Việt Nam thực sự có công nghệ cao và tạo ra thị trường công nghệ

Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng giải trình, tiếp thu các ý kiến đại biểu Quốc hội nêu. Ảnh: Doãn Tấn/TTXVN

Về Luật Công nghệ cao, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho biết đã xác định các loại công nghệ và sản phẩm khoa học công nghệ cần được ưu tiên phát triển và Luật Chuyển giao công nghệ, điều chỉnh hoạt động chuyển giao, thương mại hóa và quản trị công nghệ bao gồm cả công nghệ cao.

Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho rằng, hai luật có mối quan hệ với nhau rất rõ ràng. Luật Công nghệ cao, xác định đối tượng để có chính sách ưu tiên phát triển, Luật Chuyển giao công nghệ là luật điều chỉnh hoạt động.

Theo Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng, mục tiêu sửa đổi 2 luật lần này giúp Việt Nam thực sự có công nghệ cao và tạo ra thị trường công nghệ.

Về Luật Công nghệ cao, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho rằng: Công nghệ cao không chỉ là lĩnh vực ưu đãi đầu tư, mà còn là chiến lược về kinh tế, quốc phòng, an ninh và năng lực cạnh tranh vô giá. Công nghệ cao còn là chủ quyền quốc gia. Đây là thay đổi nhận thức của Đảng ta, Việt Nam đã công bố các danh mục chiến lược làm chủ, đây cũng là "tuyên ngôn" tự chủ, tự cường của Việt Nam về công nghệ.

Luật Công nghệ cao sửa đổi lần này nhằm thể chế hóa các quan điểm trên, phân ra các công nghệ cao, công nghệ chiến lược, công nghệ lõi để quản lý phát triển. Công nghệ cao là để phát triển đất nước; công nghệ chiến lược là ưu tiên quốc gia để tự chủ cần có chính sách đặc biệt; công nghệ lõi là cái chúng ta phải làm và dự lệnh.

Theo Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng, sửa đổi Luật Công nghệ cao theo hướng bổ sung 4 bước đột phá thể hiện tư tưởng đổi mới của Đảng về khoa học công nghệ. Cụ thể: Một là thêm khái niệm công nghệ chiến lược, xử lý tốt mối quan hệ giữa công nghệ cao và công nghệ chiến lược, công nghệ lõi. Hai là bổ sung các chính sách ưu đãi nhằm tăng tỷ lệ nội địa hóa, tăng hàm lượng công nghệ hiện nay; chuyển từ gia công lắp ráp sang nghiên cứu, thiết kế và sáng tạo sản phẩm công nghệ cao của Việt Nam. Ba là hướng vào các mục tiêu và chiến lược quốc gia để tăng trưởng 2 con số, năng suất lao động, làm chủ công nghệ. Bốn là hình thành khu đô thị công nghệ cao, là nơi đáng sống, làm việc sáng tạo trong môi trường công nghệ cao.

Các cơ chế, chính sách đối với công nghệ cao được hình thành sẽ tiếp tục duy trì và tăng thêm các ưu đãi khi FDI tăng tự động hóa, chuyển giao công nghệ... Xây dựng những chính sách đặc biệt, thúc đẩy mạnh mẽ để làm chủ công nghệ chiến lược như giao nhiệm vụ trực tiếp, cơ chế đặc thù trong giải mã mua bí quyết công nghệ. Thiết lập khu thí nghiệm đặc biệt riêng cho công nghệ chiến lược và mua sắm đặc biệt công nghệ chiến lượng lược và sản phẩm công nghệ chiến lược tùy vào từng thời điểm.

Về Luật Chuyển giao công nghệ, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho rằng, mục tiêu chính của việc sửa đổi lần này là hình thành thị trường công nghệ một cách thực chất, chuyển giao công nghệ trở thành cơ chế lan tỏa thương mại hóa nhằm đưa công nghệ vào sản xuất nhanh hơn và mạnh hơn.

Chuyển từ kiểm soát chuyển giao sang thúc đẩy đổi mới sáng tạo, giảm thủ tục hành chính, chuyển từ tiềm kiểm sang hậu kiểm, tạo cơ chế thông thoáng phát triển các tổ chức trung gian để doanh nghiệp nhanh chóng nhập công nghệ mới, làm chủ và đổi mới công nghệ; chuyển từ tư duy công nghệ máy móc thiết bị sang công nghệ trí thức, dữ liệu, thuật toán, phần mềm, trí tuệ nhân tạo và coi tất cả đều là đối tượng chuyển giao như nhau.

Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho biết: Luật Chuyển giao công nghệ mở rộng các đối tượng công nghệ mới, hình thức chuyển giao công nghệ mới ngoài quyền về sở hữu và sử dụng mở rộng thêm công nghệ tái sinh, công nghệ đồng phát triển... Chuyển giao công nghệ tạm thời và chuyển giao theo kết quả, bổ sung các đối tượng công nghệ mới như thiết kế, thuật toán, mô hình dữ liệu AI... Có cách tiếp cận mới đối với các đối tượng công nghệ vô hình.

Phân cấp thẩm định công nghệ cho địa phương phải đi kèm với thiết kế bộ tiêu chí thống nhất quốc gia. Công bố thông tin về thẩm định công nghệ và Trung ương có quyền giám sát, hậu kiểm và phủ quyết.

Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho rằng, để thúc đẩy mạnh mẽ thị trường khoa học công nghệ, Luật Chuyển giao công nghệ quy định thêm về phát triển các tổ chức trung gian, môi giới, tư vấn, đánh giá công nghệ theo định giá, kết nối cung cầu. Tổ chức các sàn giao dịch và hỗ trợ ngân sách cho đổi mới công nghệ.

Cũng theo Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng, 2 luật được sửa đổi lần này sẽ tăng cường năng lực quản lý nhà nước thực hiện chuyển đổi số toàn diện để giám sát, thống kê, đo lường, công bố công khai hiệu quả hoạt động công nghệ cao và chuyển giao công nghệ.

V.Tôn/Báo Tin tức và Dân tộc