Viết tiếp bài 'Nỗi buồn góc tối pháp y': Khi những kết quả giám định 'chỏi' nhau

"Các sự vụ liên quan đến sai phạm của hoạt động giám định pháp y vừa qua đã phơi bày lỗ hổng rất lớn trong hoạt động giám định pháp y. Không chỉ riêng với giám định pháp y tâm thần mà còn nhiều lĩnh vực giám định khác cần được Bộ Công an mở rộng điều tra làm sáng tỏ” - luật sư Nguyễn Tri Đức (Đoàn Luật sư TPHCM) nhìn nhận.

Cụ thể, hồi tháng 9/2022, tại xã Hòa Thành (thị xã Đông Hòa, tỉnh Phú Yên), anh Trương Hoàng Sơn đang đi trên đường thì bất ngờ bị nhóm Đặng Quốc Họp và Lê Long Thành chặn lại dùng tay chân tấn công bằng các đòn đấm đá, dậm vào các vùng mặt, ngực, bụng, chấn thủy. Theo nhiều nhân chứng thuật lại, sau trận đòn thù, anh Sơn bị đau thắt vùng ngực, khó thở, vã mồ hôi và mất kiểm soát việc tiểu tiện nên gia đình lập tức đưa đi cấp cứu. Tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Phú Yên, các triệu chứng nêu trên của anh Sơn đều được bác sĩ ghi nhận y hệt từ ngày đầu nhập viện cho đến ngày thứ 5, khi nạn nhân trút hơi thở cuối cùng.

Dù trong hồ sơ thể hiện lời khai của các nhân chứng và clip quay tại hiện trường cũng chứng minh rất rõ hình ảnh anh Sơn bị các đối tượng tấn công vào các bộ phận trọng yếu với cường độ mạnh, liên tục, sau đó bỏ mặc nạn nhân. Thế nhưng đến nay sau gần 2 năm, các cơ quan tiến hành tố tụng vẫn loay hoay chưa thể khởi tố vụ án, khởi tố bị can về hành vi này vì các kết quả giám định pháp y về nguyên nhân gây ra cái chết của nạn nhân chưa thể xác định chính xác là do đâu?

Hình ảnh (cắt từ clip) ghi lại lúc anh Trương Hoàng Sơn bị đánh vào các bộ phận trọng yếu tại hiện trường

"Tội giết người ưu tiên xem xét về mặt hành vi. Trong khi về mối quan hệ nhân quả của hành vi thì đây là dấu hiệu của tội "cố ý giết người", bởi hậu quả xảy đến với bị hại sau đó là minh chứng rõ ràng nhất. Thực tế sức khỏe nạn nhân từ trước tới nay là khỏe mạnh, chưa từng có một tiền sử bệnh nào được ghi nhận và nguyên nhân tử vong của anh Sơn cũng không đến từ sự tắc trách trong điều trị của các y, bác sĩ tại bệnh viện. Vậy, nếu không có trận đòn chí mạng đó thì anh Sơn chết do đâu?" - luật sư Đức đặt câu hỏi.

Theo luật sư Đức, mâu thuẫn ở chỗ, khi cùng là trưng cầu giám định pháp y nhưng Trung tâm Pháp y tỉnh Phú Yên thì kết luận nguyên nhân dẫn đến cái chết của nạn nhân là "viêm phổi cấp - phù phổi cấp; còn Phân Viện Pháp y Quốc gia tại TPHCM và Viện Pháp y Quốc gia lại đều có kết luận khác hẳn là bị "nhồi máu cơ tim" (?). Do có sự mâu thuẫn về kết quả khoa học nên ngày 25/01/2024, Cơ quan CSĐT Công an thị xã Đông Hòa tiếp tục có thêm Công văn số 102/ĐTTH, yêu cầu Viện Pháp y Quốc gia giải thích và kết luận giám định: "Việc ông Trương Hoàng Sơn bị đánh vào ngày 11/9/2022 có phải nguyên nhân gây bệnh và làm bệnh trở nặng dẫn đến ông Sơn chết hay không?", nhưng đến nay vẫn chưa có câu trả lời.

Nhằm chứng minh sự quyết liệt trong đấu tranh với tội phạm, Cơ quan điều tra đã không chờ đến khi có kết quả rõ ràng từ cơ quan giám định mà vẫn củng cố chứng cứ để khởi tố, bắt tạm giam 2 đối tượng, nhưng lại về tội danh khác: "cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự" và "gây rối trật tự nơi công cộng". Còn cái chết oan khuất của bị hại thì vẫn tồn tại dấu hỏi lửng lơ (?!).

"Cơ quan tiến hành tố tụng một khi trưng cầu giám định, ngoài các dữ liệu, chứng cứ về y khoa, chắc chắn cũng phải gửi đầy đủ các tài liệu như: clip quay cảnh Đặng Quốc Họp và đồng phạm đánh nạn nhân, lời khai của các nhân chứng chứng kiến việc anh Sơn bị đánh cho cơ quan giám định. Dựa vào các tài liệu trực quan này, cơ quan giám định đương nhiên sẽ có đánh giá khách quan, chính xác về mặt cơ chế dẫn đến việc nạn nhân tử vong. Tuy nhiên, đến nay các cơ quan giám định không những mâu thuẫn về kết quả mà còn loay hoay trong việc đánh giá quan hệ nhân quả từ hành vi đối tượng gây ra dẫn đến bệnh lý, bệnh án. Do đó, vô hình chung làm kết quả y khoa chưa đủ rõ để Cơ quan điều tra giải quyết triệt để” - luật sư Đức phân tích.

MINH VƯƠNG