Viết tiếp bản hùng ca trên quê hương Kinh Bắc

Toàn cảnh thành phố Bắc Ninh, tỉnh Bắc Ninh.

Vun đắp ngọn lửa truyền thống

Những ngày đầu Xuân mới, tới thăm quê hương của các đồng chí Ngô Gia Tự, Nguyễn Văn Cừ, Lê Quang Ðạo, những chiến sĩ cộng sản mẫu mực, nhà lãnh đạo xuất sắc của Ðảng, chúng tôi cảm nhận niềm tự hào và ý chí vươn lên của những người con đất Từ Sơn. Các thế hệ người dân nơi đây không ngừng vun đắp ngọn lửa truyền thống, nuôi dưỡng lòng hiếu học, tố chất thông minh, năng động và nghị lực vượt khó, quyết tâm xây dựng quê hương giàu mạnh.

Với vị trí cửa ngõ của tỉnh Bắc Ninh, hướng tới là đô thị vệ tinh của Thủ đô Hà Nội, thành phố Từ Sơn có tốc độ đô thị hóa nhanh, văn minh và hiện đại, kinh tế-xã hội phát triển , khẳng định vai trò trung tâm kinh tế, công nghiệp, dịch vụ, đóng góp quan trọng vào sự phát triển chung của tỉnh.

Năm 2024, tổng giá trị sản phẩm khu vực nông, lâm nghiệp, thủy sản; khu vực công nghiệp đều tăng so với năm 2023. Khu vực thương mại-dịch vụ mở rộng về quy mô, chất lượng dịch vụ ngày càng nâng cao; doanh thu bán lẻ hàng hóa và dịch vụ trên địa bàn là 23.600 tỷ đồng, bằng 112,86% so với năm 2023.

Tuy nhiên, sau đại dịch Covid- 19, những thế mạnh trước kia của địa phương, giờ đây lại là thách thức phải vượt qua. Từ Sơn là "đất trăm nghề" với nhiều làng nghề nổi tiếng, sầm uất có nguy cơ mai một do nhu cầu trên thị trường giảm mạnh. Từng là "vùng đất vàng" của các nhà đầu tư, song đến nay, có những khu đô thị xây dựng hiện đại lại vắng bóng người.

Theo đồng chí Lưu Ðình Thực, Bí thư Thành ủy Từ Sơn, thành phố đã xác định rõ những khó khăn và có định hướng, giải pháp cụ thể. Với làng nghề, thành phố khuyến khích, tạo điều kiện để các nghệ nhân, chủ hộ kinh doanh phát huy sáng tạo, tìm hướng thích nghi tình hình mới. Làng nghề sản xuất đồ gỗ Ðồng Kỵ nổi tiếng thay vì phần lớn xuất khẩu như trước đây, đã chuyển hướng chú trọng khai thác thị trường trong nước. Nhiều cơ sở sản xuất đã nhanh chóng tổ chức lại phương thức quản lý, nâng cao tay nghề, tiếp thu kỹ thuật mới, nắm bắt nhu cầu, cho ra mẫu mã mới là các sản phẩm nội thất chung cư, biệt thự hiện đại; đồng thời áp dụng công nghệ thông tin, tiếp cận khách hàng và giao dịch thương mại trực tuyến. Ðối với khu vực đô thị, thành phố phối hợp cùng các đơn vị nghiên cứu, đánh giá, dự báo các yếu tố tác động đến chiến lược phát triển kinh tế-xã hội; định hướng phát triển đô thị gắn với xây dựng các khu trung tâm thương mại-dịch vụ, các điểm dịch vụ văn hóa và nhất là phát triển du lịch để tăng sức hút cho các khu đô thị mới. Cùng với đó, thành phố hoàn thành quy chế quản lý quy hoạch, kiến trúc, cảnh quan đô thị, tổ chức quản lý việc xây dựng, cải tạo nhà ở tại khu vực đô thị… từng bước khẳng định diện mạo của đô thị đáng sống.

Thị xã Quế Võ có đặc thù là ruộng đất không bằng phẳng, manh mún, khó phát triển các vùng sản xuất quy mô lớn, nhưng với quyết tâm triển khai đề án dồn điền đổi thửa đã thu được kết quả đáng kể, góp phần thúc đẩy phát triển sản xuất nông nghiệp hàng hóa theo hướng năng suất, chất lượng cao.

Ðồng chí Phạm Thanh Hải, Bí thư Thị ủy Quế Võ chia sẻ: Thị xã đã tiến hành rà soát, quy hoạch các vùng trọng điểm về nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, nông nghiệp sinh thái, du lịch làng nghề; triển khai thực hiện tốt đề án chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp. Thời gian qua, đã tập trung phát triển thương hiệu khoai tây Quế Võ; định hướng và tạo điều kiện để làng gốm Phù Lãng tìm thêm hướng đi mới phù hợp và giữ vững thương hiệu làng nghề, tiếp tục phát triển. Năm 2023, thị xã đã phối hợp với Cơ quan hợp tác quốc tế JICA Nhật Bản thực hiện dự án phát triển nghề gốm tại xã Phù Lãng, đào tạo cho khoảng 60 học viên kỹ thuật làm gốm theo công nghệ Nhật Bản, vừa nâng cao giá trị sản phẩm, vừa bảo vệ được giá trị văn hóa đặc sắc của làng nghề truyền thống, hướng nơi đây trở thành điểm đến du lịch.

Những nỗ lực từ mỗi địa phương, nhất là sự năng động, nhạy bén của cán bộ, đảng viên, nhân dân, các huyện, thị xã, thành phố đã đóng góp quan trọng vào sự phục hồi kinh tế, đưa Bắc Ninh từ mức tăng trưởng âm 9,28% năm 2023 (thấp nhất cả nước), đạt bước tiến vượt bậc trong năm 2024 với mức tăng trưởng 6,03%, hoàn thành toàn bộ 19/19 chỉ tiêu.

Thu nhập bình quân đạt 73 triệu đồng/người/năm. Công nghiệp phát triển theo hướng công nghệ cao, công nghiệp bán dẫn, hình thành trung tâm điện tử hàng đầu Việt Nam. Thu ngân sách đạt hơn 33.000 tỷ đồng, tăng 13,29% (trở lại vị thế tốp 10 địa phương thu ngân sách cao nhất cả nước); thu hút vốn đầu tư FDI đạt 5,12 tỷ USD, đứng thứ nhất cả nước… Hình ảnh một Bắc Ninh năng động, trỗi dậy sau khó khăn là niềm tự hào và là động lực của mỗi người con quê hương Kinh Bắc.

Theo đồng chí Vương Quốc Tuấn, Ủy viên dự khuyết Trung ương Ðảng, Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Ninh, tỉnh ưu tiên phát triển ngành công nghiệp điện tử, công nghiệp bán dẫn là động lực chính thúc đẩy tăng trưởng kinh tế của tỉnh; bên cạnh đó, đa dạng hóa nền công nghiệp thông qua việc thúc đẩy các ngành sản xuất công nghệ cao khác như: linh kiện, phụ tùng phục vụ ngành phụ tùng hàng không, thiết bị công nghệ y khoa, thiết bị cho sản xuất năng lượng tái tạo… Dịch vụ phát triển theo hướng đa dạng, chú trọng các ngành dịch vụ có giá trị cao như công nghệ thông tin, logistics và tập trung phát triển du lịch để ngành này trở thành một trong những ngành kinh tế mũi nhọn; đẩy nhanh việc thực hiện đầu tư các khu đô thị, trường đại học, khu du lịch sinh thái, văn hóa-lịch sử, nghỉ dưỡng, vui chơi giải trí; thu hút đầu tư các trung tâm thương mại lớn cấp vùng; chú trọng, ưu tiên phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, thúc đẩy hợp tác kinh tế giữa ngành nông nghiệp và các ngành công nghiệp, thương mại, dịch vụ.

Khát vọng bứt phá, vươn xa

Bắc Ninh là vùng đất "địa linh nhân kiệt", giàu truyền thống lịch sử, văn hiến và cách mạng, là trung tâm của xứ Kinh Bắc, nơi phát tích Vương triều Lý - triều đại khai mở và xây dựng nền văn minh Ðại Việt, nơi có nhiều vị đại khoa nhất Việt Nam, có 16 vị trạng nguyên (chiếm 1/3 cả nước).

Tỉnh có mật độ di tích và lễ hội đứng thứ 2 cả nước (mỗi năm có khoảng 500 lễ hội lớn nhỏ); tự hào có 4 di tích được xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt; 4 di sản văn hóa phi vật thể được UNESCO ghi danh; có 19 hiện vật, nhóm hiện vật được công nhận là Bảo vật Quốc gia, đặc biệt là làn điệu Dân ca Quan họ mượt mà, đằm thắm đã được UNESCO công nhận là di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại.

Nơi đây có nhiều làng nghề thủ công truyền thống phong phú, đa dạng, nổi tiếng cả nước như chạm khắc Phù Khê, đúc đồng Ðại Bái, gốm Phù Lãng, tranh dân gian Ðông Hồ... Cùng với giá trị văn hóa, lịch sử đáng tự hào, Bắc Ninh là địa phương rất năng động, luôn vươn lên trong tiến trình phát triển của đất nước, đảng bộ, chính quyền và nhân dân có tư duy đổi mới, sáng tạo, không ngừng kiến tạo giá trị mới để thúc đẩy tăng trưởng cao, khẳng định vị thế tỉnh công nghiệp theo hướng hiện đại, nhiều chỉ tiêu trong nhóm dẫn đầu cả nước.

Nguồn lực nêu trên là nền tảng quan trọng và vững chắc để Bắc Ninh tự tin khát vọng về một tương lai vươn xa, trở thành một đô thị hiện đại, thông minh, phát triển thịnh vượng dựa trên kinh tế tri thức, là trung tâm công nghiệp, logistics của cả nước và khu vực, một trong những thành phố có sức cạnh tranh, sáng tạo hàng đầu châu Á. Trước mắt, Bắc Ninh nỗ lực phấn đấu đạt mục tiêu đến cuối năm 2026, trở thành thành phố trực thuộc Trung ương; một trong những cực phát triển của vùng Ðồng bằng sông Hồng, kết nối chặt chẽ với Thủ đô Hà Nội.

Trao đổi với chúng tôi, đồng chí Nguyễn Hương Giang, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy, Chủ tịch Hội đồng nhân dân tỉnh Bắc Ninh cho biết: Với những lợi thế, tiềm năng về kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội của tỉnh trong những năm qua, nhất là tốc độ đô thị hóa cao, Bắc Ninh đã cơ bản đáp ứng đủ 3/5 tiêu chí để trở thành thành phố trực thuộc Trung ương là quy mô dân số, diện tích tự nhiên, đơn vị hành chính trực thuộc. Tỉnh đang nỗ lực phấn đấu hoàn thành 2 tiêu chí để được công nhận đô thị loại I và đạt quy định về cơ cấu, trình độ phát triển kinh tế-xã hội. Thời gian không còn nhiều, tỉnh đang tập trung xây dựng, nâng cấp hệ thống kết cấu hạ tầng một số khu vực, nhất là khu vực nông thôn được quy hoạch lên phường; huy động các nguồn lực đầu tư vào các ngành, lĩnh vực, nỗ lực phấn đấu đạt mức tăng trưởng 2 con số ổn định và bền vững. Song, thử thách đặt ra là cùng với sự lấp đầy của các khu, cụm công nghiệp, kéo theo lực lượng lao động từ các địa phương khác tới làm việc, sinh sống, làm tăng áp lực cho hệ thống cơ sở hạ tầng, tạo khó khăn trong công tác quản lý hành chính và bảo đảm an sinh xã hội.

Ðể vượt qua thử thách, sớm hoàn thành các tiêu chí, song song với việc đẩy mạnh triển khai các kế hoạch, nét nổi bật hiện nay của các địa phương trong tỉnh là tập trung phát huy sức trẻ của lực lượng thanh niên tại chỗ.

Bắc Ninh với lợi thế là vùng đất của những làng nghề truyền thống, "thủ phủ công nghiệp" ở miền bắc, nên lực lượng lao động trẻ trên địa bàn rất đông. Ðây là thế mạnh đã được tỉnh đánh giá và chú trọng phát huy thông qua việc có các chính sách quan tâm tới thế hệ trẻ của địa phương, bồi dưỡng phẩm chất, tố chất hành động trong thời đại mới trên cơ sở khơi dậy lòng tự hào cách mạng, truyền thống văn hiến của địa phương.

Ở phường Phù Khê, thành phố Từ Sơn, triển khai mô hình "Tỉnh nắm đến xã, huyện nắm đến thôn, xã nắm đến người dân, đoàn viên, hội viên", phường đã quyết định giao cho Ban Chấp hành Ðoàn phường và chọn Chi đoàn 2 khu phố Phù Khê Ðông thực hiện.

Theo đồng chí Nguyễn Ngọc Khương, Phó Bí thư Thường trực, Chủ tịch Hội đồng nhân dân phường Phù Khê, phường chú trọng việc huy động lực lượng thanh niên tham gia vào các nhiệm vụ chính trị của địa phương, vừa giáo dục truyền thống vừa rèn luyện ý thức trách nhiệm của tuổi trẻ đối với quê hương, khơi dậy khát vọng cống hiến, nhiệt tình đổi mới, sáng tạo. Tuổi trẻ năng động, dẻo dai, nắm bắt công nghệ nhanh, triển khai các công việc hiệu quả, đã góp phần tuyên truyền vận động nhân dân đồng thuận phương án bồi thường, bàn giao đất để thực hiện dự án trên địa bàn. Phường quan tâm động viên thanh niên thực hiện nghĩa vụ quân sự, viết đơn tình nguyện nhập ngũ; thường xuyên phát hiện lựa chọn thanh niên tiêu biểu để bồi dưỡng, xem xét kết nạp Ðảng.

Trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh, trong năm 2024, công tác phát triển đảng đạt kết quả cao, kết nạp 1.850 đảng viên mới trong đó nổi bật là đã kết nạp nhiều đảng viên là học sinh, sinh viên, tân binh, lao động trẻ trong doanh nghiệp.

Kỷ niệm 95 năm Ngày thành lập Ðảng Cộng sản Việt Nam (3/2/1930-3/2/2025), tại Khu công viên Tượng đài đồng chí Nguyễn Văn Cừ, thành phố Bắc Ninh, Ban Tổ chức Tỉnh ủy Bắc Ninh phối hợp Ðảng ủy Khối các Cơ quan và Doanh nghiệp tỉnh tổ chức Lễ trao Quyết định kết nạp 95 đảng viên mới đợt 3/2/2025. Trong đó có 32 đồng chí là sinh viên, 21 đồng chí là quản lý, người lao động, công nhân trong các doanh nghiệp.

Tăng cường sức trẻ trong Ðảng cũng là nguồn nội lực quan trọng để Bắc Ninh vững vàng vượt qua mọi khó khăn, thử thách, sớm hiện thực hóa khát vọng phát triển, cùng cả nước bước vào kỷ nguyên mới của dân tộc.

HẠNH NGUYÊN và AN TRÂN