Vĩnh Long: Phát triển hợp tác xã gắn với tái cơ cấu nông nghiệp và xây dựng nông thôn mới

Chuyển mình mạnh mẽ, là điểm tựa vững chắc cho nông nghiệp bền vững

UBND tỉnh Vĩnh Long cho biết, tỉnh đang triển khai hỗ trợ 15 hợp tác xã (HTX) nông nghiệp xây dựng mô hình điển hình theo Nghị quyết 106/NQ-CP ngày 18/7/2023 của Chính phủ về phát triển HTX nông nghiệp gắn với tái cơ cấu ngành nông nghiệp và xây dựng nông thôn mới. Đây đều là các HTX hoạt động hiệu quả, phù hợp với đặc thù ngành hàng, vùng miền và điều kiện phát triển của địa phương.

Theo UBND tỉnh Vĩnh Long, việc lựa chọn 15 HTX tiêu biểu để đầu tư trọng tâm là bước đi thiết thực nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của kinh tế tập thể theo hướng bền vững. Các HTX này được định hướng đẩy mạnh ứng dụng khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số trong sản xuất, sơ chế, chế biến và tiêu thụ nông sản; ưu tiên phát triển gắn với kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn và thích ứng biến đổi khí hậu.

Thông qua các mô hình điển hình, tỉnh kỳ vọng mở rộng quy mô sản xuất, thu hút nông dân, tổ chức và cá nhân tham gia HTX; từng bước đưa HTX trở thành mô hình kinh tế - xã hội nòng cốt ở khu vực nông thôn. Qua đó, góp phần nâng cao năng suất, chất lượng nông sản, tăng thu nhập cho người dân, bảo vệ môi trường, tạo nền tảng thu hút đầu tư và thúc đẩy tái cơ cấu ngành nông nghiệp. Đến nay, tổng kinh phí hỗ trợ cho 15 HTX hơn 21,3 tỷ đồng từ ngân sách nhà nước và nguồn huy động hợp pháp.

Các HTX này hoạt động trong lĩnh vực trồng trọt, chăn nuôi, thủy sản, dịch vụ nông nghiệp với hơn 4.100 thành viên. Ngành hàng chủ lực gồm dừa, lúa gạo, rau màu, bưởi da xanh, sầu riêng, cam sành, chanh không hạt, dưa lưới, nuôi bò và nghêu. Nhiều HTX đang sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP, hữu cơ; đẩy mạnh ứng dụng công nghệ, xây dựng mã số vùng trồng, truy xuất nguồn gốc, phát triển sản phẩm OCOP. Trong 6 tháng đầu năm 2025, doanh thu của các HTX dao động từ 150 triệu đồng đến 20 tỷ đồng.

Ứng dụng công nghệ cao, giúp nông dân vươn lên làm giàu

Tại Vĩnh Long, trong quá trình xây dựng nông thôn mới tại các địa phương, việc ứng dụng công nghệ cao và chuyển đổi số trong sản xuất nông nghiệp đang ngày càng phổ biến. HTX Chôm chôm Bình Hòa Phước (xã An Bình) là một ví dụ điển hình. Trong 3 năm qua, HTX đã đẩy mạnh chuyển đổi số từ khâu ghi chép sử dụng phân bón đến xây dựng mã vùng trồng. Giao dịch mua bán nông sản được HTX đẩy mạnh thực hiện qua sàn thương mại điện tử và sàn giao dịch nông sản tỉnh, giúp mở rộng thị trường tiêu thụ và tăng độ tin cậy với khách hàng.

Ông Nguyễn Ngọc Nhân, Giám đốc HTX Chôm chôm Bình Hòa Phước cho biết, khi áp dụng công nghệ 4.0, sản xuất giảm chi phí, nông sản chất lượng cao, thân thiện với môi trường. Thành viên của HTX chú trọng hơn đến thương hiệu, uy tín sản phẩm.

Đặc biệt, nhiều HTX trên địa bàn tỉnh đã liên kết với doanh nghiệp lớn để bao tiêu sản phẩm cho bà con nông dân. Nhờ đó, hàng loạt mô hình sản xuất sạch, hữu cơ, tuần hoàn… được hình thành, trở thành điểm nhấn trong quá trình xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu ở các địa phương.

Cũng có thể kể đến HTX Nông nghiệp Phước Hảo (xã Hưng Mỹ) đã dần quen với công nghệ sản xuất hiện đại. Giám đốc HTX Trương Hòa Thuận cho hay, hiện nay phun xịt thuốc bảo vệ thực vật bằng drone, sạ bằng máy cụm, giám sát sâu bệnh cũng thông qua ứng dụng di động. Nông dân ở nhà vẫn biết hôm nay trên ruộng có bao nhiêu côn trùng, nếu ít thì không cần phun thuốc, tiết kiệm được nhiều chi phí.

Những cánh đồng thông minh đang được nhân rộng trong quá trình xây dựng nông thôn mới ở Vĩnh Long. Ảnh: PV

Những điển hình HTX ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất như trên tại địa bàn tỉnh Vĩnh Long không còn là cá biệt. Thực tế cho thấy, nhiều nông dân và HTX đã trang bị máy bay không người lái, hệ thống sạ hàng cụm, thiết bị giám sát côn trùng, khí thải… Giờ đây, từ một chiếc điện thoại thông minh, HTX, nông dân có thể giám sát độ mặn, tình trạng sâu rầy, điều chỉnh lượng nước tưới hay lập kế hoạch chăm sóc cây trồng.

Những năm qua, HTX Dịch vụ nông nghiệp Tân Phú (xã Phú Phụng) tập hợp nhiều bà con địa phương cùng nhau hợp tác trồng sầu riêng theo hướng VietGAP; đồng thời liên kết với các doanh nghiệp từ sản xuất đến tiêu thụ nhằm phát triển bền vững, giúp nhiều hộ ở nông thôn vươn lên làm giàu.

Những ngày đầu thành lập, HTX Tân Phú có 51 thành viên, nay tăng lên hơn 300 thành viên, với 320ha diện tích sản xuất. HTX còn hình thành 8 tổ dịch vụ vừa hỗ trợ các thành viên trong canh tác sầu riêng, vừa đi làm dịch vụ ở nhiều nơi khác. Ðến nay, HTX xây dựng được 6 mã vùng trồng sầu riêng và áp dụng sản xuất VietGAP trên diện tích 200ha.

Thu hoạch sầu riêng tại HTX Dịch vụ nông nghiệp Tân Phú (xã Phú Phụng). Ảnh: PV

Theo chị Nguyễn Thị Diễm, thành viên của HTX Tân Phú, trước đây canh tác sầu riêng hàng chục năm nhưng thu nhập chỉ tạm đủ sống, không dư nhiều bởi sản xuất tự phát dẫn đến chi phí đầu tư cao, bán giá thấp. Mấy năm nay, chị được vận động tham gia HTX, từ đó được tham gia tập huấn tại các lớp khuyến nông, kỹ thuật làm vườn, tiếp cận mô hình canh tác VietGAP… Từ những kiến thức có được, chị Diễm thiết kế lại vườn trồng sầu riêng giống Ri6, áp dụng các giải pháp kỹ thuật do HTX và ngành nông nghiệp hỗ trợ.

Ðể sầu riêng bán được giá cao, chị Nguyễn Thị Diễm cùng các thành viên trong HTX xử lý trái vụ từ tháng 9 đến tháng 2; thời điểm này giá bán sầu riêng dao động 90 đến 130.000 đồng/kg đối với giống Ri6, với năng suất 20 tấn/ha, mỗi héc-ta sầu riêng mang về hàng tỷ đồng, hiệu quả cao hơn những loại cây trồng khác. Vụ sầu riêng năm 2024, chị Diễm canh tác 20 công, thu hoạch khoảng 24 tấn, thu về khoảng 2,5 tỷ đồng.

Sự phát triển của các HTX kiểu mới hoạt động hiệu quả trên địa bàn tỉnh Vĩnh Long không chỉ giúp người dân liên kết sản xuất hiệu quả hơn mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc tổ chức lại sản xuất nông nghiệp, tạo công ăn việc làm, nâng cao thu nhập – một trong những tiêu chí cốt lõi của chương trình nông thôn mới.

Khánh Ngọc