VNVC triển khai tiêm vaccine RSV - tác nhân gây viêm phổi, viêm phế quản hàng đầu ở trẻ nhỏ và người cao tuổi

Vaccine phòng RSV do Tập đoàn dược phẩm Pfizer (Mỹ) sản xuất tại Bỉ, đã có tại hơn 240 trung tâm tiêm chủng VNVC trên cả nước, sẵn sàng tiêm cho người dân. Vaccine ứng dụng công nghệ protein tái tổ hợp nhắm vào hai phân nhóm phổ biến và nguy hiểm nhất của RSV là RSV-A và RSV-B.

Sau nhiều năm chờ đợi, người dân Việt Nam đã có vaccine phòng RSV dành cho phụ nữ mang thai và người lớn tuổi. Tính đến tháng 9/2025, vaccine này đã được phê duyệt sử dụng tại hơn 60 quốc gia và đưa vào chương trình tiêm chủng quốc gia ở nhiều nước, áp dụng cho phụ nữ mang thai, người cao tuổi và người có bệnh nền. Vaccine được chỉ định tiêm một mũi duy nhất cho thai phụ từ tuần 24-36 của thai kỳ và người lớn từ 60 tuổi trở lên.

BS Bạch Thị Chính, Giám đốc Y khoa Hệ thống tiêm chủng VNVC cho biết: "Trong thời gian tới, VNVC sẽ tiếp tục nỗ lực đưa về thêm các loại vắc xin và kháng thể đơn dòng phòng RSV từ những tập đoàn vắc xin và dược phẩm hàng đầu thế giới, nhằm mở rộng cơ hội bảo vệ trẻ nhỏ và người trưởng thành".

Những mẹ bầu đầu tiên được tiêm vaccine phòng RSV của Pfizer tại trung tâm tiêm chủng VNVC Hoàng Văn Thụ, TP HCM. Ảnh: Mộc Thảo

Các dữ liệu lâm sàng cho thấy, tiêm vaccine RSV trong thai kỳ giúp giảm 81,8% nguy cơ trẻ mắc nhiễm trùng hô hấp dưới nặng phải chăm sóc y tế trong 90 ngày đầu đời và duy trì hiệu lực bảo vệ 69,4% đến 6 tháng tuổi. Còn ở người cao tuổi, vaccine cho thấy hiệu lực giảm tới 88,9% nguy cơ mắc nhiễm trùng hô hấp dưới do RSV trong năm đầu tiên sau tiêm và duy trì bảo vệ kéo dài so với nhóm không tiêm.

Ngay trong ngày đầu ra mắt, VNVC đã ghi nhận hàng trăm thai phụ và người cao tuổi đăng ký tiêm vaccine phòng RSV. Bên cạnh đó, hội thảo chuyên đề về chăm sóc sức khỏe thai phụ và phòng ngừa RSV do VNVC tổ chức trên toàn quốc cũng thu hút đông đảo phụ nữ mang thai tham dự, góp phần lan tỏa thông tin khoa học và nâng cao nhận thức bảo vệ con ngay từ trong bụng mẹ của các gia đình đang chuẩn bị chào đón các em bé sắp được chào đời.

Chị Thanh Hải (39 tuổi, ở TP HCM) đi tiêm vaccine phòng RSV khi đang mang thai con đầu lòng ở tuần thứ 30. Hai vợ chồng bị hiếm muộn nhiều năm, phải thụ tinh nhân tạo mới có được con nên muốn chuẩn bị sức khỏe thật tốt cho con trước và sau khi chào đời.

"Chị gái tôi từng bỏ làm cả tháng để chăm sóc con trai mới 2 tháng tuổi nhập viện do viêm phổi. Sau khi khỏi bệnh, về nhà bé vẫn khò khè kéo dài và sau đó phát hiện thêm bệnh hen suyễn. Vì vậy, khi biết VNVC có vaccine phòng RSV, tôi đến ngay để tiêm ngừa", chị Hải chia sẻ

Nhiều phụ nữ mang thai chủ động tìm hiểu thông tin, đến VNVC để được tư vấn và tiêm vaccine phòng RSV ngay trong ngày đầu ra mắt. Ảnh: Mộc Thảo

BS Bạch Thị Chính, Giám đốc Y khoa, Hệ thống Tiêm chủng VNVC cho biết, RSV là loại virus ác tính gây nhiễm trùng đường hô hấp dưới ở trẻ nhỏ và người cao tuổi, có nguy cơ tử vong. WHO ước tính mỗi năm, RSV gây ra 3,6 triệu ca nhập viện liên quan đến RSV và khoảng 100.000 ca tử vong do RSV ở trẻ em dưới 5 tuổi trên toàn thế giới, gần 50% trẻ tử vong do RSV xảy ra ở trẻ dưới 6 tháng tuổi.

Tại Việt Nam, hằng năm các bệnh viện đều ghi nhận nhiều trẻ nhập viện vì viêm phổi, viêm tiểu phế quản và các ca tử vong do RSV. Nghiên cứu tại các bệnh viện cho thấy RSV chiếm 51-78% các trường hợp nhập viện, phần lớn trẻ dưới 12 tháng tuổi. Hơn 70% trẻ nhập viện do RSV là trẻ sinh đủ tháng, khỏe mạnh, không chỉ ở nhóm sinh non hay có bệnh nền.

RSV dễ lây lan qua đường hô hấp khi hít phải hoặc tiếp xúc các giọt bắn chứa virus trên các bề mặt như mặt bàn, ghế, sàn nhà, thành giường… Trẻ mắc RSV thường khởi phát các triệu chứng như ho, hắt hơi, sổ mũi, quấy khóc. Bệnh có thể diễn biến bất ngờ khiến trẻ sốt cao, co giật, tím tái, bỏ bú, thở nhanh, thở rút lõm lồng ngực, suy hô hấp và dẫn đến tử vong.

Ngoài nguy cơ tử vong, nhiều trẻ mắc RSV còn phải đối mặt với di chứng lâu dài như thở khò khè, hen suyễn, suy giảm chức năng phổi. Còn ở người cao tuổi, bệnh thường kéo dài, hồi phục chậm và làm trầm trọng thêm các bệnh nền như tim mạch, phổi mạn tính, tiểu đường, tăng nguy cơ nhồi máu cơ tim, đột quỵ. Hiện chưa có thuốc điều trị đặc hiệu đối với RSV.

Tại VNVC, vaccine RSV được bảo quản trong hệ thống kho lạnh, dây chuyền lạnh và xe lạnh bảo quản đạt chuẩn GSP tiêu chuẩn quốc tế, giám sát nhiệt độ tự động 24/24. Ảnh: Mộc Thảo

Với mạng lưới hơn 240 trung tâm tiêm chủng quy mô lớn và hiện đại, hệ thống hàng trăm kho bảo quản vaccine đạt chuẩn quốc tế và tự chủ trong hệ thống logistic phân phối vaccine chuyên dụng, Hệ thống tiêm chủng vaccine VNVC đã nhanh chóng và kịp thời triển khai tiêm vaccine phòng RSV trên toàn quốc.

BS.CKII Nguyễn Bá Mỹ Nhi, Giám đốc Trung tâm Sản phụ khoa, BVĐK Tâm Anh TP HCM cho biết nghiên cứu cho thấy thai phụ nhiễm RSV tăng nguy cơ viêm phổi, tiền sản giật, sinh non trước 37 tuần so với những người không nhiễm virus; trẻ sinh non bị nhiễm RSV có nguy cơ tử vong do virus cao gấp ba lần so với trẻ sinh đủ tháng đồng thời tỷ lệ nhập viện, phải hồi sức và suy hô hấp cũng cao hơn.

"Chính vì vậy, tiêm vaccine RSV trong giai đoạn thai kỳ từ tuần 24-36 có thể truyền miễn dịch thụ động từ mẹ sang con, giúp trẻ có được kháng thể ngay từ khi chào đời, phòng ngừa hiệu quả các bệnh viêm đường hô hấp dưới do RSV gây ra trong 6 tháng đầu đời", BS Mỹ Nhi cho biết thêm.

Hoàng Yến (VNVC)