Vụ án liên quan đến Thứ trưởng Bộ LĐTB&XH: Các doanh nghiệp tuyển lao động đi những nước nào?

Trong vụ án xảy ra tại Công ty Cổ phần Đầu tư Xây dựng và Cung ứng nhân lực Hoàng Long (Công ty Hoàng Long) và một số đơn vị liên quan, đến nay cơ quan CSĐT Bộ Công an đã khởi tố 15 người.

Theo tìm hiểu của phóng viên PLO, các công ty xuất khẩu lao động này đều có điểm chung là tuyển lao động cho các thị trường khu vực Châu Á.

Cụ thể, Công ty cổ phần đầu tư xây dựng và cung ứng nhân lực Hoàng Long, có trụ sở chính ở 41 Lê Hồng Phong, Ba Đình, Hà Nội. Doanh nghiệp này chủ yếu tuyển lao động đi làm việc tại thị trường Nhật Bản và Đài Loan.

Công ty cổ phần cung ứng nhân lực quốc tế và thương mại (Công ty Sona), có trụ sở chính tại thôn Do Hạ, xã Tiền Phong, huyện Mê Linh, Hà Nội. Đây là doanh nghiệp cổ phần do Bộ LĐ-TB&XH nắm quyền chi phối.

Trước đó, Cơ quan CSĐT Bộ Công an đã khởi tố nhiều người thuộc Công ty Hoàng Long. Trong ảnh, các bị can từ trái qua phải: Nghiêm Quốc Hưng, Phạm Thị Hạnh, Nguyễn Đình Thám, Đặng Thị Phương, Trần Hồng Hạnh, Nguyễn Thị Cẩm Anh.

Hiện Công ty Sona đang đưa lao động Việt Nam đi làm việc nhiều quốc gia, nhưng tập trung vào các thị trường chính như Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan.

Tương tự, Công ty TNHH MTV hợp tác quốc tế xây lắp 3 (Công ty Incoop 3) có trụ sở chính ở đường Chiến Thắng, xã Tân Triều, huyện Thanh Trì, Hà Nội. Doanh nghiệp này cũng đang tuyển lao động đi làm việc tại các nước như Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan.

Tháng 12-2020, Thanh tra Chính phủ cũng ban hành kết luận về việc quản lý nhà nước đối với lĩnh vực đưa người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng.

Thời điểm đó, Thanh tra Chính phủ phát hiện ngoài khoản tiền phí phục vụ hằng tháng được phép thu từ người lao động, các hợp đồng của các công ty môi giới Đài Loan ký với các doanh nghiệp Việt Nam đều quy định mức tiền môi giới đối với người lao động.

“Thực trạng trên xảy ra từ năm 2002 nhưng Bộ LĐ-TB&XH không có biện pháp giải quyết triệt để. Không báo cáo Chính phủ, Thủ tướng để có biện pháp đàm phán với phía Đài Loan giải quyết tình trạng thu tiền môi giới của các công ty môi giới Đài Loan…” - Thanh tra Chính phủ kết luận.

Các bị can Nguyễn Bá Hoan, Tống Hải Nam, Nguyễn Gia Liêm, Phạm Viết Hương vừa bị cơ quan CSĐT Bộ công an khởi tố trong vụ án.

Đối với thị trường Nhật Bản, đến thời điểm thanh tra, các quy định của pháp luật Nhật Bản không cấm môi giới trong hoạt động tiếp nhận người lao động nước ngoài. Tuy nhiên, năm 2000, Cục Quản lý lao động ngoài nước ký biên bản thỏa thuận Cơ quan Hợp tác tu nghiệp quốc tế Nhật Bản (tổ chức JITCO), trong đó quy định hai bên phối hợp để loại bỏ môi giới trong quá trình đào tạo và thực tập kỹ thuật.

Tuy nhiên, Cục Quản lý lao động ngoài nước không có biện pháp để loại bỏ môi giới theo thỏa thuận đã ký mà còn để tình trạng công ty môi giới của Nhật Bản ký hợp đồng với doanh nghiệp Việt Nam, trong đó có yêu cầu tiền môi giới (thực tế là tiền của người lao động). Khó hiểu hơn, ngày 12-8-2008, Cục Quản lý lao động ngoài nước tham mưu cho Bộ LĐ-TB&XH ban hành Quyết định 61, trong đó quy định mức tiền môi giới tối đa người lao động hoàn trả cho doanh nghiệp đối với thị trường Nhật Bản là 1.500 USD/người/hợp đồng.

Trong giai đoạn năm 2013-2018 có 175.239 người lao động đi làm việc ở Nhật Bản, phải chi trả khoản tiền môi giới với mức thu do Bộ LĐ-TB&XH quy định.

VIẾT LONG - PHI HÙNG