Viết tiếp dòng phim lịch sử

Tiền đề tích cực

Tính đến sáng 22-4, Địa đạo: Mặt trời trong bóng tối đã vượt mốc doanh thu 150 tỷ đồng, trở thành bộ phim về đề tài lịch sử, chiến tranh cách mạng có doanh thu phòng vé cao nhất từ trước đến nay. “Việc phim Địa đạo: Mặt trời trong bóng tối rất thành công về doanh thu khiến những nhà sản xuất phim như chúng tôi rất mừng. Thành công này sẽ khích lệ các nhà đầu tư mạnh dạn hơn khi đầu tư vào dòng phim lịch sử”, bà Ngô Thị Bích Hạnh, đại diện nhà sản xuất BHD, đơn vị vừa công bố thực hiện dự án Hộ linh tráng sĩ: Bí ẩn mộ vua Đinh, chia sẻ.

Bà Ngô Thị Bích Hạnh cũng cho rằng, hiện đang là thời điểm phù hợp cho việc đầu tư sản xuất những tác phẩm về đề tài lịch sử. Lấy ví dụ về bộ phim Hộ linh tráng sĩ: Bí ẩn mộ vua Đinh, dự án nhận được sự hỗ trợ từ lãnh đạo, doanh nghiệp và người dân tại Ninh Bình; được tư vấn bởi nhiều nhà sử học và cả một lớp trẻ nghiên cứu lịch sử, cổ phục... Bà Hạnh tâm sự: “Điều khiến chúng tôi xúc động là tình yêu lịch sử đang nảy nở mạnh mẽ ở nhiều bạn trẻ. Họ cũng đang là nhóm khán giả quan trọng, với lòng khao khát được xem những bộ phim lịch sử Việt Nam”.

Đồng quan điểm, diễn viên - NSX Trương Ngọc Ánh thông tin, thành công của Địa đạo: Mặt trời trong bóng tối là một điều rất đáng trân trọng, mở ra một hướng đi cho dòng phim lịch sử cũng như mở cánh cửa cho những người muốn làm phim lịch sử. Chị bày tỏ: “Ngày xưa cứ nghe phim lịch sử, đa phần đều sợ sản xuất xong sẽ bị cất đi hoặc không ai xem. Nhưng hiện nay, những thành công của Đào, phở và piano, Địa đạo: Mặt trời trong bóng tối… cho thấy dòng phim này có thể làm, có thể được đón nhận. Bộ phim nào cũng sẽ còn những hạt sạn, nhưng tôi tin khán giả vẫn ủng hộ nếu chúng ta làm những bộ phim lịch sử nghiêm túc như vậy”.

Phim Mưa đỏ hứa hẹn tái hiện cuộc chiến khốc liệt tại Thành cổ Quảng Trị năm 1972 Ảnh: ĐPCC

Dịp 2-9 tới đây, khán giả tiếp tục có cơ hội theo dõi thêm một bộ phim đề tài chiến tranh cách mạng khác: Mưa đỏ (đạo diễn, NSƯT Đặng Thái Huyền, biên kịch: nhà văn Chu Lai). Phim được lấy cảm hứng từ sự kiện 81 ngày đêm chiến đấu anh dũng, kiên cường của nhân dân và cán bộ, chiến sĩ bảo vệ Thành Cổ Quảng Trị năm 1972. 81 ngày đêm ấy đã trở thành huyền thoại, là một trong những biểu hiện sinh động nhất cho khát vọng độc lập, tự do, thống nhất đất nước của dân tộc Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước.

Nhiều khó khăn cần vượt qua

Nhà sản xuất Bích Hạnh chia sẻ, cảm hứng thực hiện Hộ linh tráng sĩ: Bí ẩn mộ vua Đinh bắt đầu cách đây khoảng 10 năm, qua lời kể của một người lái đò ở Tràng An. Tuy nhiên, khi bắt tay thực hiện, đoàn phim đối mặt với vô vàn khó khăn, dù đây là thể loại huyền sử. Kinh phí lớn, bối cảnh, đạo cụ, phục trang gần như không có vì tư liệu lịch sử giai đoạn này rất ít, nhiều lúc tưởng chừng vô vọng. Thể loại hành động - võ thuật càng tăng độ khó, đòi hỏi phục dựng bối cảnh và đạo cụ vừa sát lịch sử, vừa thẩm mỹ và phù hợp điều kiện quay, văn hóa Việt. Việc ghi hình ở địa hình hiểm trở như núi non, sông nước cũng là thử thách lớn với một đoàn phim đông đảo. “Một trong những thách thức lớn nhất hiện nay là tìm được dàn diễn viên vừa yêu nghề, diễn tốt, vừa có khả năng võ thuật. Quan trọng hơn, họ phải cam kết dành 6 tháng tập luyện và 2 tháng quay theo yêu cầu khắt khe của 2 đạo diễn - điều không dễ trong bối cảnh các diễn viên đều bận rộn với nhiều dự án”, bà Bích Hạnh cho biết.

Thách thức này cũng là điều đoàn phim Địa đạo: Mặt trời trong bóng tối từng trải qua. Chính đạo diễn Bùi Thạc Chuyên từng yêu cầu diễn viên không được phép chạy sô để đảm bảo tập trung tuyệt đối. May mắn, trong hàng tháng trời chuẩn bị và khoảng 2 tháng ghi hình, các diễn viên đều toàn tâm toàn ý cho vai diễn. Cũng chính vì vậy, đạo diễn Bùi Thạc Chuyên luôn chia sẻ rằng, những người làm phim Địa đạo: Mặt trời trong bóng tối cũng phải luôn mang tâm thế người làm phim lịch sử, vừa nghiêm túc với những giá trị trường tồn của lịch sử, vừa có sự sáng tạo, đảm bảo giá trị nghệ thuật, giải trí của một tác phẩm điện ảnh. Có lúc khó khăn nảy sinh trong chính thuận lợi, như việc được hỗ trợ các trang thiết bị quân sự, nhưng để phối hợp hiệu quả cho từng cảnh quay lại đòi hỏi sự tính toán rất cẩn trọng, đúng ý đồ kịch bản.

Những khó khăn này cũng diễn ra tương tự với đoàn phim Mưa đỏ. Ngoài việc phải đối diện với điều kiện thời tiết khắc nghiệt, đoàn phim cũng chịu nhiều thách thức về mặt kinh phí, bối cảnh, phục trang, đạo cụ và cả bài toán nhân sự.

Thành công của Địa đạo: Mặt trời trong bóng tối cho thấy, dù là dự án hoàn toàn do tư nhân sản xuất và kêu gọi đầu tư, phim vẫn nhận được sự hỗ trợ và phối hợp chặt chẽ từ các cơ quan, tổ chức. Điều này trở thành hình mẫu tiêu biểu cho mô hình phối hợp công - tư như một hướng hiệu quả để tháo gỡ khó khăn cho dòng phim lịch sử nói riêng và lĩnh vực văn học - nghệ thuật nói chung.

VĂN TUẤN