD vào năm 2030 đang đặt ra nhiều thách thức. Một trong số đó là yêu cầu ngày càng cao từ các thị trường nhập khẩu về tính hợp pháp của nguyên liệu gỗ.

Theo ông Bảo, Cục Lâm nghiệp và Kiểm lâm đã triển khai nhiều giải pháp, từ quản lý rừng bền vững, cấp chứng chỉ rừng, đến ký kết các hiệp định quan trọng như VPA/FLEGT với Liên minh châu Âu. Những nỗ lực này khẳng định cam kết của Việt Nam trong quản lý rừng bền vững, đồng thời góp phần nâng cao uy tín của gỗ và sản phẩm gỗ Việt Nam trên thị trường quốc tế.

Ông Trần Quang Bảo: "Xuất khẩu gỗ và lâm sản của Việt Nam đã có bước tiến mạnh mẽ". Ảnh GIZ.

Ông Bảo nêu lên 3 mục tiêu lớn của Diễn đàn: Thúc đẩy đối thoại đa bên giữa cơ quan quản lý, doanh nghiệp và tổ chức xã hội; Chia sẻ kinh nghiệm về truy xuất nguồn gốc và kiểm soát chuỗi cung ứng gỗ; Tổ chức các sự kiện bên lề nhằm tìm kiếm giải pháp đảm bảo nguồn nguyên liệu gỗ hợp pháp.

Nhấn mạnh đến tình trạng khai thác và buôn bán gỗ bất hợp pháp trên thế giới ngày càng gia tăng, ông Jens Schmid-Kreye cho biết việc đảm bảo nguồn gỗ hợp pháp đã trở thành thách thức toàn cầu. Đức và Việt Nam đã thống nhất lâm nghiệp là một lĩnh vực hợp tác ưu tiên. Gần 100 triệu EUR đã được Đức đầu tư cho các dự án lâm nghiệp tại Việt Nam, gồm 33 triệu EUR cho hợp tác kỹ thuật và 65 triệu EUR cho hợp tác tài chính. Các dự án tập trung vào quản lý rừng bền vững, bảo vệ rừng và phát triển chuỗi giá trị gỗ hợp pháp.

"Cuối tháng 9/2025, hai dự án hợp tác kỹ thuật quan trọng sẽ hoàn thành, các thành tựu đạt được sẽ được vinh danh tại TP.HCM và Quy Nhơn. Đồng thời, một dự án hợp tác kỹ thuật về quản lý khu bảo tồn cũng đang được triển khai", ông Jens Schmid-Kreye thông tin.

Ông Jens Schmid-Kreye: "Việc xây dựng chuỗi giá trị gỗ hợp pháp và bền vững mang lại lợi ích cho cả nền kinh tế lẫn môi trường". Ảnh GIZ.

Theo ông Kreye, việc xây dựng chuỗi giá trị gỗ hợp pháp và bền vững mang lại lợi ích cho cả nền kinh tế và môi trường. Việt Nam, với ngành chế biến gỗ phát triển, giữ vai trò quan trọng trong đảm bảo gỗ hợp pháp từ nguồn cung đến thị trường.

Thành tựu nổi bật của ngành lâm nghiệp giai đoạn 2021-2024. Nguồn Cục Lâm nghiệp và Kiểm lâm.

“Việc triển khai một hệ thống đảm bảo gỗ hợp pháp hiệu quả là minh chứng cho cam kết của Việt Nam trong ứng phó biến đổi khí hậu, trong đó có mục tiêu đạt phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050. Ngành lâm nghiệp sẽ giữ vai trò then chốt trong chiến lược quốc gia chống biến đổi khí hậu”, ông Kreye nhấn mạnh.

CẬP NHẬT TÌNH HÌNH VÀ ĐỊNH HƯỚNG TIẾP THEO CỦA NGÀNH LÂM NGHIỆP

Trình bày trước các chuyên gia và đại biểu quốc tế về thành tựu, những bước tiến của ngành Lâm nghiệp trong 5 năm qua, ông Vũ Thành Nam, Trưởng phòng, Phòng Sử dụng rừng và Thương mại lâm sản, Cục Lâm nghiệp và Kiểm lâm cho hay cả 34 tỉnh, thành phố của Việt Nam đều có rừng. Ngành đã ban hành Luật Lâm nghiệp 2017, Chiến lược Phát triển lâm nghiệp 2006 – 2020, 2021 – 2030 và Quy hoạch lâm nghiệp quốc gia giai đoạn 2021 – 2030.

Hiện trạng rừng tại Việt Nam. Nguồn Cục Lâm nghiệp và Kiểm lâm

Quan điểm phát triển lâm nghiệp đến năm 2030 là phát triển theo chuỗi giá trị, từ bảo vệ, sử dụng đến chế biến và thương mại; nâng cao giá trị đa dụng của hệ sinh thái rừng; hài hòa mục tiêu kinh tế, xã hội, môi trường; ứng phó biến đổi khí hậu.

Phát triển rừng tại Việt Nam trong giai đoạn 2021-2024. Nguồn Cục Lâm nghiệp và Kiểm lâm.

Các mục tiêu cụ thể gồm: tăng trưởng 5 – 5,5%/năm; xuất khẩu đạt 23 – 25 tỷ USD; trồng mới 345.000 ha rừng/năm; phục hồi 15.000 ha rừng phòng hộ và đặc dụng/năm; khai thác trong nước 50 triệu m³ gỗ; dịch vụ môi trường tăng 5%/năm; độ che phủ rừng ổn định 42 – 43%; 100% rừng được quản lý bền vững; 1 triệu ha rừng có chứng chỉ rừng.

Về pháp luật, đến nay đã ban hành 1 luật, 19 nghị định, 6 quyết định của Thủ tướng, cùng 44 thông tư và 13 chương trình, đề án.

Kết quả quản lý rừng giai đoạn 2021-2024. Nguồn Cục lâm nghiệp và Kiểm lâm.

Chế biến và xuất khẩu lâm sản. Nguồn Cục Lâm nghiệp và Kiểm lâm.

Nhiệm vụ trọng tâm đến năm 2030, ngành lâm nghiệp sẽ sửa đổi Luật Lâm nghiệp và các nghị định hướng dẫn, đồng thời xây dựng Chương trình Bảo vệ và Phát triển rừng 2026 – 2030, Chương trình hành động quốc gia chống sa mạc hóa đến 2030 và tầm nhìn 2050. Bên cạnh đó, sẽ triển khai Quy hoạch Lâm nghiệp 2021 – 2030 cùng 13 chương trình, đề án trọng điểm khác, song song với tăng cường hợp tác quốc tế, bảo vệ rừng và bảo tồn đa dạng sinh học.

Ông Cyril Loisel, Tham tán thứ nhất Phái đoàn EU tại Việt Nam, nhận định quá trình đảm bảo nguyên liệu gỗ hợp pháp giống như "vượt qua một con sông lớn", và hiện các bên đã đi được quá nửa chặng đường. Những năm qua, Việt Nam đã đạt nhiều bước tiến trong xây dựng hệ thống đảm bảo tính hợp pháp.Lưu

Ông Cyril Loisel: "Kỳ vọng trong năm tới, các bước cuối cùng sẽ hoàn tất để cho phép Việt Nam cấp giấy chứng nhận FLEGT".

Theo ông Loisel, năm ngoái EU đã tiến hành đánh giá sơ bộ mức độ sẵn sàng của hệ thống này tại Việt Nam, đưa ra nhiều khuyến nghị. Một số nội dung đã được ủy ban chung thảo luận vào đầu năm nay và sẽ tiếp tục được bàn thảo tại Diễn đàn.

Ông kỳ vọng trong năm tới, các bước cuối cùng sẽ hoàn tất để có thể tiến hành đánh giá chính thức và cho phép Việt Nam cấp giấy chứng nhận FLEGT cho các lô hàng gỗ xuất khẩu. Đây sẽ là bước tiến quan trọng trong lộ trình đảm bảo nguồn gỗ hợp pháp và phát triển lâm nghiệp bền vững của Việt Nam.

Chu Khôi