Viettel, Hòa Phát, Thaco, Trung Chính… sẵn sàng tham gia đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam

Chia sẻ tại hội thảo "Doanh nghiệp Việt với chương trình phát triển công nghiệp đường sắt Việt Nam" do Bộ Xây dựng chủ trì sáng 21/3, các doanh nghiệp nội bày tỏ đã sẵn sàng và mong muốn được tham gia dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam.

Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Danh Huy cho biết, từ năm 1986 đến nay, Việt Nam đã làm chủ nhiều công nghệ trong 4 lĩnh vực giao thông gồm đường bộ, hàng không, hàng hải và đường thủy nội địa. Tuy nhiên, ngành đường sắt vẫn chậm phát triển do yêu cầu vốn đầu tư cao và cần đảm bảo chiều dài tuyến lớn để đạt hiệu quả. Vận tải đường sắt chỉ thực sự hiệu quả với cự ly từ 300km trở lên.

Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Danh Huy.

Thứ trưởng Nguyễn Danh Huy cho rằng, Việt Nam có thể học hỏi từ Tây Ban Nha, Trung Quốc, Hàn Quốc - các nước phát triển đường sắt tốc độ cao qua chuyển giao công nghệ, thay vì tự phát triển toàn bộ. "Doanh nghiệp cần xác định rõ năng lực, định hướng tham gia thị trường, từ đó có đề xuất cụ thể về cơ chế, chính sách hỗ trợ từ Nhà nước" - ông Huy nhấn mạnh.

Các doanh nghiệp hàng đầu trong lĩnh vực xây lắp, viễn thông, thép, công nghiệp ô tô như Viettel, Tập đoàn Hòa Phát, Thaco, Công ty Trung Chính… khẳng định sẵn sàng nguồn lực để tham gia thị trường công nghiệp đường sắt. Tuy nhiên, Nhà nước cần có cơ chế, chính sách cụ thể về thuế, ưu đãi vốn vay và chỉ định thầu.

Ngoài ra, Chính phủ cần có cơ chế chỉ định liên danh tổng thầu EPC cho các dự án đầu tiên, trong đó bắt buộc phải có sự tham gia của doanh nghiệp trong nước để tiếp thu, làm chủ công nghệ.

Ảnh minh họa.

Ông Hồ Sỹ Hòa, Chủ tịch Công ty TNHH Thương mại và Xây dựng Trung Chính cho biết các doanh nghiệp xây dựng Việt Nam hiện đã làm chủ hoàn toàn công nghệ, biện pháp và thiết bị thi công hạng mục hầm, cầu. Điều họ mong đợi lúc này là Nhà nước sớm ban hành bộ tiêu chuẩn thiết kế, thi công, nghiệm thu cũng như kiểm tra chất lượng vật liệu và hạng mục thi công.

Bên cạnh đó, Bộ Xây dựng cần sớm trình Chính phủ, Quốc hội phương án về cơ chế lựa chọn nhà thầu để doanh nghiệp có cơ sở pháp lý, yên tâm đầu tư, chuẩn bị nguồn lực, công nghệ và thiết bị. Đồng thời, doanh nghiệp cần thời gian tìm hiểu, hợp tác với các đối tác trong và ngoài nước, tránh bị động khi triển khai dự án.

Ông Nguyễn Việt Thắng, Tổng Giám đốc Tập đoàn Hòa Phát tự tin khẳng định doanh nghiệp có thể làm chủ công nghệ sản xuất ray chất lượng cao. Hòa Phát đã đầu tư dự án sản xuất ray, dự kiến cuối năm 2027 sẽ ra mắt sản phẩm đầu tiên.

Ông Thắng kiến nghị Chính phủ đặt hàng doanh nghiệp để đảm bảo đầu ra sản phẩm. Đồng thời, các cơ quan chức năng cần sớm ban hành tiêu chuẩn, quy chuẩn cho các loại ray đường sắt, cho phép doanh nghiệp tham gia cùng bộ phận kỹ thuật để đảm bảo sản phẩm đáp ứng yêu cầu chất lượng.

Liên quan đến sản xuất phương tiện đầu máy, toa xe, ông Phạm Trường Tùng, Giám đốc Cao cấp Kỹ thuật - Công nghệ CTCP Công nghiệp Thaco cho biết doanh nghiệp có thể tham gia sản xuất toa xe. Tuy nhiên, cần được hưởng các chính sách ưu đãi về thuế và đất đai, chẳng hạn như miễn thuế nhập khẩu nguyên liệu, vật tư, linh kiện trong nước chưa sản xuất được, cũng như áp dụng ưu đãi đầu tư đối với dự án sản xuất sản phẩm công nghệ cao.

Các doanh nghiệp như Viettel, Tổng công ty Công nghiệp Tàu thủy Việt Nam, FECON… cũng khẳng định đã có sự chuẩn bị và sẵn sàng tham gia dự án.

Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Danh Huy cho biết sẽ tiếp thu tất cả ý kiến để báo cáo cấp thẩm quyền, nhằm đưa ra các chính sách cụ thể và phù hợp để tạo điều kiện cho doanh nghiệp trong nước tham gia vào các dự án đường sắt hiện đại thời gian tới.

Minh Thành