Việt Nam phát triển vệ tinh 'made in Việt Nam'

Không gian vũ trụ đang trở thành một phần tất yếu trong đời sống hiện đại, từ viễn thông, quản lý tài nguyên đến phòng chống thiên tai. Thành quả này mở ra nhiều cơ hội ứng dụng thiết thực, phục vụ trực tiếp cho phát triển kinh tế - xã hội và nâng cao năng lực khoa học công nghệ của đất nước.

Từ năm 2008, những “đứa con tinh thần” như VINASAT 1, VINASAT 2, VNREDSat-1, MicroDragon hay NanoDragon, không chỉ đánh dấu mốc trưởng thành của ngành vũ trụ Việt Nam, mà còn có thể làm chủ công nghệ: phóng và vận hành vệ tinh cỡ nhỏ. Đây là nền tảng quan trọng để tiến tới chế tạo vệ tinh cỡ lớn, phục vụ nhu cầu quốc phòng, an ninh và kinh tế - xã hội.

Tuy nhiên, để Việt Nam có thể phát triển trong việc thiết kế và chế tạo thành công vệ tinh “made in Vietnam”, phục vụ nghiên cứu khoa học và quan sát Trái đất, vẫn cần có những cơ chế và chính sách đặc thù.

Ông Nguyễn Quân, nguyên Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ, nguyên Chủ tịch Ủy ban Vũ trụ Việt Nam cho rằng: "Cần cấp phép cho các nhà khoa học thử nghiệm trong quá trình nghiêm cứu và phát triển các dự án. Nếu chúng ta thay đổi tư duy, áp dụng cơ chế có kiểm soát, cơ chế sandbox sẽ tạo điều kiện thuận lợi hơn cho các nhà khoa học trong việc thử nghiệm các kết quả nghiên cứu ở ngay Việt Nam và trên không gian của Việt Nam. Chúng ta sẽ nhanh chóng đưa các kết quả nghiên cứu đó phục vụ lợi ích xã hội, đặc biệt là vệ tinh tầm thấp, các vệ tinh viễn thông và viễn thám. Chúng ta có thể tự thiết kế, tự chế tạo và tự đưa lên không gian".

Theo đánh giá của các chuyên gia, không chỉ dừng lại ở công nghệ, vệ tinh “made in Vietnam” còn mở ra khả năng ứng dụng rộng rãi, tất cả đều góp phần phục vụ trực tiếp cho phát triển bền vững đất nước.

Ông Phạm Anh Tuấn, Tổng Giám đốc Trung tâm Vũ trụ Việt Nam cho biết: "Việc ứng dụng công nghệ vũ trụ là giải pháp rất quan trọng cho việc giảm thiểu thiên tai và chống biến đổi khí hậu. Khi chúng ta có một chùm vệ tinh quan sát quốc gia, chúng ta có thể quan sát đất nước ta một cách thường xuyên và kịp thời, thì chúng ta có thể giảm thiểu được 5 đến 10% thiệt hại. Chúng ta cũng sẽ tiết kiệm được 300 đến 400 triệu USD. Việc chúng ta có riêng một hệ thống vệ tinh quan sát của quốc gia, chúng ta đã rất chủ động về dữ liệu vệ tinh, về quan sát trái đất của chúng ta. Và như thế thì chúng ta bảo vệ được chủ quyền và quyền lợi quốc gia, lãnh thổ của chúng ta."

Để những dự án vệ tinh tiếp theo không chỉ mang dấu ấn "Made in Vietnam" mà còn khẳng định trí tuệ Việt Nam trên bản đồ vũ trụ thế giới, nguồn nhân lực cần được đào tạo theo chuẩn quốc tế, gắn với thực tiễn nghiên cứu.

Có thể thấy, việc phát triển vệ tinh “Made in Vietnam” không chỉ là bước tiến công nghệ, mà còn là minh chứng cho sự quyết tâm của người Việt, trong việc làm chủ bầu trời và vươn ra vũ trụ. Từ nền tảng đó, Việt Nam đang dần khẳng định vị thế trong lĩnh vực không gian, mở ra tương lai gắn liền với những ứng dụng thiết thực cho đời sống và phát triển đất nước.

Vân Hồng